گروه اجتماعی: «ریزش ساختمان متروپل»؛ حادثه‌ای که همچون ساختمان پلاسکو برای چندمین بار در کشور خبرساز شد اما این بار در آبادان. عمق فاجعه به اندازه‌ای بود که بلافاصله موجی از واکنش افکارعمومی درشبکه‌های اجتماعی به راه افتاد. اتفاقی که به نظر می‌رسد با تکرار آن همچنان گوش مسوولان به هشدارهای کارشناسان بدهکار نیست درحالی که این قضیه همچون آتش زیر خاکستر است و هر لحظه ممکن است در نقطه دیگری از ایران داغ تازه‌ای را بر دل مردم بگذارد؛ رییس شورای شهر تهران در این‌باره گفته است: «نظیر ساختمان‌هایی مانند متروپل ممکن است در سراسر کشور وجود داشته باشد. امیدواریم این حادثه درس عبرتی برای تمام شهرداری‌ها باشد که قوانین شهرسازی را به خوبی رعایت و اجرا کنند.» تنها کاری هم که از مسوولان برمی‌آید سرکشی و بازدید از محل حادثه است؛ بامداد دیروز احمد وحیدی، وزیر کشور و محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری برای بررسی حادثه ساختمان مترو پل به آبادان سفر کردند.
حوالی ساعت ۱۲ و ۵۰دقیقه روز دوشنبه ۲ خرداد ساختمان ۱۰ طبقه تجاری – اداری «متروپل» در آبادان ریزش کرد. تعداد جانباختگان این حادثه در ابتدا پنج نفر و مصدومان دست‌کم ۲۶ نفر اعلام و احتمال گرفتاری ۸۰ نفر زیر آوار برآورد شد. البته تبعات این فاجعه تاکنون بسیار فراتر از این ارقام و اخبار بوده به طوری که برخی رسانه‌ها روز دوشنبه اعلام کردند مالک ساختمان متروپل «بازداشت شد»، اما ظهر روز گذشته دادستان مرکز خوزستان گفت روز حادثه صرفا «دستور بازداشت» صادر شده بود. برخی رسانه‌های غیررسمی مدعی شدند از سوی منابع محلی به آنها اعلام شده که عبدالباقی متواری شده است؛ اما روز سه‌شنبه اعلام شد حسین عبدالباقی، مالک مجتمع متروپل آبادان، در جریان ریزش ساختمان در محل حضور داشته و جان باخته و هویت جنازه تأیید شده است.
توفان هشتگ‌های آبادان تسلیت و متروپل
در این میان، واکنش کاربران در فضای مجازی هم قابل تامل بود و هشتگ‌های آبادان تسلیت و متروپل با داغدیدگان اظهار همدردی کردند. یک کاربردرتوییترنوشته است: «با این سوگ آبادان، با این خاک که سرزمین را تسخیر کرده، عجالتا تنها کار باقی مانده، تنها خبر، تنها عمل ضروری و ممکن، تنها اصل حیاتی در زمان استیصال، سوگواری است.»
کاربردیگری توییت کرده است: «باید خون گریست به حال مردم که چنین مسوولینی دارن. همه می‌دونستن که ساختمان یه روز خراب میشه اما شهردار اجازه ساخت و ساز داد و امروز این فاجعه رقم خورد.»
فرد دیگری درهمین شبکه اجتماعی نوشته است: «اینطور که فهمیدم حادثه متروپل قابل پیشگیری بوده و یک سال پیش هشدار داده شده بوده! یعنی اونقدر جون مردم بی‌ارزشه براتون؟ آبادان و خرمشهر از زمان جنگ تا الان روز خوش ندیده! نه آباد موندن، نه خُرم! داغ حادثه پلاسکو تازه شد.»
فساد چگونه سقوط می‌کند!
کاربری هم درباره فساد اداری درساخت این دسته ازساختمان‌ها نوشته و گفته است: «آبادان این بار واقعا سقوط کرد. حادثه متروپل مثل پلاسکو نیست. شباهت ظاهری فروریختن را باید ندید گرفت. ساختمان مشکل فنی داشته و مجوز لازم و استاندارد کافی برای بالا رفتن نداشت بنابراین فرو ریخت و تعدادی انسان بی‌گناه را کشت تا نشان دهد فساد چگونه باعث سقوط میشود.»
فردی هم با هشتگ «آبادان تسلیت» نوشته است: «آبادان نماد یک تراژدی تاریخی است. نماد بلایی که جنگ، توسعه‌نیافتگی و فساد برسرنگین شهرهای جنوب ایران آورد. تلخی‌های قصه آبادان پایانی ندارد.»
البته واکنش‌ها به خبر جان باختن حسین عبدالباقی، مالک مجتمع متروپل آبادان هم کم نبوده و حواشی زیادی داشته است؛ به طوری که برخی به دلیل نبود اعتماد مردمی اظهارنظر کاربران را درباره صحت این خبر بررسی کرده‌اند.
جست‌وجو در آوار ادامه دارد
گذشته از این وقایع و صحبت‌ها، طبق اعلام رییس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر تا زمان نگارش این گزارش «شمار جانباختگان حادثه ریزش ساختمان متروپل آبادان به ۱۰ نفر رسید و اجساد سه تن دیگر از افرادی که در زیر آوار ساختمان متروپل آبادان مدفون شده بودند با تلاش امدادگران حاضر درمحل کشف شده است.»
مهدی ولیپور توضیح داده است: «تلاش امدادگران برای جست‌وجو در آوار و دستیابی به طبقات پایین‌تر ادامه دارد، جست‌وجوها همچنان از سوی عوامل امدادی و تیم‌های زنده‌یاب جمعیت هلال‌احمر در حال انجام است.»
همچون همیشه هم مسوولان یکی یکی شروع به اظهارنظرهایی می‌کنند که تاکنون نشان داده فقط در حد شعار و حرف است. یک عضو کمیسیون عمران مجلس روز گذشته از بررسی سانحه ریزش ساختمان متروپل در آبادان در جلسه این کمیسیون خبر داده است. آراشاوردیان، نماینده مسیحیان ارمنی تهران و شمال ایران در مجلس در صفحه شخصی خود در توئیتر، نوشت: ««حوادث ناگواری مثل متروپل آبادان محصول اجرای سلیقه‌ای مقررات ساختمانی است. تا زمانی که پرداخت جریمه تخلفات، صرفه اقتصادی داشته باشد شاهد چنین اتفاقاتی هستیم.»
معرفی متخلفان احتمالی به مراجع قضایی
از سوی دیگر، در پی دستور ذبیح‌الله خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور به بازرس ویژه استان خوزستان مبنی بر نظارت بر نحوه امدادرسانی، آواربرداری و رسیدگی به وضعیت مصدومان حادثه ریزش ساختمان متروپل آبادان و بررسی ابعاد مختلف موضوع و معرفی متخلفین احتمالی به مراجع قضایی و اداری، تیم ویژه‌ای از بازرسی این استان مامور بررسی موضوع شدند.
بازرس کل ویژه استان خوزستان نیز در این رابطه توضیح داده است: «متعاقب دستور ریاست سازمان بازرسی کل کشور در خصوص استقرار هیات‌های بازرسی و نظارت مستقیم بر نحوه امدادرسانی و آواربرداری، از همان لحظات اولیه تیم‌های ویژه‌ای از بازرسی استان خوزستان در محل مستقر شدند.»
اهمیت آواربرداری از محل با ایمنی کامل
محمد آقاجری با اشاره به اینکه تیم‌های بازرسی به صورت میدانی بر فعالیت دستگاه‌های مختلف درامدادرسانی و آواربرداری نظارت می‌کنند، گفته است: «متاسفانه بخش دیگری از ساختمان که فرو نریخته نیز از پایداری لازم برخوردار نیست به همین دلیل آواربرداری از محل باید با ایمنی کامل صورت گیرد.» او با بیان اینکه تیم ویژه بازرسی برای بررسی موضوع و مشخص کردن عاملان این حادثه در فرمانداری آبادان مستقر شده‌اند، اعلام کرده است: «با توجه به وظیفه قانونی سازمان بازرسی و دستور ویژه ریاست سازمان، تیم ویژه‌ای نحوه ساخت و رعایت نظامات مهندسی و ضوابط شهرسازی را بررسی خواهد کرد تا در صورت مشاهده هرگونه تخلفی موضوع به دستگاه‌های ذی‌ربط اعلام شود.»
بازرس ویژه استان خوزستان با اشاره به حضور در جلسه شورای تامین و ستاد مدیریت بحران، گفته است: «علاوه‌بر این، نحوه صدور مجوز و همچنین نظارت بر ساخت این پروژه نیز بررسی خواهد شد و چنانچه افرادی در این رابطه سهل‌انگاری کرده باشند به دستگاه قضایی یا دیگر مراجع معرفی خواهند شد.» او با اشاره به اینکه چنین حوادثی در استان خوزستان قابل‌قبول نیست و باید مقصران انسانی این حوادث مشخص شوند، بیان کرده است: «بررسی عملکرد تمام دستگاه‌های مرتبط با حادثه، تا مشخص شدن علل این حادثه نیز موضوع دیگری است که در دستور کار است.»
درباره زمان پایان آواربرداری نیز وزیر کشورتوضیح داده است: «باید با احتیاط کامل حرکت کرد زیرا هر لحظه ممکن است این سازه ناپایدار فرو بریزد و به این دلیل، کار حساسیت و ریسک‌پذیری بالایی دارد و باید کاملا دقت شود.»
به گفته احمد وحیدی «در وهله اول نجات دادن افراد زیر آوار مهم بود که تعداد قابل توجهی از هموطنان نجات پیدا کردند اما آواربرداری همچنان ادامه دارد. از روز دوشنبه همه دستگاه‌ها از جمله استانداری، فرمانداری، هلال‌احمر، اورژانس، آتش‌نشانی، نیروهای انتظامی و نظامی و ظرفیت پالایشگاه آبادان فعال بوده‌اند. در این میان، مشکلی وجود دارد و آن هم سازه ناپایداری است که در کنار سازه فروریخته است و این، کار را سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌کند و باید با احتیاط کامل حرکت کرد زیرا هر لحظه ممکن است این سازه ناپایدار فرو بریزد و به این دلیل، کار حساسیت و ریسک‌پذیری بالایی دارد و باید کاملا دقت شود.»
استانداری خوزستان گزارش بدهد
در این میان، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز اعلام کرده است: «در پی دستور وزیر کشور برای به کارگیری همه امکانات برای رسیدگی فوری به حادثه‌دیدگان ریزش ساختمان در آبادان و بررسی کارشناسانه این رویداد؛ این سازمان از استانداری خوزستان خواست گزارش کاملی از این حادثه را در اسرع وقت ارسال کند. در این مکاتبه بر ضرورت اتخاذ تمهیدات لازم برای امداد و نجات مصدومان و افراد محبوس شده احتمالی تاکید شده است.»
«همچنین از معاونت هماهنگی امورعمرانی استانداری خوزستان خواسته شده تا اطلاعات لازم و جزئیات این حادثه شامل نحوه وقوع، اقدامات شهرداری در زمینه صدورمجوز ساخت و ساز و اقدامات مربوط به اجرای مقررات ایمنی به منظور پیشگیری از وقوع حادثه و عملکرد سازمان آتش نشانی در زمان حادثه را به سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور ارسال کند.»
حذف امضاهای طلایی از نیازهای اورژانسی است
این اقدام‌های لحظه‌ای درحالی است که ناصر موسوی‌لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در مطلبی در صفحه توییتر خود در واکنش به فرو ریختن ساختمان اداری – تجاری متروپل در شهر آبادان نوشت: «حادثه تلخ فروپاشی برج متروپل آبادان و کشته و زخمی شدن جمعی از هموطنان مظلوم آبادانی نشان داد بستن سرچشمه‌های فساد اداری و حذف امضاهای طلایی از نیازهای اورژانسی کشوراست. اگر ضوابط ساخت و ساز رعایت شده بود این فاجعه رخ نمی‌داد. برخورد با تمام مسببان در هر مسندی کمترین انتظاراست.»
هشداری که اهمیت داده نشد
با همه اینها پرسشی که همچنان بی‌پاسخ مانده این است که چرا وقتی معاونت پیشگیری سازمان آتش‌نشانی آبادان ۲۸ آبان سال گذشته در خصوص ساختمان متروپل هشدار داد، هیچ مسوولی این قضیه را پیگیری نکرد و سرانجام این هشدار فقط ریزش ساختمان بود.
و این نکته که تا چه زمانی باید زنگ خطرها به صدا درآید، هشدارها اعلام شود، فاجعه‌های بعدی رخ دهند و ایران و ایرانی داغ این روزها را ببیند اما همچنان مسوولان برای پیشگیری از وقوع چنین حوادثی اقدامی نکنند. به نظر می‌رسد رفتارهای نمایشی در قالب سفر به منطقه و محل حادثه، صدور چند دستور فوری و چند جمله که نباید این اتفاق می‌افتاد، کار دیگری از مسوولان برنمی‌آید وهمچون همیشه این دودی است که فقط در چشم مردم می‌رود و ایرانی که قرار بود آباد باشد هر چند وقت یک بار با چنین فجایعی از امید و امیدآفرینی دور و دورتر میشود و تبعات چنین وقایعی جز از دست رفتن پایگاه اجتماعی هر چه بیشتر مسوولان در میان مردم، آورده دیگری ندارد.
