گروه دیپلماسی: احیای برجام به لحظات سرنوشت‌ساز خود نزدیک شده و شاید طی چند روز یا چند هفته آینده شاهد امضای رسمی احیای این توافق باشیم. این جمله از روندی حکایت دارد که این روزها در محافل سیاسی و رسانه‌ای پیرامون آینده توافق بیان می‌شود.
در این میان، به نظرمی‌رسد سران اسرائیل نیز پس از رایزنی‌های دو هفته اخیر خود با مقام‌های آمریکایی حتمی بودن احیای توافق را مورد پذیرش قرار داده‌اند اما طی روزهای اخیر شاهد هستیم در سطوح مختلف جنگ روانی و فشارهای دیپلماتیک این رژیم برای تاثیرگذاری بر روند احیای توافق، شدت بیشتری به خودگرفته است.
تلاش‌های دیپلماتیک فشرده در لحظات پایانی تعیین سرنوشت برجام
پس از تهیه پیش‌نویس نهایی اتحادیه اروپا و ارسال آن برای ایران و آمریکا توسط جوزپ بورل، مخالفت‌های سران تل‌آویو علیه توافق جدید با دو محور اصلی آغاز شد. محور اول این بود که پیش‌نویس تهیه شده از سوی اروپا فراتر از برجام ۲۰۱۵ بازنمایی شود. در همین راستا یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل با ارسال پیام‌هایی رسمی نسبت به عدم تطابق پیش‌نویس ارائه شده از سوی اروپا با خطوط قرمز آمریکا به کاخ سفید هشدار داده بود. او در دیدار با تد دویچ، نماینده کنگره و تام نایدس، سفیر آمریکا در اسرائیل نیز با صراحت از زمان ترک میز مذاکرات سخن به میان آورد.
همچنین، لاپید در ۱۸ آگوست (۲۷ مرداد) در تماسی تلفنی با اولاف شولتس، صدراعظم آلمان علاوه بر تاکید بر لزوم پایان تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای، گفته بود: «هر اقدامی به جز پایان مذاکرات هسته‌ای با ایران، نشانه «ضعف» محسوب خواهد شد.»
نمود دیگرکمپین دیپلماتیک ضدبرجامی اسرائیلی‌ها در قالب سفر مقام‌های امنیتی، نظامی و سیاسی این رژیم به آمریکا در آستانه پاسخ آمریکا قابل مشاهده است. در این راستا، ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی اسرائیل برای مذاکره درباره پاسخ آمریکا به پیش‌نویس اروپایی‌ها، هفته گذشته درآمریکا حضور داشت. یائیرلاپید، وزیر دفاع اسرائیل نیز دیگر مقام ارشد اسرائیلی بود که پیرامون آخرین تحولات احیای برجام، طی روزهای گذشته در واشنگتن با مقام‌های آمریکایی رایزنی کرده بود.
در جدیدترین کنش نیز بنا براعلام روزنامه جروزالم پست به نقل از کانال یازده اسرائیل، یائیر لاپید، نخست‌وزیر این رژیم امیدواراست که در خلال سفر به نیویورک به منظور حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۲۰ سپتامبر که روز سخنرانی جو بایدن درسازمان ملل است، با او دیدار داشته باشد. مجموع این کنش‌های دیپلماتیک به وضوح نشان‌گر آن است که کادر رهبری سیاسی و امنیتی رژیم اسرائیل، با تمام توان آخرین کمپین رسانه‌ای خود علیه احیای برجام را به کارگرفته است.
چنددستگی در میان اسرائیلی‌ها پیرامون احیای برجام
علی‌رغم تلاش‌های ضدبرجامی اسرائیلی‌ها که می‌تواند آخرین اقدامات آنها نیز باشد، شاهد چنددستگی گسترده در میان مقام‌های سیاسی این کشور هستیم. برای نمونه ایهود اولمرت، نخست وزیر پیشین اسرائیل، دراظهاراتی انتقادی فشارهای نتانیاهو بردونالد ترامپ برای خروج از برجام را تهدیدی راهبردی معرفی کرده و از آن به عنوان خطایی بزرگ یاد کرده است. حتی اخیرا بنی گانتس وزیر دفاع این رژیم نیز با صراحت تمام خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ را اشتباه و عاملی برای چالش راهبردی اسرائیل معرفی کرده است. برخی از گزارش‌ها نیز از چنددستگی در میان مقام‌های اسرائیلی در مواجهه با احیای توافق سخن به میان می‌آورند. برای نمونه آهارون خلیوا، رئیس اطلاعات نظامی اسرائیل، معتقد است احیای توافق هسته‌ای می‌تواند منافع این رژیم را تامین کند.
همچنین، درجدیدترین نمود نیز رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند که یائیرلاپید، رئیس موساد را به دلیل اظهاراتش درباره احیای برجام و انتقاد از دولت بایدن برای حصول توافق با ایران، توبیخ کرده است. به گزارش ایسنا به نوشته روزنامه هاآرتص، یائیر لاپید نخست وزیر رژیم صهیونیستی از دیوید بارنیا رئیس سازمان جاسوسی موساد خواسته است تا درخصوص اظهارات روز پنجشنبه خود درباره مذاکرات دولت جو بایدن (رئیس جمهور آمریکا) برای حصول توافق با ایران بر سر احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توضیح دهد. بارنیا گفته بود که دولت آمریکا برای دستیابی به توافق با ایران عجله می‌کند؛ توافقی که از نظر او وحشتناک است.
وی همچنین گفته بود که توافق هسته‌ای جدید با ایران، مانع از اقدام موساد علیه جمهوری اسلامی ایران برای محافظت از منافع امنیتی اسرائیل نمی‌شود. دیوید بارنیا این اظهارات را روز پنجشنبه گذشته در جلسه‌ای با حضور یائیر لاپید و سایر مقامات صهیونیستی در شرایطی گفته بود که نگرانی‌ها در تل‌آویو نسبت به حصول توافق احیای برجام افزایش یافته است.
وی که بیش از یک سال است ریاست موساد را برعهده دارد، تاکید کرده بود: از آنجا که اسرائیل توافقی را امضا نکرده است همچنان مجاز است به هر نحو ممکن از خود دفاع کند و به این ترتیب هم عمل خواهد کرد. این مقام صهیونیست در ادامه گفته بود: ما با حزب‌الله سر و کار داریم، نه با آمریکا. ما با جهاد اسلامی سر و کار داریم، نه آمریکا و به‌علاوه با شبه نظامیان و سپاه در سوریه. ما باید با این موضوع مقابله کنیم. واضح است که ایالات متحده می تواند یک روز برخیزد و [منطقه] را ترک کند. ما نمی توانیم ترک کنیم، ما اینجا هستیم. تفاوت‌های مفهومی و تفاوت‌هایی در جهان بینی ما وجود دارد.
جنگ روانی ضدبرجامی
رسانه‌ها و مقام‌های سیاسی این رژیم در دو هفته گذشته با پخش برنامه‌های مختلف و ایراد اظهارات ایران‌هراسانه، تبلیغاتی برنامه‌ریزی شده علیه تهران را در دستور کار قرار داده‌اند. در واقع، اخیرا احتمال احیای برجام و پیشرفت مذاکرات به موضوع اصلی مورد بحث و تمرکز روزنامه‌ها و کانال‌های تلویزیونی اسرائیلی تبدیل شده و هر یک از آنها با زاویه‌ای خاص به این موضوع پرداخته‌اند، اما نقطه اشتراک تمامی این رسانه‌ها ایجاد فضایی از وحشت و نگرانی نسبت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین بوده است.
علاوه بر رسانه‌ها مقام‌های اسرائیلی نیز در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های مجازی هجمه‌ای بزرگ را علیه احتمال حصول توافق در پیش گرفته‌اند. برای نمونه نفتالی بنت، نخست‌وزیر سابق رژیم اسرائیل در یک هفته گذشته با انتشار چند رشته توئیت از جو بایدن و دولت آمریکا خواست از امضای توافق با ایران برای احیای برجام خودداری کنند.
در همین حال، بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل، در جریان سفر اخیر خود به واشنگتن، در دو اظهارنظر از حق در دسترس بودن گزینه نظامی حتی در صورت احیای برجام و نیز دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تا پایان دوره برجام در سال ۲۰۳۱ سخن به میان آورده است. در نمود دیگری از این جنگ تبلیغاتی، یائیر لاپید در ۲۴ آگوست (پنجشنبه هفته گذشته) مدعی شده بود: «آمریکایی‌ها بخش زیادی از موارد مورد درخواست اسرائیل را پذیرفته و در متن قرار داده‌اند که این یک تغییر خوشایند است.»
در مجموع اظهارات مقام‌های اسرائیلی و بازنمایی رسانه‌های این رژیم از احیای برجام در بُعد جنگ روانی- تبلیغاتی دو محور عمده را دنبال می‌کند. اول این که چنین بازنمایی شود که «دانش، زیرساخت و توانایی»های اتمی ایران به مرحله «غیرقابل برگشت» رسیده و ایران در آینده نزدیک تهدیدی علیه نظام جهانی خواهد بود. دوم این‌که صهیونیست‌ها قصد دارند چنین وانمود کنند که آنها بر متن توافق و آینده احاطه دارند و از آمادگی لازم با هر سناریویی برخوردار هستند.
تلاش ناکام اسرائیل در وضعیت سرنوشت‌ساز برجامی
تلاش اسرائیلی‌ها با فرآیند احیای برجام را می‌توان اساسا تلاشی ناکام و فاقد کارایی دانست. چرا که به نظر می‌رسد که دیگر گوش شنوایی برای این مخالفت‌های مقامات صهیونیستی در واشنگتن وجود ندارد. همچنین، سنگ‌اندازی صهیونیست‌ها در شرایطی است که جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز – یکشنبه- در گفت‌وگو با روزنامه کرونن سَیتونگ در پاسخ به سوالی درباره سرنوشت مذاکرات احیای برجام و متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای حصول توافق نهایی اظهار کرد: من پاسخ آمریکا را دریافت کرده‌ام. اکنون ایران باید به آنها پاسخ دهد. ما در این مذاکرات به لحظه حساس و سرنوشت‌سازی رسیده‌ایم. بورل ادامه داد: من خوش‌بین هستم. این، آخرین میلی‌مترهاست. (احیای برجام) جهان را به جای ایمن‌تری تبدیل می‌کند.
