گروه سیاسی- در آستانه برگزاری دور چهارم مذاکرات بین ایران و آمریکا و در حالی که دو طرف نسبت به ادامه این روند ابراز تمایل و رضایت داشتند، به یکباره دو روزمانده به این مذاکرات در رم، پایتخت ایتالیا، وزیرخارجه عمان به عنوان کشور متولی برگزاری این نشست اعلام کرد که به دلایل لجستیکی این دور از مذاکرات به زمان دیگری موکول شده است.
مسائل لجستیکی و تحریمهای جدید آمریکا نیز بهعنوان دلایل توقف مذاکرات در رسانههای آمریکایی مطرح شده است. «آسوشیتدپرس» گزارش داد که مذاکرات رم به دلیل «مشکلات لجستیکی» به تعویق افتاد، اما جزئیات بیشتری درباره این مطلب ارائه نکرد.
سیدعباس عراقچی در همین رابطه با تاکید بر اینکه بیش از هر زمان دیگری مصمم هستیم تا به توافقی عادلانه و متوازن دست یابیم در شبکه ایکس نوشت به همراه طرفهای عمانی و آمریکایی، تصمیم گرفتیم دور چهارم گفتوگوها را به دلایل فنی و لجستیکی به تعویق بیندازیم. او اذعان کرد از سوی ایران، هیچ تغییری در عزم ما برای دستیابی به یک راهحل از طریق مذاکره وجود ندارد.
تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سئوال بیبیسی در خصوص پست وزیر خارجه عمان در شبکه اجتماعی ایکس برای تعویق دور جدید مذاکرات «به دلایل لجستیکی و فنی» گفت: «هیچگاه زمان و مکان حضور ایالات متحده در دور چهار مذاکرات تایید نشده بود.»
او تاکید کرد «اما میتوانم به شما بگویم براساس آنچه نماینده ما در مذاکرات میگوید، حدس میزنم در آینده نزدیک اتفاقی رخ خواهد داد و به محض اینکه این جزئیات را داشته باشیم، به شما اطلاع خواهیم داد.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین گفت که او در خصوص پست هیچ شخصی «صرف نظر از موقعیتش صحبت نمیکند» و «ممکن است یکی از این جلسات در آینده نزدیک برگزار شود، اما ما در مورد مکان یا زمان بحث نخواهیم کرد.»
اما با این حال رسانههای آمریکایی، بهویژه «والاستریت ژورنال» و «نیویورک تایمز»، اختلافات فنی و سیاسی را دلیل اصلی توقف مذاکرات میدانند. «والاستریت ژورنال» گزارش داد که مذاکرات مسقط بر سر سطح غنیسازی اورانیوم (۲۰ درصد در برابر ۳.۶۷ درصد) و ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به بنبست رسید. این رسانه به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت: «ایران بر حفظ توانایی غنیسازی اصرار دارد، که برای آمریکا غیرقابلقبول است.»
ایران، به گفته «آسوشیتدپرس»، غنیسازی را «حق غیرقابلمذاکره» میداند، در حالی که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، به «سیانان» گفت که ایران باید اورانیوم مورد نیاز خود را وارد کند. این اختلاف، که ریشه در بیاعتمادی متقابل دارد، مذاکرات را پیچیده کرد.
در همین حال، «نیویورک تایمز» افزود که ایران خواستار لغو یکجای تحریمهاست، در حالی که آمریکا رفع تدریجی تحریمها را به گامهای هستهای مشروط کرده است. این رسانه به نقل از یک دیپلمات غربی نوشت: «اختلافات بر سر جزئیات، مانند مکانیزم راستیآزمایی و تضمینها، مذاکرات را متوقف کرد.»
خبرآنلاین در همین رابطه گزارش داده است که «فاکس نیوز» نیز گزارش داده که ایران پیشنهاد کرده ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی را تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) نگه دارد، اما آمریکا خواستار تخریب یا انتقال آن به خارج است. این گزارش، که به یک تحلیل از گروه «اتحاد علیه ایران هستهای» (UANI) استناد کرد، ادعا کرد که ایران با «تاکتیکهای مذاکراتی پیچیده» زمان میخرد.
«والاستریت ژورنال» گزارش داد که کارشناسان ایرانی، به رهبری تختروانچی، اطلاعات فنی ارائه کردند، اما بر حفظ سانتریفیوژهای پیشرفته (مانند IR-۶) تأکید دارند. در مقابل، تیم آنتون خواستار غیرفعالسازی این سانتریفیوژها و بازرسیهای گسترده است. در همین حال «آسوشیتدپرس» نوشت که مذاکرات فنی، که «دشوار و پیچیده» توصیف شد، به دلیل عدم توافق بر سر چارچوب به تعویق افتاد.
همچنین «فاکس نیوز» گزارش داد که اسرائیل، به رهبری بنیامین نتانیاهو، با مذاکرات مخالف است و خواستار «نابودی کامل زیرساخت هستهای ایران» است. این رسانه به نقل از جک کین، ژنرال بازنشسته، نوشت: «اسرائیل معتقد است که مذاکرات به ایران زمان میدهد تا برنامه هستهای خود را پیش ببرد.» «جروزالم پست» نیز گزارش داد که یک مقام اسرائیلی توقف مذاکرات را «موقت» خواند، اما فشار اسرائیل بر آمریکا برای تشدید تحریمها را تأیید کرد.
«والاستریت ژورنال» اضافه کرده که رون درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیل، در سفر اخیر به واشنگتن خواستار استفاده از بمبهای «بانکرباستر» علیه سایتهای هستهای ایران شد که مذاکرات را تحتالشعاع قرار داد. «الجزیره» نیز گزارش داد که ایران، اسرائیل را به «تلاش آشکار» برای تضعیف مذاکرات متهم کرده است.
در همین حال، «نیویورک تایمز» گزارش داد که نتانیاهو پس از دور سوم مذاکرات در مسقط، در ۲۷ آوریل خواستار توقف کامل غنیسازی ایران شد، که با مواضع آمریکا همخوانی نداشت. این رسانه افزود که لابی اسرائیل در کنگره، بهویژه از سوی سناتورهای جمهوریخواه، فشار بر دولت ترامپ را افزایش داده است. کارشناسان سیاسی معتقدند که «اسرائیل نمیگذارد توافق بشود» و مذاکرات به دلیل فشارهای اسرائیل لغو شده است. در همین راستا «فاکس نیوز» گزارش داد که اعدام یک متهم به جاسوسی برای اسرائیل در ایران، تنشها را تشدید کرد و اسرائیل را به واکنش واداشته است.
با این وجود در حالی که گمانهزنی های بسیاری درباره توقف مذاکره در رسانهها مطرح میشود، «والاستریت ژورنال» هشدار داد که این فشارها میتواند مذاکرات را به سمت شکست کامل سوق دهد. اما نکته حائز اهمیت در این رابطه این است که مذاکره عباس عراقچی با سه کشور اروپایی در روز جمعه و یک روز قبل از برگزاری دور چهارم مذاکرات هم لغو شد. ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، ۱۱ اردیبهشت اعلام کرد مذاکراتی که قرار بود روز جمعه و پیش از مذاکرات میان تهران و واشنگتن با حضور ایران و سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه برگزار شود، انجام نخواهد شد.
آقای بارو به خبرگزاری فرانسه گفت: «یک نشست فنی برنامهریزیشده قرار بود پیش از نشست سطح بالای میان آمریکا و ایران برگزار شود. اما از آنجا که این مذاکرات انجام نخواهد شد، نشست فنی نیز دستکم در حال حاضر موضوعیت خود را از دست داده است.»