روزان: بیماری‌های سرماخوردگی، آنفلوآنزا و بیماری نوظهور کرونا طی یک ماه گذشته بدجور در کشور جولان می‌دهند و تمام توان خود را مصروف می‌کنند تا در کسری از ثانیه شهروندان را مبتلا و قربانی کنند. این سه بیماری وجوه اشتراک و افتراقی با هم دارند که باعث بروز نگرانی‌هایی درباره شیوع کرونا و آنفلوآنزا شده است؛ آنگونه که وزیر و مدیران بهداشت و درمان کشور نسبت به شیوع این دو بیماری هشدار می دهند؛ بیماری‌هایی که شاید مانند ویروس کرونای سال۹۹ باعث مرگ و میر شمار زیادی از شهروندان نشوند اما این روزها انتشار بیش از حد تصور آن در جامعه باعث شده تا زندگی و کار بسیاری از شهروندان مختل شود و حتی کار بسیاری از مبتلایان، به “آی‌سی‌یو” و شاید فوت شدن بکشد! در این میان شاید نکته مهم مشابهت این دو ویروس با یکدیگر باشد.
موضوعی که باعث شده تا در برخی موارد، پزشکان از تشخیص اینکه بیمار به کرونا مبتلا است یا آنفلوآنزا عاجز بماند و مجبور شود تا مراجعه‌کننده را برای آزمایش‌های تخصصی معرفی کنند. کارشناسان معتقدند، اگر طیف بیماری‌های ویروسی پاییزی و زمستانی را مانند یک خط کش در نظر بگیریم در یک سر آن ویروس سرماخوردگی وجود دارد و در سر دیگر آن ویروس آنفلوآنزای نوع A. سرماخوردگی علائم مشخصی دارد و شامل آب ریزش بینی یا سردرد و… است که چندان جدی نیست و فرد را زمین گیر نمی‌کند و معمولاً هم به خودی خود و با کمی استراحت یا مصرف برخی دارو‌های مشخص برطرف می‌شود و درمان ۳ تا ۵ روز به طول می انجامد.
اما سوی دیگراین خط کش، ویروس آنفلوآنزای نوع A می‌باشد که شدت آن اصلاً با سرماخوردگی قابل مقایسه نیست و علائمی مانند تب شدید، گلودرد‌های شدید، سرفه‌های زیاد و شدید، سردرد‌های مزمن، درد‌های عضلانی و استخوانی و… را دارد که گاهی آنچنان شدید می‌شود که زندگی و فعالیت‌های کاری شهروندان را مختل می‌کند و دوره درمان آن ۱۰ تا ۱۴ روز طول می‌کشد. البته در این طیف ۱۲۰ ویروس دیگر هم وجود دارند که معمولاً یا نادر هستند یا به شدت آنفلوآنزای نوع A نیستند. مثل ویروس کرونا. این ویروس هم تقریباً همان علائم آنفلوآنزا را دارد به جز آنکه شدت آن اصلاً در آن حد نیست و معمولاً هم زندگی شهروندان را به خطر نمی‌اندازد. مگر آنکه فرد جزء افراد پرخطر و آسیب‌پذیری باشد که از آن صحبت کردیم. در واقع ویروس کرونا از لحاظ شدت و خطرناک بودن چیزی بین سرماخوردگی و ویروس آنفلوآنزای نوع A است.
آنفلوآنزا یا کرونا؟ کدام خطرناک تر است؟
آرمیتیس رمضانی، استاد بیماری‌های عفونی، دبیرانجمن عفونی ایران و مدیرگروه تحقیقات بالینی انستیتو پاستور ایران، در مورد نقش واکسن آنفلوآنزا در کنترل ابتلا به این بیماری به روزان می گوید: مسلما این واکسن موثر است. تقریباً هیچ کدام واکسن آنفلوآنزا نزده‌اند.وگرنه افرادی که واکسن زده‌اند یا کادر درمان، به خاطر تزریق این واکسن یا مبتلا نمی‌شوند یا اگر هم بشوند به نوع خفیف آن مبتلا می‌شوند.
وی البته تصریح می کند: الان دیگر چنین توصیه‌ای را نمی‌کنیم. چون واکسن آنفلوآنزا برای اینکه فعال شود و بتواند اثرگذار باشد، دو هفته از زمان تزریق زمان لازم دارد. بنابراین اگر شما الان این واکسن را بزنید دو هفته دیگر اثرگذار خواهد بود. از طرفی پیش‌بینی ما این است که تا اواسط یا اواخر بهمن این شدت این ویروس کاهش پیدا می‌کند. پس عملاً زدن واکسن چندان تأثیری ندارد.
رمضانی ادامه می دهد: واقعیت این است که الان در انتهای نقطه پیک هستیم. یعنی از این به بعد انتظار داریم که میزان چرخش آنفلوآنزا در جامعه کاهش پیدا کند و تا اواخر بهمن این روند ادامه داشته باشد. پس از آن هم پیش‌بینی می‌کنیم که موج ابتلا به ویروس آنفلوآنزای نوع B آغاز شود که احتمالا تا اواسط فروردین با شدت ادامه پیدا خواهد کرد و تا اواخر شهریور نیز این نوع ویروس ادامه خواهد داشت.
مدیرگروه تحقیقات بالینی انستیتو پاستور ایران در مورد نقش سلامت و جوانی در ابتلا به این ویروس ها می گوید: وقتی شما سالم هستید و بیماری زمینه‌ای نیز ندارید و در عین حال در منزل هم کودک زیر ۵ سال یا سالمند بالای ۶۵ سال ندارید، وقتی دچار آب ریزش بینی و سوزش چشم و بینی یا تب خفیف می‌شوید و این علائم به گونه‌ای نیست که زندگی و فعالیت روزانه شما را مختل کرده باشد، بهترین درمان و توصیه ما این است که در منزل بمانید و استراحت کنید و از همان غذا‌ها و نوشیدنی‌های خانگی و سنتی مختص سرماخوردگی استفاده کنید تا بهبود حاصل شود. در واقع تا زمانیکه زندگی شما مختل نشده است و بیماری زمینه‌ای هم ندارید چندان نیازی نیست که به پزشک مراجعه کنید.
همچنان یکه تاز
با این حال، مدیر گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران مدعی است که اپیدمی آنفلوآنزا همچنان رو به افزایش است و احتمالاً تا اواخر دی‌ماه ادامه خواهد داشت.
حمید عمادی کوچک، متخصص بیماری‌های عفونی با بیان این که که کودکان، به دلیل محدودیت در ابتلا طی دو سال گذشته، به‌طور ناگهانی با حجم زیادی از عفونت‌های تنفسی مواجه شدند، تصریح کرد: به‌طور طبیعی کودکان، سالانه ۶ تا ۱۲ بار به عفونت‌های تنفسی مبتلا می‌شوند، اما در دوران کرونا این روند متوقف شد و در سال‌های اخیر، بسیاری از این عفونت‌ها به یکباره ظاهر شده‌اند.
عمادی درباره شیوع آنفلوآنزا اظهار کرد: از اوایل آذرماه، موارد ابتلا به آنفلوآنزا افزایش یافت. ویروس‌های شایع شامل گونه‌های H1N1، H3N2 و آنفلوآنزای B هستند. این بیماری معمولاً در ماه‌های آذر، دی و بهمن به اوج می‌رسد و هر پیک آن حدود هشت هفته طول می‌کشد.
مدیر گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان می کند: اپیدمی آنفلوآنزا همچنان رو به افزایش است و احتمالاً تا اواخر دی‌ماه ادامه خواهد داشت.
عمادی توضیح می دهد: آنفلوآنزا معمولاً به‌طور ناگهانی شروع می‌شود و مبتلایان زمان دقیق شروع علائم را به‌خاطر دارند. بیماران معمولاً می‌گویند حالشان خوب بوده و ناگهان دچار تب و علائم شده‌اند. این ویژگی بالینی از نشانه‌های بارز آنفلوآنزاست.
چند توصیه پیشگیرانه
مدیر گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران بر اهمیت رعایت بهداشت تنفسی برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا تأکید کرد و می گوید: تجربه دوران کرونا به ما آموخت که استفاده از ماسک، شستن دست‌ها و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی می‌تواند به کاهش انتقال بیماری کمک کند. این اقدامات به‌ویژه برای افراد دارای بیماری‌های مزمن، ضعف سیستم ایمنی و زنان باردار حیاتی است.
وی هشدار می دهد که افراد با ضعف سیستم ایمنی، بیماری‌های زمینه‌ای یا خانم‌های باردار در معرض خطر بیشتری قرار دارند و در صورت ابتلا به آنفلوآنزا، ممکن است بیماری شدیدتری را تجربه کنند.
عمادی در پایان، خواستار توجه جدی‌تر مردم به رعایت اصول بهداشتی شد و افزود: هم‌اکنون مهم‌ترین اقدام، پیشگیری از طریق رعایت بهداشت تنفسی و محافظت از گروه‌های پرخطر است.
