روزان: هنوز ابهامات پرونده خرید اتوبوس و تاکسی و واگن‌های چینی برطرف نشده است که به نظر می‌رسد حالا شهرداری با چالشی جدید روبرو شده باشد. چالشی به نام دودزا بودن اتوبوس‌های برقی که به تهران رسیده است. حدود دو هفته قبل بود که رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، در مصاحبه ای اعلام کرد که این اتوبوس‌ها، به خاطر داشتن موتوری دیزلی، دودزا هستند. مسأله‌ای که همانطور که پیش‌بینی می‌شد شهرداری را با چالشی جدی مواجه کرد. گرچه مدیران این نهاد مدعی‌اند که ازآنجایی که این موتور‌های دیزلی فقط برای تولید گرما استفاده می‌شوند و در بازه زمانی کمی از آن‌ها بهره‌برداری می‌شود، اصلاً دود زیادی ندارند.
تشکری هاشمی درباره وضعیت اتوبوس‌های برقی جدید گفته بود: بنده از اخباری که از سطح شهر دریافت کردم، متوجه شدم که اتوبوس‌هایی که قرار بود تمام برقی باشند، دارای یک موتور دیزلی برای گرمایش مسافران و فضای داخل اتوبوس هستند؛ اگر قرار باشد که ما اتوبوس تمام برقی وارد کنیم، اما بعد برای گرمایش در فصل سرما و در فصلی که با پدیده آلودگی هوا مواجه هستیم، از موتور دیزلی استفاده کنیم، این نقض غرض است.
وی تصریح کرد: در گزارشی که به من رسیده، گفته شده که هنگام روشن کردن سیستم بخاری، دود زیادی از اتوبوس ساطع شده است اگر این موضوع صحت داشته باشد، واقعاً جای تأسف دارد ما اتوبوسی می‌خریم که دو برابر یک اتوبوس دیزلی قیمت دارد، اما در فصل زمستان موتور دیزلی آن را روشن می‌کنیم! اگر این اطلاعات درست باشد، حتماً باید تحقیق بیشتری انجام دهیم و ببینیم که داستان این موتور دیزلی چیست. امیدوارم که واقعیت این‌گونه که گفته شده نباشد. در هر صورت، اگر هم نقصی در این اتوبوس‌ها وجود دارد، شهرداری تهران باید پیش از ورود باقی این محموله به کشور، این اشکال را برطرف کند. اتوبوس برقی باید کاملاً برقی باشد، چه در سرمایش و چه در گرمایش. قطعاً اگر این نقص وجود داشته باشد، که ظاهراً طبق اخبار چنین است، باید در خرید‌های بعدی اصلاح شود و برای این تعدادی هم که وارد شده، راه‌حلی پیدا شود.
دیزلی یا برقبی؟
قاسم دورتاج، معاون فنی سامانه اتوبوس‌های برقی شرکت اتوبوسرانی تهران در گفت و گو با «روزان» با ذکر اینکه این اتوبوس‌ها پس از تأیید متخصصین شهرداری تهران، کمیته فنی اتوبوسرانی تهران، بازرسان سازمان ملی استاندارد و وزارت صمت و ناظران گمرک به تهران وارد شده‌اند می‌گوید: برخلاف ادعای برخی از افراد، این اتوبوس‌ها اصلاً دوگانه سوز نیستند بلکه فقط یک موتور الکتریکی مجهز به باتری CATL LFP با ظرفیت ۴٢٢. ٨٧ کیلووات ساعت دارند که با هر بار شارژ امکان پیمودن بیش از ٢٨۵ کیلومتر را، آنهم تنها با استفاده از موتور الکتریکی برقی فراهم می‌کند.
وی همچنین در مورد کاربری موتور دیزلی نصب شده روی این اتوبوس‌ها نیز می‌گوید: این موتور‌های دیزلی برای فعال کردن سیستم گرمایشی اتوبوس‌های برقی نصب شده‌اند و اصلاً نقشی در حرکت اتوبوس‌ها ندارند. در واقع به زبان ساده، برای اینکه طول عمر باتری‌های این اتوبوس‌ها بیشتر شود، برای گرم کردن این وسیله نقلیه موتور‌های دیرلی طراحی شده تا باتری آن‌ها کمتر کارکنند.
دورتاج در عین حال به نکته جالبی اشاره می کند و می گوید: البته در برخی از مدل‌های این اتوبوس‌ها، خود باتری‌ها، مسئول گرم کردن ماشین هم هستند و موتور دیزلی ندارند ولی ما برای اینکه اتوبوس‌ها طول عمر مفید بیشتری داشته باشند، مدلی را انتخاب کردیم که سیستم گرمایشی آن‌ها از طریق موتور‌های دیزلی کار می‌کنند.
این کارشناس اتوبوس های برقی همچنین با بیان اینکه این سیستم گرمایشی صرفاً یک آپشن برای دما‌های زیر صفر بوده و برای شرایط خاص پیش‌بینی شده و در اکثر اوقات در شرایط دمایی شهر تهران کاربردی ندارد، می‌گوید: ببینید، ظرفیت باک سیستم گرمایش اضطراری این اتوبوس‌ها ۴٠ لیتر است؛ یعنی به اندازه باک یک پراید! حالا چطور یک اتوبوس با یک باک ۴٠ لیتری می‌تواند در تهران مسافر جابجا کند؟
اما ماجرای دودزا بودن این اتوبوس های چیست؟ سئوالی که دورتاج در پاسخ به آن می گوید: پاسخ به این سئوال چندان هم سخت نیست. اصولاً سیستم‌های گرمایشی اتوبوس‌های برقی در سه ماه سرد سال، با این فرض که در تمام طول روز نیاز به گرمایش باشد، کمتر از هزار لیتر گازوئیل مصرف می‌کند. حال مقایسه کنید با یک اتوبوس دیزلی که در سال ۵۵ هزار لیتر گازوئیل می‌سوزاند! یعنی میزان مصرف یک اتوبوس برقی برای گرمایش حدود ٢ درصد یک اتوبوس گازوئیلی برای پیمایش است. گرچه همین ٢ درصد هم با توجه به اثری که در افزایش پیمایش به ازای هربار شارژ دارد باز هم قابل تعدیل است.
آخرین وضعیت
این موضوع اما به حدی بالا گرفته است که روز گذشته بخش زیادی از وقت شورا به صحبت و بحث در این مورد گذشت. در نهایت نیز هاشمی تشکری در جمع خبرنگاران حاضر شد و در مورد ادعای خود گفت: من هرگز نگفتم که اتوبوس‌ها موتوردیزلی هم دارند که می‌توانند با آن حرکت کنند ولی متأسفانه برخی رسانه‌ها از قول من به گونه‌ای ماجرا را نقل کرده بودند که گویا این اتوبوس‌ها با قدرت محرک موتور‌های دیزلی آن‌ها که دود زاست حرکت می‌کنند.
وی ادامه داد: حرف من این بود که موتور‌های دیزلی که برای سیستم گرمایشی اتوبوس‌های برقی در نظر گرفته شده، دودزاست و می‌تواند باعث آلودگی هوا شود. سؤال من این بوده و هست که چرا وقتی سیستم‌های المنتی و گرمایشی برقی هست، از آن‌ها استفاده نمی‌شود؟ در نهایت نیز پس از جلساتی که با دوستان در شهرداری داشتیم قرار شد یک تیم کارشناسی موضوع را بررسی کنند و ببینند که موتور‌های دیزلی آن‌ها چقدر قدرت آلایندگی دارند. اگر این مقدار کم بود که مابقی اتوبوس‌های سفارش داده شده نیز به همین شکل ساخته و وارد شوند ولی اگر آلایندگی آن‌ها قابل قبول بود؛ شهرداری باید در مابقی سفارش اتوبوس‌های خود به جای موتوردیزلی، از سیستم‌های المنتی برقی را نصب کند.
