درحالی که کشور با ناترازی گاز دست‌وپنجه نرم می‌کند، مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان که می‌تواند نقش زیادی در حل این معضل داشته باشد مورد غفلت واقع شده است.
به‌گزارش ایسنا، وجود منابع فراوان قابل استحصال گاز طبیعی و توسعه آن سبب شده تا در دو دهه گذشته عرضه گاز طبیعی به منظور تامین نیاز انرژی کشور به طور متوسط سالانه هفت درصد افزایش یابد؛ اما در سوی مقابل برنامه‌ریزی مناسبی برای مهار رشد افسارگسیخته تقاضا و مصرف گاز طبیعی در بخش‌های مختلف کشور صورت نگرفته است.
علی رغم آنکه ایران رتبه سوم بزرگترین تولید کننده گاز طبیعی در جهان را دارد؛ اما با توجه به شروع افت فشار مخازن گازی میدان پارس جنوبی و ادامه روند افزایشی مصرف، چالش جدی برای تامین گاز طبیعی در آینده بسیار نزدیک وجود خواهد داشت.
این موضوع در سالهای اخیر به خصوص در فصول سرد سال با افزایش تقاضای بخش خانگی برای گرمایش تشدید شده است؛ آنطور که سعید عقلی, مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران اعلام کرده میانگین مصرف گاز در بخش خانگی – تجاری و صنایع غیرعمده در دوشنبه، ۱۸ دی‌ماه به ۵۷۰ میلیون مترمکعب رسید که این مقدار معادل ۷۰ درصد کل گاز تولیدشده کشور است.
به گفته وی از مجموع ۵۷۰ میلیون مترمکعب گاز مصرفی در این بخش، ۳۹۹ میلیون مترمکعب معادل ۷۰ درصد در بخش خانگی، ۱۱ درصد در صنایع غیر عمده، ۹ درصد در بخش عمومی و تجاری و ۱۰ درصد در مجموع در بخش حمل و نقل و کشاورزی مصرف شده است.
این درحالی است که کنترل مصرف توسط مصرف‌کننده نهایی و جلوگیری از اتلاف حرارتی ساختمان با اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در ساختمان‌های جدیدالاحداث و اجرای راهکارهای بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌های موجود با جایگزینی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی نوین و لوازم خانگی راندمان بالا، راهکار جلوگیری از بحران کمبود انرژی مورد نیاز در بخش خانگی و تجاری در سمت تقاضای انرژی محسوب می‌شود.
محدود کردن میزان انتقال حرارت در اجزای ساختمان با عایق‌کاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان‌ها، انتخاب مصالح ساختمانی مناسب، استفاده از پنجره‌های دوجداره با پروفیل‌های یوپی‌وی‌سی یا آلومینیوم حرارت‌بند، عایق‌کاری کانال‌های هوا، لوله‌های تأسیسات و سیستم تولید آب‌گرم، نصب سیستم‌های کنترل‌کننده موضعی نظیر شیرهای ترموستاتیک روی رادیاتورها و نصب سیستم‌های کنترل مرکزی هوشمند و مجهز به سنسور اندازه‌گیری دمای هوای محیط و به‌طور خلاصه رعایت کامل مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در مراحل طراحی و اجرای ساختمان‌های جدید، از یک طرف نیاز به گرمایش و سرمایش ساختمان را کاهش می‌دهد و از طرف دیگر از هدر رفتن گرما و سرمای تولیدشده جلوگیری می‌کند.
مطابق گزارش سال ۱۳۹۵مرکز آمار ایران، در ۲۵ درصد ساختمان‌های کشور پنجره دوجداره نصب شده و در ۶ درصد ساخت‌وسازها عایق‌کاری لوله‌های انتقال آب گرم و در حدود ۸ درصد ساختمان‌ها عایق‌کاری دیوارهای خارجی انجام شده است.
طی فصل سرد سال مصرف گاز به روزانه ۷۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسد که در مقایسه با دیگر کشورها از این نظر شرایط مناسبی نداریم، روسیه از جمله کشورهایی است که در این زمینه به بهره‌وری مناسب رسیده و روزانه به کل اروپا ۳۵۰ میلیون مترمکعب گاز صادر می‌کند.
طبق برآوردها هزینه‌های رعایت مبحث ۱۹ در ساخت‌وسازها از قبیل عایق‌کاری دیوارها، دوجداره‌سازی پنجره‌ها و نصب سیستم هوشمند و کنترلی روشن و خاموش کردن سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی برای ساختمان‌های گروه «الف» (لوکس) تا گروه «د» (بنایی‌ساز) بین ۸ الی ۱۳ درصد از هزینه ساخت‌وساز را شامل می‌شود.
این آمار و برآوردها نشان می‌دهد به‌رغم اینکه افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز با رعایت مبحث ۱۹ حدود ۱۰ درصد است و با حصول صرفه‌جویی، هزینه‌های مصرف انرژی در دوره بهره‌برداری ساختمان کاهش می‌یابد، لیکن کماکان کشور در زمینه اجرای کامل مبحث ۱۹ بدون تأثیر شگرف در اقتصاد و تولید مسکن به‌منظور کاهش هدررفت انرژی با ضعف و مشکلات جدی مواجه است.
با اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، ارزیابی میزان مصرف انرژی در بخش ساختمان و مسکن و اجرای استانداردهای مصرف انرژی در ساختمان‌ها می‌توان از هدررفت انرژی جلوگیری کرد.
براساس مصوبه شورای عالی انرژی و دولت که تصریح کرده است طی ۱۰ سال آینده شاخص شدت مصرف انرژی به یک دوم وضع کنونی کاهش یابد، تشکیل بازار بهینه‌سازی انرژی با ظرفیتی معادل ۳.۵ میلیون معادل بشکه نفت خام نیز در روز می‌تواند آغاز فرآیندی مؤثر در این زمینه باشد.
