آیت الله محمدعلی موحدی کرمانی، روز سه‌شنبه رئیس ششمین دوره خبرگان رهبری شد آن هم در شرایطی که کاندیداهای جامعه مدرسین شانس بالاتری برای تکیه بر این صندلی داشتند.
فضای سیاسی کشور در هفته اخیر با شوک آورترین خبر روبه رو بود. درحالی که تحلیل ها و خبرها حول آغاز مجلس خبرگان ششم از یک سو و آغاز مجلس دوازدهم و رئیس جدید این پارلمان می گذشت، به یکباره خبر شوکه کننده سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور و ۷ همراهش ایران را به شوک فرو برد. ۱۵ ساعت جستجو و گمانه زنی که در نهایت با تایید یک خبر تلخ همراه بود؛ «ابراهیم رئیسی به شهادت رسید.»
در میانه چنین فضایی مجلس خبرگان رهبری در هفته ای که گذشت مراسم افتتاحیه خود را برگزار کرد و مجلس یازدهم نیز اختتامیه اش را.
افتتاحیه مجلس خبرگان رهبری را شاید بتوان افتتاحیه ای متفاوت از ادوار گذشته دانست، در اولین روز از آغاز به کار مجلس خبرگان ششم جای خالی دو عضو شاخص این مجلس یعنی ابراهیم رئیسی و سیدمحمدعلی آل هاشم با تصاویری از آنها بر روی صندلی شماره یک و ۲۲ پر شده بود. دو چهره ای که یکی برای سومین بار نماینده مردم استان خراسان جنوبی شده بود و دیگری اولین دوره حضورش از استان آذربایجان شرقی را قرار بود تجربه کند اما…
بعد از تشکیل هیئت رئیسه سنی و برگزاری مراسم افتتاحیه، مجلس خبرگان رهبری وارد انتخاب هیئت رئیسه دائمی خبرگان ششم شد و برخلاف گمانه زنی ها رئیس منتخب این مجلس برای ۲ سال اول فردی شد که اگرچه در لیست گمانه زنی ها برای ریاست مجلس خبرگان ششم بود اما شانس بالایی برای نشستن بر این صندلی نداشت.
آیت الله موحدی کرمانی ۹۳ ساله در شرایطی رئیس خبرگان رهبری شد که تا زمان افتتاحیه خبرگان ششم، در گمانه‌زنی‌ها یکی از پایین‌ترین شانس‌های ریاست را داشت؛ به عبارت دیگر در تحلیل‌هایی که چهره‌ها و رسانه‌ها ارائه می‌کردند، نام موحدی کرمانی در پایین فهرست افرادی بود که احتمال ریاست آنها می‌رفت.
با این حال روز انتخابات هیئت رئیسه پس از آغاز به کار این مجلس، یک خبر با متنی مشترک در رسانه‌ها منتشر شد که حکایت از ریاست موحدی کرمانی در دو سال ابتدایی خبرگان ششم داشت.
طبق این خبر، از ۸۳ نماینده حاضر، ۵۵ رای با نام موحدی کرمانی بود و به این ترتیب او نخستین رئیس در دوره ششم خبرگان شد؛ به عبارت دیگر، او آرای حدود ۶۶ درصد از اعضای خبرگان را توانست جلب کند که می‌توان گفت نسبتاً آرای پایینی داشته است؛ بخصوص در شرایطی که دو روز از درگذشت شهادت گونه ابراهیم رئیسی می‌گذشته و در چنین شرایطی معمولاً جو روانی به گونه‌ای است که برای نشان دادن وحدت، بالاترین رای را به فرد مدنظر می دهند تا فضای روانی با اطمینان خاطر همراه شود.
انتخاب موحدی کرمانی در کرسی ریاست مجلس خبرگان شاید آنجا کمی عجیب به نظر رسید که طی روزهای منتهی به آغاز مجلس خبرگان رهبری و بالا گرفتن گمانه ها درباره ریاست مجلسی که احمد جنتی رئیس پیشین در آن حضور نداشت، اسامی چون آیت الله حسینی بوشهری، آیت الله اعرافی، آیت الله مدرسی یزدی و البته خود آیت الله موحدی کرمانی به گوش می رسید اما شانس اعرافی و حسینی بوشهری بالاتر ارزیابی می شد خاصه اینکه اکثریت مجلس خبرگان ششم در اختیار لیست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود تا جامعه روحانیت مبارز.
هرچند مصباحی مقدم از اعضای جامعه روحانیت چند روز مانده به مراسم افتتاحیه شانس «مدرسی‌یزدی»، «حسینی بوشهری» و «موحدی کرمانی» را یکسان ارزیابی کرده بود اما زمزمه های سیاسی این گزاره را چندان تایید نمی کرد.
در آن روزهای منتهی به افتتاحیه مجلس خبرگان رهبری و پیش از «یکشنبه تلخ» حتی ابراهیم رئیسی نیز در لیست کاندیداهای ریاست مجلس خبرگان حضور داشت اما…
انتخابات برگزار شد و افرادی که رسانه‌ها و چهره‌های سیاسی بیشترین احتمال ریاست را مربوط به آنها می‌دانستند، در جایگاه نایب رئیسی خبرگان ششم نشستند. سیدهاشم حسینی‌بوشهری و علیرضا اعرافی به ترتیب به‌عنوان نواب اول و دوم رئیس و عباس کعبی و محسن اراکی نیز به عنوان منشی‌های هیئت رئیسه انتخاب شدند.
در این خبر اما مشخص نبود که آیا غیر از موحدی کرمانی نامزد دیگری برای ریاست خبرگان بوده یا او تک نامزد ریاست خبرگان بوده است.
برخی تحلیل ها در روزهای اخیر نیز حکایت از آن دارد که فقدان ابراهیم رئیسی در مجلس خبرگان، از جمله عواملی بود که راه ریاست را برای موحدی کرمانی صاف‌تر کرد، چه آنکه ابراهیم رئیسی در سال‌هایی از مجلس خبرگان پنجم، نایب رئیس بود و در گمانه‌زنی‌ها یکی از شانس‌های بالا را برای ریاست خبرگان داشت. مسیری که البته موحدی کرمانی طی کرد و او که نایب رئیسی مجلس خبرگان پیشین را برعهده داشت در این دوره بر صندلی تکیه زد که پیشتر چهره هایی چون آیت الله جنتی، آیت الله مهدوی کنی، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله مشکینی تکیه زده بودند.
اما در این بین نکته‌ای که جالب توجه است، طیفی است که ریاست را در اختیار گرفته است. دو طیف روحانیت مبارز و جامعه مدرسین تقریباً اکثریت کرسی های خبرگان ششم را در دست گرفته اند، از بین این دو تشکل سنتی اصولگرا اما جامعه مدرسین بیشترین صندلی‌ها را در اختیار دارد و رأی آوردن اکثریت لیست های این تشکل در انتخابات ۱۱ اسفند پیروزی برای آنها در مقابل جامعه روحانیت بود اما مساله‌ای که چشمگیر است تشکلی است که موحدی کرمانی به آن تعلق فکری دارد؛ او از اعضای ارشد جامعه روحانیت مبارز است و در شرایطی که جامعه مدرسین بیشترین کرسی‌ها را در اختیار دارد، اینکه نامزد روحانیت مبارز برای ریاست رأی آورده است نکته ای قابل توجه است.
شاید با دور شدن از فضای شوک آور فعلی در سیاست کشور ابهامات درباره این انتخابات یکی بعد از دیگری برطرف شود و مشخص شود آیا ریاست موحدی کرمانی سرلیست جامعه روحانیت و نایب رئیسی دو چهره شاخص جامعه مدرسین بخاطر جایگاه سنی موحدی کرمانی بوده است یا در نتیجه یک توافق سیاسی بوده است یا …
