سرویس سیاسی: محمدرضا باهنر سیاستمدارکهنهکارِ کرمانی، دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام از آن دسته اصولگرایانی است که در چندین سال گذشته، از حوزه نفوذ و اثرگذاری او کاسته شده است تا جایی که علی لاریجانی، کاندیدای اصولگرای میانه و هم پیاله سیاسی او در انتخابات ۱۴۰۰ رد صلاحیت شد و خود او که ۷ دوره نماینده مجلس بوده است، از کاندیداتوری در دور دهم سرباز زد. اکنون در یک سالگی دولت اصولگرای تندرو، در گفتگوی مفصل با ایلنا به بررسی کارنامه یک ساله رقبای درون جریانی خود پرداخته است. او تلاش میکند وجوه سیاه و سفید دولت را ببیند و بر نقش مجلس در وضعیت موجود توجه کند.
دولت‌ها را نباید سیاه یا سفید دید
محمدرضا باهنر، در ارزیابی عملکرد دولت ابراهیم رئیسی میگوید: «با وجود آنکه من یک فعال سیاسی مشهور هستم و دارای مواضعی هستیم که آن رفتار در اصولگرایی تعریف میشود اما قبول ندارم که ما به یک دولت فقط “به به” بگوییم و دولت دیگر را کاملا نقد کنیم. متاسفانه در کشور این افراط و تفریط‌ها وجود دارد. دولتی که روی کار می‌آید مخالفان و رقبای آن تلاش می‌کنند به هر شکلی دولت را ناکارآمد جلوه دهند و اگر بتوانند کارشکنی کرده و نگذارند طرف موفق شود. یک عده هم طرفدار دولت هستند و فکر می‌کنند بر دامن کبریایی دولت نباید گردی بنشیند؛ بنابراین من این تحلیل را قبول ندارم. استدلال من این است که ۴۴ سال از پیروزی انقلاب و استقرار نظام جمهوری اسلامی می‌گذرد، اگر بخواهیم خدمات نظام جمهوری اسلامی را بشماریم یک طومار بلندبالایی است.»
این فعال سیاسی اصولگرای میانه رو با بر شماردن برخی از این خدمات در طول ۴ دهه پیش یادآور میشود: «این کارها را چه کسی کرده است؟ دوازده دولت قبلی این کارها را کردند دیگر! از دولت زمان جنگ یعنی دولت مهندس موسوی تا دولت مرحوم آیت‌الله هاشمی، آقایان خاتمی، احمدی‌نژاد، روحانی و دولت آقای رئیسی هم ان‌شاءالله ادامه می‌دهد. مجموعه دولت‌ها این کارها را کرده‌اند. از طرف دیگر هم اشکالاتی در دولت وجود دارد که این اشکالات هم تلنبار کار همه این دولت‌هاست. هر دولتی هم که ما آن را روی صندلی و کرسی نقد بنشانیم، نقاط منفی و مثبتی دارد. بنابراین می‌خواهم بگویم دولت‌ها را سیاه و سفید نبینیم.»
وی در ادامه با اشاره به خدمات دولت رئیسی میگوید: «من چند کار دولت آقای رئیسی را خیلی موفق می‌دانم؛ یکی مساله کرونا است. البته کرونا در جهان یک نقطه شروع، اوج و حضیض داشت و این را قبول داریم. ولی بالاخره زمانی که آقای رئیسی آمد کشتارهای کرونا در شبانه‌روز گاهی به ۵۰۰ یا ۶۰۰ نفر می‌رسید و اخیرا به صفر هم رسید. اما در مقایسه با جهان که نگاه می‌کنیم، کشور ایران در برابر کشورهای پیشرفته و اروپایی، جزو پیشتازان مبارزه با کروناست. اگرچه ریشه برخی کارها در دولت قبلی انجام شد، اما در این دولت همت اساسی انجام شد. نکته دومی که دولت آقای رئیسی را موفق می‌دانم سرمایه اجتماعی این دولت است. یعنی دولت بین مردم است. علاوه بر خدمات دولت قبلی، متاسفانه یکی از نقاط ضعف دولت قبل این بود که در مساله ارتباط با مردم خیلی کند بود؛ حالا سن وزرا بالا بود و حوصله نداشتند یا غیره، اما آقای رئیسی و وزرای او در بین مردم حضور بیشتری دارند. البته صرف بین مردم بودن مشکلات را حل نمی‌کند اما اینکه مردم را ببینند و رئیس‌جمهور به آنها سر می‌زند و در جریان مشکلات آنها قرار می‌گیرد، خوب است.» او البته در این مورد یادآور میشود: «دولت نباید فکر کند فقط سر زدن به مردم مشکلات را حل میکند؛ یکی از کارهای اشتباه وزرا این است که در هر سفر، کلی وعده و وعید می‌دهند. در صورتی که امکانات وجود ندارد که وعده می‌دهند، مشکلات با شیوه دستوری حل نمی‌شود. بحث پر سرو صدای دیگر مساله حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است. این کاری بود که باید حتما انجام می‌شد. یعنی۳۰ سال روزگار همه دولت‌ها می‌دانستند که این کار باید انجام شود اما جرأت رفتن به سمت آن را نداشتند. خیلی از مخالفان هم می‌گویند این کار لازم بوده ولی الان زمان این کار نبود. ما سوال می‌کنیم پس چه زمانی باید انجام شود؟ این همت بزرگی بود و خیلی‌ها تحت فشار قرار گرفته‌اند و برخی می‌گویند یارانه به ما نرسیده است. این کارهای سنگین یک سری اقدامات در حین اجرا و پس از آن می‌خواهد اما این مسیر اجتناب‌ناپذیر بوده و باید پیش می‌رفت. اینکه دولت این شهامت را کرده، دست مریزاد دارد. اما باید دقت کنند؛ چون کار سنگین است و عده‌ای تحت فشارند.»
باهنر در وجه انتقادی ارزیابی عملکرد دولت رئیسی در سطحی ساختاریتر وضعیت را بررسی میکند. او با تاکید بر اهمیت تربیت حکمران در نظام مدیریتی و دانشگاهها در پاسخ به این سوال که مشکلات دولت را ضعف در انتصاب میدانید میگوید: «بله این میتواند یکی از مشکلات باشد. البته بحث من این نیست که دوباره یک فرد مثل من را که سنی از من گذشته و حوصله فعالیت را ندارد، دوباره بر مسند کار بگذارند. امروز وزرا باید وضعیتی داشته باشند که بتوانند ۱۷ یا ۱۸ ساعت کار کنند و زحمت بکشند. هر چند اکثر آنها واقعا زحمت می‌کشند و کارهای پرحجم انجام می‌دهند ولی باید از مشاوران قدرتمند استفاده کنند.»
در مجلس مطالبه غیرممکن داریم
دبیرکل جامعه اسلامی مهندسان در توضیح آنکه چگونه میتوان نگاه کلان به وضعیت کشور داشت، به مجلس، عملکرد و سازمانیابی آن میپردازد و میگوید: «شما به بحث وعده‌های وزرا در سفرهای استانی اشاره کردید، اگر خاطرتان باشد آقای قالیباف بعد از آنکه رئیس مجلس شدند، یک سری سفر با عنوان نظارت میدانی داشتند که بعد از روی کار آمدن آقای رئیسی، این بحث نظارت کمرنگ شد. در این سفرها شاهد بودیم که رئیس مجلس وعده می‌داد و همزمان با او رئیس قوه قضائیه نیز سفرهای زیادی داشتند که در این سفرها در حمایت از کارگران و تولید حرف می‌زدند. الان هم مردم می‌بینند، یعنی مجلسی که برای آقای رئیسی دعوتنامه حضور در انتخابات را فرستاد، خیلی زود به آستانه یک سالگی دولت نرسیده، صدای اعتراضشان بلند شده و این میزان انتقاد را داریم. می‌خواهم بپرسم به نظر شما رویکرد آقای رئیسی- قوه قضائیه که تصمیم برای حضور برای انتخابات در ریاست جمهوری را داشت عوض شده است؟ ما با رئیس مجلس یکی از دولت‌های توسعه‌یافته آسیایی مذاکره می‌کردیم، بعد از صحبت‌های دیپلماتیک، از او پرسیدیم وقتی مجلس شما تاسیس میشود مطالبات نمایندگان را چطور به دولت منتقل می‌کنید؟ ایشان گفت ما روز اول تشکیل مجلس، دو تا سه تا فراکسیون داریم؛ فراکسیون اقلیت، اکثریت و فراکسیون سوم. به اعضای فراکسیون‌ها می‌گوییم شما مطالباتتان را از دولت لیست کنید و هر کدام مقداری مطالبه می‌نویسند آنها را جمع می‌کنیم؛ مثلا ۵۰ تا مطالبه میشود. بعد از آن جلسه پر کار و پرحجم با مسئولین کشور می‌گذاریم. بعد این مطالبات را ظرف دو ماه اینقدر چالش می‌کنیم که این مطالبات را در سه گروه جمع‌بندی می‌کنیم. یک سری مطالبات فوری، گروه دوم مطالبات ممکن اما درازمدت و گروه سوم مطالبات غیرممکن. این بخش سوم برای ما جالب بود و گفت مطالبات غیرممکن همان لیست سیاه میشود و هیچ مسئول، نماینده و رسانه‌ای حق ندارد مطالبات غیرممکن را تبلیغ کند و اگر کسی مطالبات غیرممکن را تبلیغ کند، با او برخورد امنیتی میشود. نه اینکه بگویند تو نماینده‌ای و دوره آینده کاندیدا نمی‌شوی بلکه برخورد امنیتی با او میشود و می‌گویند تو مطالبات غیرممکن را تبلیغ می‌کنی… ما در مجلس از اول تا آخر هر چه دلتان بخواهد مطالبه غیرممکن داریم. مثلا ۸۰۰ هزار میلیارد پروژه نیمه‌تمام دولتی داریم و نماینده‌ها به دولت می‌گویند این پروژه‌ها ظرف دو سالی که ما هستیم باید تمام شود. دولت میگوید پول آن را تصویب کردید؟ چطوری من آن را تمام کنم؟ شما تریبون مجلس را گوش دهید، مرتبا دنبال مطالبات غیرممکن هستند.»
واقعیت آن است که در میانه اختلافات و شکافهای فزاینده در میان اصولگرایان، جناح راست میانه است که تقریبا از بافت تصمیمگیری و ساخت مدیریتی اصولگرایان کنار گذاشته شده است و با نیم نگاهی به بازگشت به قدرت، تلاش میکند وجه عقلانیتری در تحلیل اوضاع و چشماندازها به کار گیرد. اما آیا میتواند بر مسیری که جناح اصولگرا در مسیر آن حرکت میکند، نیز مؤثر باشد؟ مناسبات درونی اصولگرایان اما چشمانداز روشنی در پاسخ به این سوال پیش روی تحلیلگران نمی‌گذارد.
