گروه سیاسی- با روی کارآمدن مسعود پزشکیان بسیاری از مردم بر این امید دل بستند که بار دیگر مذاکرات در خصوص برنامه هستهای کشور و همچنین رفع تحریم ها ادامه پیدا کند. مذاکراتی که هر چند در دوران ابراهیم رئیسی هم کم و بیش پیگیری میشد اما نتیجه آنچنانی به دنبال نداشت. در حال حاضر جهش قیمت دلار به ۷۸ هزارتومان رسیده و به دنبال آن گرانیها هم همچنان مسیر خودش را پی میگیرد در کنارش بحث ناترازی های انرژی و قطعی برق باعث گلایههای عمومی زیادی هم شده و دولت هم با کسری بودجه شدید مواجه است. در این بین برخی از تحلیلگران و کارشناسان سیاسی بر این باورند که اگر دولت میخواهد وضعیت کشور و مردم با بهبود ببخشد باید مذاکرات را به صورت جدی دنبال کند.
به عنوان مثال چندی پیش مهدی پازوکی، اقتصاد دان گفت: «پزشکیان باید با مقامات ارشد نظام صحبت کند. او باید منافع ملی ایران را درنظر داشته باشد و بر اساس منافع ملی و با هماهنگی سایر مقامات ارشد، اگر نیاز شد برای مذاکره به کاخ سفید برود.»
وی اضافه کرد: «دولت نباید به حرف تندروها گوش دهد. با حرف درمانی سیاست خارجی اصلاح نمیشود. منظور من از تعامل هم تعامل با اقتصاد ایالات متحده و غرب است. من نوکر غرب نیستم ولی میفهمم رابطه اقتصادی ایران با آمریکا به نفع مردم ایران و به ضرر رقبای منطقهای ماست، یعنی الان آذربایجان، ترکیه، امارات، قطر و حتی عراق دوست ندارند ما با آمریکا رابطه داشته باشیم. اسرائیل هم همین را میخواهد که ایران را در دنیا منزوی کند.»
پازوکی اظهار داشت: «به نظر من مسعود پزشکیان یکی از دلایل اینکه موفق به کسب اکثریت آرا شد، این بود که صادقانه با مردم صحبت کرد. حال همانطور صادقانه هم باید واقعیتهای اجتماعی و اقتصادی جامعه ایران را با مقامات ارشد نظام در میان بگذارد. برای اصلاحات اقتصادی به سرمایه اجتماعی نیاز دارید بنابراین پزشکیان باید با مقامات ارشد نظام صحبت کند. او باید منافع ملی ایران را درنظر داشته باشد و بر اساس منافع ملی و با هماهنگی سایر مقامات ارشد، اگر نیاز شد برای مذاکره به کاخ سفید برود. دولت نباید تحت تاثیر تندروها و کاسبان تحریم قرار گیرد و از مذاکره بترسد.»
آلبرت بغزیان، اقتصاددان، هم درباره این موضوع میگوید: وقتی دولتی تغییر میکند هم وزرا تغییر میکنند و هم برنامههای تازهای وارد سیستم اجرایی میشود و زمان میبرد تا آثار آن برنامهها مشخصاً بر چالشهای اقتصادی مشخص شود و نمیشود گفت اینکه نرخ دلار در مقطع کنونی افزایش یافته الزاماً به معنی ناکارآمدی دولت و وزیران دولت است یا بگوییم دولت به اهدافش نخواهد رسید. دولت خودش قبول دارد که ناترازی وجود دارد و اینکه برخی میگویند وزرا هیچ برنامهای برای حل مشکل ناترازی ندارد، خب میپرسیم پس چرا به چنین وزرایی رأی اعتماد دادید؟! بنابراین نباید نگرانی ایجاد کنیم».
او ادامه داد: «دولت چهاردهم هم با مشکلات پیشین دست و پنجه نرم میکند و با مشکلات جدید. واقعیت این است که کشور همچنان درگیر تحریم است و دسترسی ما به بازارهای جهانی وجود ندارد. در این شرایط به راحتی نمیشود مشکل ناترازیها را حل کرد. تا زمانی که تحریمها رفع نشود و تا زمانی که جذب سرمایهگذاری رخ ندهد نباید انتظار داشته باشیم که مشکل ناترازیها حل شود و البته تا وقتی تحریمها به قوت خود باقی است، چشمانداز روشنی برای کاهش قیمتها هم دیده نمیشود».
این اقتصاددان همچنین بیان کرد: «اکنون بسیار زود است که وزیری را استیضاح کرد. کنترل همه شرایط در اختیار وزیر نیست. عین روز روشن است که تا وقتی کشور درگیر تحریم است، قیمتها بالا میرود و نرخ ارز هم همینطور. نمایندگان به جای تهدید به استیضاح باید در دایره محدودتری با وزیر صمت، وزیر نفت و وزیر اقتصاد صحبت کنند و از جزئیات برنامههای پیش روی آنها برای رفع مشکلات پرسوجو کنند نه اینکه کشور را با نگرانی مواجه کنند و در عین حال توجه هم داشته باشند که مسئله اصلی تحریمهایی است که دست و پای اقتصاد ایران را بسته است. تحریمها هم به این سادگیها رفع نمیشود و نیاز به مذاکره دارد و باید ببینیم دولت جدید آمریکا چه رویکردی دارد. رفع تحریمها اگر همهچیز خوب پیش برود در میانمدت به نتیجه میرسد».
بغزیان در پایان گفت: «در موضوع حذف ارز نیمایی یا همان ارز ترجیحی هم من باور دارم به جای حذف آن در شرایط کنونی باید نظارت افزایش مییافت. این واقعیتی است که در استفاده از ارز ترجیحی رانت به وجود آمده بود زیرا بنا بود وقتی کالایی با ارز ترجیحی وارد میشود به قیمت ارزان هم به دست مردم برسد اما چنین نمیشود و با ارز ترجیحی وارد میشد ولی با قیمت بازار آزاد به دست مردم میرسد که این وضعیت کاملا نشاندهنده وجود رانت بود اما دولت به جای افزایش نظارت برای جلوگیری از هر گونه رانت و فساد، کلا ارز ترجیحی را حذف کرد. به نظر من حتی اگر بپذیریم که سیاست حذف ارز ترجیحی در کلیتش درست است اما اکنون موقعش نبود و زمان اجرای این سیاست درست نبود».