گروه سیاسی- بالاخره چهار ماه پس از ردصلاحیت حسن روحانی برای شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری و ۱۱ روز بعد از آخرین اولتیماتوم رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم به شورای نگهبان و ۶۲ روز از پس از اینکه او نخستین نامه‌اش را خطاب به شورای نگهبان منتشر کرد، روحانی با انتشار نامه‌ای سرگشاده نوشت: «منتخب مستقیم ملت» در حد یک شهروند هم آزادی بیان ندارد.»
او پیش از این هم گفته بود: «موارد ردصلاحیتم یکی عدم ایستادگی در برابر غرب و اشکال در اجرای برجام و دیگری ادعای اهانت به قوه قضائیه و شورای نگهبان است.»
روحانی گفت: «شورای نگهبان شکل گرفته تا مردم اطمینان حاصل کنند قوانین تدوین‌شده خلاف موازین اسلامی و قانون اساسی نیست. اگر داوری شورای نگهبان مورد تردید قرار بگیرد، به جمهوریت و اسلامیت ما ضربه وارد خواهد شد.»
اما سخنگوی شورای نگهبان نظر دیگری درباره اظهارات روحانی داشت و گفته بود: «بررسی صلاحیت خبرگان رهبری با فقهای شورای نگهبان است و تاکید عزیزان نیز همیشه بر اجرای قانون بوده است؛ این حرفها تازگی ندارد ظاهراً برخی وقتی تایید می‌شوند سطح درک شورای نگهبان بالاست و وقتی رد می‌شوند حرف دیگری دارند. طحان نظیف در ادامه گفت: مواردی که به صورت مکتوب به حسن روحانی اعلام شده موارد متعددی است و محدود به این چند موردی که گفته شده نیست.
سخنگوی شورای نگهبان اضافه کرده بود: «چند موردی که توسط حسن روحانی مطرح شده بعضاً به صورت دقیق گفته نشده است.»
با این وجود رئیس جمهور منتخب مردم در سال‌های ۹۲ و ۹۶ ؛ چهار روز پس از اینکه سیدمحمد خاتمی گفت: « تا شورای نگهبان هست انتخابات فایده‌ای ندارد. چون تا حالا گدایی و التماس می‌کردیم سه تا کرسی به ما در مجلس بدهید و التماس می‌کردیم رفتارتان را کمی عوض کنید. دیدیم فایده‌ای ندارد. ما کنار مردم قرار می‌گیریم، حرف‌هایمان را می‌زنیم.» در نامه خود خطاب به مردم، درباره دلایل عجیب شورای نگهبان برای ردصلاحیتش نوشت: «پس از چند بار نامه‌نگاری رسمی با شورای نگهبان برای اعلام دلایل عدم احراز صلاحیت اینجانب در انتخابات دوره ششم مجلس خبرگان رهبری، سرانجام نامه‌ی محرمانه‌ای به امضای دبیر این شورا؛ واصل شد» آمده است: «نامه‌ای که در واقع کیفرخواستی علیه نهاد ریاست‌جمهوری و دولت تدبیر و امید و نه فقط شخص من بود.»
روحانی تاکید کرد که محتوای نامه شورای نگهبان «ثابت می‌کند عالی‌ترین مقام منتخب مستقیم ملت ایران حتی در حد یک شهروند هم، از حق آزادی بیان برخوردار نیست» و اظهارات او درباره دیگر نهادهای کشور از جمله شورای نگهبان، قوه قضائیه، قوه مقننه و دیگر نهادها «ممکن است به سند جرمی علیه او بدل شود!»
روحانی در بخشی از نامه سرگشاده خود نوشته که آنچه در نامه دبیر شورای نگهبان «به‌عنوان ادله‌ی عدم احراز صلاحیت» در انتخابات خبرگان آمده است، «نه تنها جرم و حتی تخلفی نیست بلکه در برخی از موارد مایه‌ی افتخار من است.»
رئیس جمهوری پیشین با تاکید بر اینکه شورای نگهبان در بیان دلایل «عدم احراز صلاحیت من» به کارنامه «رئیس‌جمهور قانونی کشور» به‌گونه‌ای استناد می‌کند که «گویی دومین مقام رسمی کشور، اپوزیسیون نظام است و این شورا که خود دو بار در انتخابات ریاست‌جمهوری و پنج بار در انتخابات مجلس شورای اسلامی و سه بار در همین انتخابات مجلس خبرگان رهبری صلاحیت مرا تایید کرده است، مرتکب خطا شده است.»
حسن روحانی در بخشی از نامه خود نوشته که «آیا ردصلاحیت رؤسای‌جمهور سابق و پاره‌ای از دیگر روسای قوا زیر سئوال بردن جمهوریت نظام نیست؟»
او با اشاره به فقهای شورای نگهبان که مسئولیت تایید صلاحیت‌ها در انتخابات خبرگان را برعهده دارند نوشته: «این فقیهان در کدام انتخابات و با رای کدام ملت این حق را یافته‌اند که برگزیدگان مردم را از حق انتخاب خود محروم کنند؟ با کدام حق قانونی و شرعی که یا باید از سوی ملت تفویض شود یا نهاد مرجعیت آن را تایید کند، شورای نگهبان انتخاب ملت را دومرحله‌ای ساخته است؟»
رئیس جمهوری سابق در مورد حضور همزمان برخی از فقهای شورای نگهبان به عنوان نامزد در انتخابات خبرگان نوشته: آیا قاعده «تعارض منافع» شامل فقهای شورای نگهبان نمی‌شود که هم نامزد مجلس خبرگان رهبری هستند و هم صلاحیت رقبای خود را بررسی می‌کنند؟
روحانی در ادامه با تاکید بر اینکه امروز براساس قانون مجلس خبرگان «فقهای شورای نگهبان بر خبرگان سلطه یافته‌اند» این پرسش را مطرح کرده که آیا «مردم نسبت به بی‌طرفی آنان قضاوت مثبتی دارند؟»
رئیس‌جمهور سابق در بیانیه خود تصریح کرده که شورای نگهبان حاضر نشده است که «وجود یک جریان مستقل و منتقد در دوره ششم مجلس خبرگان» را تحمل کند، زیرا به گفته او، این دوره از مجلس خبرگان «دوره‌ای مهم و سرنوشت‌ساز و حضور من و افرادی چون من در آن از نظر فقهای شورای نگهبان نگران‌کننده است.»
هرچند در نامه حسن روحانی محتوای توضیحات شورای نگهبان برای ردصلاحیت او منتشر نشده. اما او پیش از این اعلام کرده بود که موارد رد صلاحیت‌اش «ادعای اهانت به قوه قضائیه و شورای نگهبان» و «عدم ایستادگی در برابر غرب» و «اشکال در اجرای برجام و…» است.
او افزوده که «متن توافق هسته‌ای بعد از ده‌ها ساعت بحث در شورای‌عالی امنیت ملی به تأیید رهبری رسید، مجلس شورای اسلامی با ده‌ها ساعت رسیدگی علنی در کمیسیون ویژه و سپس در صحن علنی مجلس آن را به تصویب رساند و شورای نگهبان هم آن را تأیید کرد.»
حسن روحانی در بخش دیگری از بیانیه خود یادآور شده که «چه در مجلس شورای اسلامی و چه در مجلس خبرگان رهبری با طراحی مجریان انتخابات و شورای نگهبان، اقلیت بر اکثریت حاکمیت یافته است» و شورای نگهبان را متهم کرده که «انتخابات را دومرحله‌ای کرده است».
رئیس‌جمهور سابق ایران گفته با توجه به مواردی که این شورا برای رد صلاحیت او اعلام کرده است، «رؤسای‌جمهور آینده (اگر چنین مقام و نهادی باقی بماند) باید بدانند که با این کیفرخواست دیگر حتی آنان آزادی سیاسی ندارند و قادر به انجام وظایف قانونی خود نیستند و به جای قانون اساسی باید تابع شورای نگهبان باشند و از ریاست‌جمهوری اسلامی به ریاست قوه مجریه، آن هم در حد برخی امور اداری کفایت کنند».
انتخابات مجلس دوازدهم که اسفند پارسال و اردیبهشت امسال در دو مرحله برگزار شد، شاهد پایین‌ترین نرخ مشارکت در تاریخ انتخابات جمهوری اسلامی بود.
بر اساس آمار رسمی، در دور دوم انتخابات در حوزه انتخابیه تهران تنها «هشت درصد» از افراد واجد شرایط رای شرکت کردند و برخی از نمایندگان تنها با «سه درصد» آراء ریخته‌شده به مجلس راه یافتند.
حسن روحانی که در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ دو دوره سمت ریاست‌جمهوری را برعهده داشته و همچنین سابقه نمایندگی در پنج دوره مجلس شورای اسلامی، پنج دوره مجلس خبرگان رهبری و دبیری شورای عالی امنیت ملی به مدت ۱۶ سال را در کارنامه خود دارد.
شورای نگهبان متشکل از شش فقیه و شش حقوقدان است. فقهای شورای نگهبان را رهبری منصوب می‌کند و حقوقدانان شورای نگهبان نیز پس از معرفی توسط رئیس قوه قضائیه که خود منصوب رهبر است، در مجلس شورای اسلامی انتخاب می‌شوند.
احمد جنتی ۹۷ ساله هم اکنون دبیر شورای نگهبان است و به گفته حسن روحانی، او نامه رد صلاحیتش را فرستاده است.
