روزان: هواشناسی درحالی اعلام کرده که طی یک هفته آینده، هوای کشور به شدت گرمتر می شود که هم اینک نیز گرما باعث شده تا بسیاری از هموطنان راهی بیمارستان و مراکز درمانی شوند.
گرما در جهان
تحقیقات نشان می‌دهد که تغییرات آب‌وهوایی این هفته موج‌های گرمای خطرناکی را در نیمکره شمالی به راه انداخته، برای دهه‌های آینده آب‌وهوای خطرناکی را به ارمغان خواهد آورد.
گرمای شدید، جان صدها نفر را در سراسر آسیا و اروپا گرفته و بیشتر شهرهای ۴ قاره را در بر گرفته است. بیش از هزار نفر در جران مراسم حج امسال در عربستان در بحبوحه گرمای شدید جان خود را از دست داده‌اند.
همچنین تحقیقات جدید دانشگاه کالیفرنیا نشان می دهد که تابستان امسال گرما شدیدتر شده و همراه با رطوبت استوایی خواهد بود.
کمربند گرمسیری برای گرمای بی‌سابقه تابستان امسال آماده می‌شود و شرایط برای رکوردهای جدید در دما و رطوبت فراهم شده است.
این پیش‌بینی، بر اساس نتایج تحقیقات جدید دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، بر تأثیر فزاینده تغییرات آب‌وهوایی همراه با ال نینوی شدید تأکید می‌کند.
ال‌نینو و گرم شدن زمین
افزایش مداوم دمای زمین که به‌عنوان گرمایش جهانی شناخته می‌شود، باعث افزایش میزان بخار آب در جو می‌شود به این دلیل که هوای گرمتر می‌تواند رطوبت بیشتری را در خود نگه دارد.
ال نینو، الگوی آب‌وهوایی طبیعی است که باعث گرم شدن اقیانوس آرام گرمسیری می‌شود. این امر تبخیر را بیشتر می‌کند و مقدار زیادی هوای گرم و مرطوب را به اتمسفر می‌فرستد.
نتایج این تحقیق در Geophysical Research Letters منتشر شده است.
درگیری ایالت‌های آمریکا با سیل
آمریکا و هند شاید اصلی ترین کشورهایی بودند که تحت تاثیر گرما قرار گرفتند. در حال حاضر، مقامات نیومکزیکو با چندین رویداد آب‌وهوایی از جمله طوفان، گرد و غبار، سیل و دو آتش‌سوزی دست و پنجه نرم می‌کنند.
دولت بایدن هفته گذشته به دلیل آتش‌سوزی‌های جنگلی وضعیت اضطراری اعلام کرد؛ این آتش‌سوزی‌ها ۲ نفر را به کام مرگ کشاند و بیش از ۱۴۰۰ ساختمان را تخریب کرده است.
در حالی که گرمای بیش از حد باعث ایجاد مشکلاتی در بسیاری از ایالت‌ها شده، سایر ایالت‌ها هم با سیل درگیر هستند.
فرماندار آیووا، کیم رینولدز، نیز طی اعلامیه‌ای اعلام کرد که در ۲۱ شهرستان به دلیل سیل ناشی از باران‌های شدید در بخش شمال غربی این ایالت فاجعه رخ داده است.
هند و ۱۸ قربانی
در کنار آمریکا هند هم یکی دیگر از رکوردداران گرما در جهان بوده است. در حالی که دمای هوا در هند از ۵۰ درجه سانتیگراد بالاتر رفته و این کشور شدیدترین موج گرمای خود را تجربه می‌کند، رسانه‌ها می‌گویند دست‌کم ۱۸ نفر در این کشور بر اثر گرمازدگی جان خود را از دست دادند.
به گزارش رویترز، در ایالت‌های شرقی «اودیسا» و «بیهار» به ترتیب ۱۰ و ۷ نفر و در «دهلی» نیز ۱ نفر بر اثر گرمای سوزان جان خود را از دست دادند.
گفته می‌شود یک پرواز از هند به مقصد «سانفرانسیسکو» آمریکا تاخیر ۲۰ ساعته داشته، زیرا برخی مسافران در زمان انتظار برای از زمین بلند شدن هواپیما بر اثر گرمای شدید بیهوش شده‌اند. رسانه‌ها می‌گویند هواپیمای مذکور سیستم تهویه نداشته است.
کارشناسان می‌گویند موج‌های گرما به دلیل تغییرات اقلیمی در حال شدیدتر شدن هستند. سال گذشته گرمترین سال در تاریخ بشر بود و نشانه‌هایی وجود دارد که ۲۰۲۴ می‌تواند سال گرم‌تری باشد.
بر اساس اعلام پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تا هفته سوم مرداد بارش در مرکز و غرب سواحل خزر، مناطقی از نوار شمال غرب و جنوب شرق کشور در محدوده نرمال خواهد بود و انتظار وقوع بارش در دامنه شرقی کوه‌های زاگرس وجود دارد. دمای هوای یک سوم شمالی کشور نیز طی هفته آینده نرمال و سایر مناطق کشور بیش از نرمال خواهد بود.
ایران روی خط گرما
اما سرنوشت گرما در ایران چگونه است؟ بر اساس نقشه‌های پیش‌بینی هفتگی بارش کشور بر مبنای نقشه‌های احتمالاتی تا ۱۷ تیر در نوار شمالی و جنوب شرق کشور بارش رخ می دهد که بارش در مرکز و غرب سواحل خزر نرمال و در مناطقی از شمال غرب گرایش به بیش از نرمال دارد. در مناطق محدودی از نوار شمال غرب، نیمه غربی کوه‌های البرز و مناطق کوهستانی مرکز استان کرمان با احتمال بین ۲۵ تا ۵۰ درصد بارش انباشته حدود ۲۰ تا ۴۰ میلیمتر رخ می‌دهد. سایر مناطق کشور مطابق فصل بی بارش است یا بارش موثری دریافت نمی‌کند.
همچنین بارش هفته‌های دوم تا سوم کشور معادل نرمال بلندمدت و عمدتا در سواحل خزر، شمال غرب و مناطق محدودی از جنوب شرق خواهد بود. در هفته‌های چهارم تا پنجم بارش در سواحل خزر در محدوده نرمال و در سایر مناطق بارش قابل توجهی رخ نمی‌دهد. بارش هفته ششم در سواحل خزر و جنوب شرق در محدوده نرمال برآورد می‌شود.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور، دمای هوا در یک سوم شمالی کشور در محدوده نرمال و در سایر مناطق ۱ تا ۳ درجه بیش از نرمال است که بیشترین افزایش (۳ درجه) در جنوب شرق کشور رخ می دهد. دمای هوای جنوب شرق کشور، مناطقی از شمال غرب و زاگرس شمالی در هفته دوم نرمال و برای سایر مناطق بین ۱ تا ۳ درجه بیش از نرمال پیش‌بینی شده است.
طی هفته سوم دمای شرق و نیمه شمالی کشور نرمال و سایر مناطق ۱ تا ۳ درجه بیش از نرمال خواهد بود. دمای هوای کشور برای هفته‌های چهارم تا ششم ۱ تا ۲ درجه بیش از نرمال برآورد می‌شود.
گرمای کشنده شهداد
در میان شهرهای ایران، شهداد به عنوان قطب گرمایی کره زمین که در حاشیه بیابان لوت واقع شده، تابستان‌هایی گرم و سوزان دارد و زندگی کردن در ماه‌های تیر و مرداد برای اهالی منطقه بسیار سخت می‌شود.
بر اساس گزارشات سازمان هواشناسی، شهداد طی ۲۰ روز گذشته تا کنون گرمترین صبح کشور را در بین ایستگاه‌های هواشناسی کشور داشته است.
مریم پورهاشمی مسئول هواشناسی شهداد گفت: بیشینه دما در شهداد طی ۱۰ روز گذشته ۴۸ تا ۵۱ درجه متغیر بوده است.
فرزانه شعبان نژاد رئیس مرکز جامع سلامت شهداد هم در این باره گفت: بر اثر افزایش دما طی ۲۰ روز گذشته تعداد ۴۸۳ نفر بیمار گرمازده به مرکز جامع سلامت مراجعه و از این تعداد ۱۸۵ نفر بستری موقت شدند.
وی بیان کرد: بر اثر افزایش دما مراجعه بیماران گرمازده به مرکز نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهداد نیز در این رابطه گفت: افزایش دما باعث شده محصول خرمای منطقه دچار خشکیدگی و ریزش شود.
محسن دهقان عنوان کرد: گرمای شهداد و خاموشی‌های پی در پی موتورپمپ‌های کشاورزی نیز علاوه بر اینکه عملکرد کشاورزان را کاهش داده، باعث شده ۲۰ درصد محصول زراعی خشک و خسارت ۱۵۰ میلیارد ریالی به بخش کشاورزی وارد شود.
رئیس شورای شهر شهداد هم با اشاره به اینکه شهداد به واسطه قرار گرفتن در حاشیه بیابان لوت، قطب گرمایی کره زمین محسوب می‌شود و تابستان‌های داغ و سوزانی دارد، گفت: بخش شهداد در زمره مناطق محروم و کمتر توسعه یافته قلمداد می‌شود و مسئولان استان و کشور باید به شهداد نگاه ویژه‌ای داشته باشند و امکانات بیشتری اختصاص دهند.
حجت ابراهیمی زاده تصریح کرد: هر ساله با آغاز تیرماه و شروع فصل تابستان مشکل قطعی مکرر آب و برق داریم و شهروندان شهدادی در شرایط بسیار سختی زندگی می‌کنند.
بالاتر از نرمال
در این میان، احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی درباره ناهنجاری‌های دما در تابستان امسال به روزان می گوید: دمای امسال هوا در طول تابستان به طور میانگین بین یک تا دو درجه گرمتر از حد معمول خواهد بود و در برخی روزها شاهد بی‌هنجاری دما خواهیم بود. این در حالی است که دمای هوا تا پنج درجه بالاتر از حد نرم گرم خواهد بود بنابراین گرمای تابستان امسال چندان هم بی سابقه نیست.
وی در مورد گرمترین ایام تابستان امسال نیز می گوید: اوج گرمای تابستان از نیمه دوم تیرماه تا نیمه اول مردادماه است که معمولا در این بازه زمانی دمای رکورد شده در کشور را داشته ایم.
وظیفه در ادامه به وجود دمای بالاتر از حد نرمال در جهان اشاره کرد و گفت: اکثر کشورهای جهان با تغییرات دمایی مواجه هستند و اکنون در ۹۰درصد کشورهای جهان دمای موجود بالاتر از نرم طبیعی است این ناهنجاری دمایی در فصل تابستان وجود دارد.
