گروه سیاسی- پس از روی کارآمدن ترامپ روابط آمریکا با روسیه به شکل قابل توجه‌ای تغییر پیدا کرده و ترامپ بارها اعلام کرده که به دنبال پایان دادن به جنگ اوکراین است و این مهم در دیدار او با پوتین بزودی انجام خواهد شد. او همچنین با مسکو درباره ایران هم صحبت کرده و شاید بخشی از سفر مهم سرگئی لاوروف به تهران هم در همین ارتباط باشد.
سفارت روسیه در تهران در آستانه سفر لاوروف وزیر امور خارجه این کشور به ایران در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد : «در تاریخ ۲۵ فوریه برابر با ۷ اسفندماه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه، به دعوت سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، برای انجام یک دیدار کاری به تهران سفر می کند.»
در ادامه این بیانیه آمده است :«وزرای امور خارجه دو کشور به طور مفصل در مورد دستور کار دوجانبه روابط روسیه و ایران، که به طور رسمی پس از امضای توافقنامه جدید بین دولتی در تاریخ ۱۷ ژانویه برابر با ۲۸ دی ماه در مسکو، به سطح مشارکت جامع راهبردی ارتقا یافته است، بحث و تبادل نظر خواهند کرد.»
قرار است در جریان این مذاکرات، تأکید ویژه‌ای بر گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی متقابل سودمند در راستای اجرای پروژه‌های کلیدی مشترک در حوزه‌های انرژی و حمل و نقل خواهد شد.»
در بخشی دیگر از این بیانیه آمده است:« همچنین پیش‌بینی می‌شود که طرفین در مورد برخی مسائل مهم بین‌المللی، از جمله وضعیت در سوریه، قفقاز جنوبی، افغانستان، یمن، منطقه خلیج فارس، حل و فصل مسائل خاورمیانه، مسائل مربوط به دریای خزر و وضعیت پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در مورد برنامه هسته‌ای ایران، تبادل نظر نمایند.»
هرچند در این بیانیه سخنی از احتمال میانجگری مسکو در رابطه با مسائل ایران و آمریکا به میان آورده نشده اما برخی از تحلیلگران بر این باورند که واشنگتن هم بخشی از صحبت‌های این دیدار خواهد بود.
حامیان ایده میانجیگری مسکو بین تهران و واشنگتن بر این باورند که روسیه می‌تواند «نقشی مهم و حتی کلیدی» برای دستیابی به یک توافق جامع در خاورمیانه ایفا کند، از این رو اگر ترامپ از زاویه‌ای متفاوت وارد شود و از روسیه برای مذاکرات با تهران کمک بخواهد، ممکن است فضایی برای گفت‌وگو باز شود.
امیرعلی ابوالفتح ، تحلیلگر مسائل منطقه درباره امکان میانجیگری روسیه بین ایران و آمریکا گفت: هر کشوری بخواهد می تواند این نقش را ایفا کند اما مهم آن است که نتیجه بخش باشد. وقتی آمریکا و روسیه هم اکنون در منازعه و اختلاف شدید هستند و عربستان تلاش دارد آنها را به هم نزدیک کند، چه طور مسکو می خواهد برای ما میانجیگری کند.
وی افزود: مسکو و واشنگتن از چه زمانی اینقدر به هم نزدیک شده اند که حالا بیاید و از طرف آمریکا با ایران حرف بزند. شاید تحلیلگران روس قصد داشتند با طرح این موضوع برای کشورشان اعتباری ایجاد کنند اما تصور این اتفاق با اوضاع کنونی خیلی دور از انتظار و واقعیت به نظر می رسد. اگر ترامپ و پوتین با هم خیلی رفیق شوند، شاید روسیه بتواند نقش میانجی را بین ایران و آمریکا ایفا کند اما در حال حاضر این امکان را ندارد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با اشاره به دیدار وزرای امورخارجه روسیه و آمریکا اظهار کرد: چون لاوروف بعد از این دیدار به تهران آمد، حالا عده ای می خواهند بگویند که او می خواهد نقش میانجی را ایفا کند اما واقعیت آن است که خود روسیه برای ارتباط با آمریکا به میانجی نیاز دارد چه رسد به اینکه بخواهد ایفاگر نقش میانجی بین ما و آمریکا باشد.
جعفر قنادباشی، دیگر تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، هم در این‌باره به سایت نامه‌نیوزگفت: «این تصور که روابط ایران و روسیه تضعیف می‌شود یا روسیه روابطش با ایران را معامله کند، نادرست است. در هر دیداری که پوتین یا پیش از او مدودف با کشورهای غربی یا منطقه‌ای داشته‌اند، این گمانه‌زنی مطرح شده که روسیه از حمایت ایران دست خواهد کشید، اما همواره مشخص شده که چنین ادعایی صحت ندارد. دو رویداد تأثیر مهمی در روابط ایران و روسیه داشته است؛ نخست، خروج بشار اسد از سوریه و دوم، روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا و ارتباط ریاست‌جمهوری او با تحولات جنگ اوکراین. درباره وضعیت بشار اسد باید گفت که او در داخل سوریه با مخالفت‌هایی مواجه بود که شرایط را برایش دشوار می‌کرد. از سوی دیگر، فساد اقتصادی گسترده‌ای در سوریه وجود داشت و زمینه نارضایتی عمومی را فراهم کرده بود. ایران و روسیه نمی‌خواستند در برابر خواست مردم سوریه بایستند. البته که کشورهای عربی با صرف هزینه‌های هنگفت در تلاش بودند تا نارضایتی در سوریه را تشدید و مستمر کنند».
او ادامه داد: «در موضوع اوکراین نیز باید گفت که آمریکا در این درگیری دچار شکست شده و روسیه دست بالا را دارد. ترامپ می‌گوید سیاست‌های آمریکا را در قبال جنگ اوکراین تغییر می‌دهد. واقعیت این است که آمریکا در جنگ اوکراین ناکام مانده و به همین دلیل ترامپ از تغییر سیاست‌ها سخن می‌گوید. با این حال، ایران هرگز وجه‌المصالحه روسیه و آمریکا در جنگ اوکراین نخواهد شد زیرا روسیه نیازی به دادن امتیاز به آمریکا ندارد. روابط ایران و روسیه روابطی عمیق و مبتنی بر منافع مشترک است. ایرانِ ضعیف هرگز به نفع روسیه نخواهد بود، زیرا در معادلات جهانی، قدرت ایران می‌تواند موجب تقویت جایگاه روسیه و همچنین چین در برابر آمریکا شود. روسیه و چین نمی‌خواهند که آمریکا در منطقه دست بالا را داشته باشد. سفر لاوروف به ایران نیز در راستای تحکیم روابط دو کشور انجام می‌شود. هدف او از این سفر تأکید بر آن است که روی کار آمدن ترامپ تغییری در مناسبات ایران و روسیه ایجاد نخواهد کرد».
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرذ: «باید توجه داشت که روسیه در چه شرایطی قرار دارد. این کشور در گذشته به برخی قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران رأی مثبت داده، اما در کاهش و تعدیل آنها نیز نقش داشته است. اکنون نیز تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران و نه تحریم‌های ناشی از قطعنامه‌های شورای امنیت در حال اجراست. در مورد بیانیه شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه‌گانه ایرانی نیز نباید انتظار داشت که روسیه همواره مطابق با خواسته‌های ایران عمل کند. این بیانیه صرفاً جنبه تشریفاتی دارد و فاقد ارزش عملیاتی است. همچنین، در موضوع غزه، سیاست‌های روسیه همسو با اسرائیل نبوده است.»
قنادباشی در پایان گفت: «در سیاست خارجی، باید بر منافع مشترک تمرکز کنیم. همکاری ایران و روسیه از نوع همکاری راهبردی است، نه صرفاً تاکتیکی. ممکن است دو کشور در استراتژی‌های کلان همسو باشند، اما در تاکتیک‌ها روش‌های متفاوتی را در پیش بگیرند».
