گروه سیاسی- در حالی که مذاکره ایران و آمریکا در مسقط برگزار شد گفته می شود این مذاکره با اجازه رهبر انقلاب برگزار می شود اما روز جمعه برخی از ائمه جمعه کشور مثل احمد علمالهدی مخالفت خود را با این مذاکره اعلام کردند.
این در حالی است که مذاکره با آمریکا حتی در دولت ابراهیم رئیسی هم به نحوی دنبال شده بود. مثلا اینکه محمد مخبر معاون اول دولت سیزدهم در سخنرانی اخیر خود گفت: «شهریور ۱۴۰۱ دوبار تا امضای توافق پیشرفتیم. یک بار هم پیش از شهادت رئیسی که باکارشکنی اسرائیل توافق به سرانجام نرسید.»
علی اکبر صالحی (وزیر خارجه اسبق ایران) نیز در مصاحبه با انتخاب گفته بود: «توافق در آستانه تمام شدن بود؛ قرار بود شهید امیرعبداللهیان برای امضای توافق برود. ظاهراً در شورای عالی امنیت ملی پیشنهاد می کنند که خواستهای را اضافه کنند و آن منجر به برهم خوردن توافق میشود.»
حسین شریعتمداری هم که پیشتر مخالف مذاکره با آمریکا در عمان بود روز شنبه در کیهان نوشت: «مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا»، برخلاف کف و سوت غربگرایان و ذوقزدگی مدعیان اصلاحات، اتفاق تازهای نیست، بلکه پیش از این هم بارها اتفاق افتاده است. به عنوان نمونه در آوریل (اردیبهشت) ۲۰۲۱ با «رابرت مالی»، در اگوست (شهریور) ۲۰۲۲ بار دیگر با رابرت مالی. موضوع هر دو مذاکره غیرمستقیم با رابرت مالی، برنامه هستهای بوده است. در اگوست ۲۰۲۳ با «مک گورک» درباره آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران و در می (خرداد) ۲۰۲۴ با «آبرام پیلی» و… گفتنی است که مذاکرات یاد شده به علت باجخواهی آمریکا و تاکید ایران بر تحقق شرایط خود، به نتیجه نرسیده بود.
محمدجواد ظریف هم چندی پیش در مصاحبه با برنامه چهارراه گفته بود : «شهید امیرعبداللهیان در آخرین مصاحبه خودش گفت به دنبال اجرای برجام ۲۰۱۵ -نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد- هستیم!»
اما یکی از مهمترین نشانهها درباره حمایت رهبرانقلاب از تیم مذاکره کننده دولت در عمان مقاله نشریه خط حزبالله است.
شماره ۴۹۲ هفتهنامهی خطحزبالله، نشریه خبری تبیینی رسانهی KHAMENEI.IR با عکسی از سیدعباس عراقچی و تیتر «آزمون عمان و دست برتر ایران» منتشر شد.
در بخش ۳ از ۶ سرمقاله این شماره از هفتهنامهی خط حزبالله آمده است:یکی از شبهاتی که دشمن ساعاتی پس از اظهارات ترامپ مشغول انتشار و شیوع آن شد، این است که جمهوری اسلامی ایران در برابر فشارها و تهدیدهای دولت ترامپ عقبنشینی کرده و موافقت با مذاکره نتیجهی چنین فرایند و محاسباتی است. موضع اخیر وزیر امور خارجهی آمریکا نیز در همین راستا قابل ارزیابی و تحلیل است.
دلیل موافقت ایران با مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا چیست؟ نگاهی به رخدادها و مواضع دولت آمریکا نشان میدهد آمریکاییها پس از خروج از برجام همیشه به دنبال توافق فراهستهای بودهاند. مذاکرهی غیرمستقیم با آمریکا برای احیای برجام، طیّ چند سال اخیر، هم در دولت آقای روحانی و هم در دولت شهید رئیسی در جریان بوده و جمهوری اسلامی از آن رویگردان نبوده است. آنچه مانع به نتیجه رسیدن مذاکرات بود، باجخواهی آمریکاییها و طرح موضوعات فراهستهای بود.
نیمهی بهمنماه سال ۱۴۰۳، ترامپ که تازه به کاخ سفید برگشته بود، یک سند رسمی را دربارهی ایران امضا کرد؛ سندی تحت عنوان «یادداشت ریاست جمهوری دربارهی امنیّت ملّی». در این سند، مانند گذشته، طیف مختلفی از ادّعاها و باجخواهیها دربارهی ایران مطرح شده است؛ از مسئلهی هستهای گرفته تا توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران و مسائل منطقهای. عقل و منطق حکم میکند که در چنین شرایطی، باید محکم در برابر دشمن ایستاد و تسلیم و سازش تحت عنوان «مذاکره» را رد کرد.
تهدیدات نظامی آمریکا و تحرّکات ایذائی این کشور نیز نتوانست تزلزلی در محاسبات تهران ایجاد کند. ماجرا از جایی متفاوت شد که ترامپ، در نامهی خود، به نوعی از مواضع پیشین خود عقبنشینی کرده و نسبت به محدود شدن مذاکرات به موضوع هستهای چراغ سبز نشان داد. این موضوع، در کنار تلاش سنگین دولت آمریکا برای مقصّر جلوه دادن جمهوری اسلامی ایران در زمینهی بالا گرفتن تنشها نزد افکار عمومی دنیا و بهخصوص مردم کشورمان، باعث شد تا جمعبندی بر پاسخ جمهوری اسلامی به نامه باشد؛ پاسخی که هم راه را برای تعامل ــ در چهارچوب غیرمستقیم بودن مذاکرات ــ باز گذاشت و هم موضعی قاطع در برابر یاوهگوئیهای ترامپ بود.
همچنین مطلب اخیر نشریه اکسیوس گواهی بر این نکته است که ترامپ این بار قصد دارد که توافق با جمهوری اسلامی را به نامه خودش ثبت کند. اکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا آماده است برای رسیدن به توافق با ایران، مصالحههایی انجام دهد.
عقبنشینی ترامپ از شروط گسترده پیشین میتواند به منزله چراغ سبزی برای آغاز مسیری تازه در دیپلماسی باشد. هرچند برخی تحلیلگران بر این باورند که برای دسترسی به نخستین ثمره این مذاکرات باید حداقل تا خردادماه صبر پیشه کرد اما نشانهها از تغییر استراتژی آمریکا و تمرکز صرف بر مسأله هستهای، امید به توافقی جدید در مسقط را افزایش داده است.