گروه سیاسی- رژیم بشار اسد ۱۸ آذرماه در حالی سقوط کرد که بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی از بدهی این کشور به ایران نوشتند. یکی از جنجالی ترین اظهارنظرها در این رابطه توییت حشمت‌الله فلاحت‌پیشه بود که نوشت: مردم ایران باید خوشحال باشند که دلارهای ایران دیگر در سوریه خرج نخواهد شد. اظهارنظری که واکنش تند بسیاری از نیروهای موسوم به ارزشی را به دنبال داشت.
فلاحت‌پیشه پیش از این و در سال ۹۹ مدعی شده بود که جمهوری اسلامی ۳۰ میلیارد دلار در سوریه هزینه کرده است. اما بعدتر طبق اسنادی که هک و در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، این رقم به ۵۰ میلیارد دلار هم افزایش پیدا کرد. هرچند تاکنون مقام‌های رسمی صراحتاً در این رابطه صحبت نکرده‌اند اما همواره طی سال‌های اخیر این مطلب در بین تحلیلگران نقل می شد که ایران در روزهای سخت در کنار بشار اسد بود اما کشورهای عربی مترصد استفاده از موقعیت (بازسازی سوریه) بودند.
فلاحت‌پیشه در همین رابطه گفته بود: «ایران در حوزه‌های نظامی و سیاسی، هزینه‌های زیادی در سوریه و عراق متقبل شد، ولی پس از اینکه این کشورها به آرامش نسبی می‌رسند، اهداف اقتصادی ایران تامین نمی‌شود.»
او سال گذشته در گفت وگو با سایت تجارت نیوز درباره میزان دقیق بدهی دمشق به تهران گفت: «ایران در طول جنگ سوریه تا سال ۱۳۹۵ کمک‌های زیادی به این کشور کرد که تا ۱۵ میلیارد دلار برآورد شده است. بخشی از این کمک‌ها بعد از جنگ و کارهای فنی و مهندسی و صادرات انرژی بود که ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار برآورد شده است، اما آمار شفافی از میزان هزینه ایران در سوریه اعلام نمی‌شود.
او اضافه کرده بود که پنج قرارداد عمده برای پرداخت این بدهی وجود دارد؛ استفاده از گاوداری، پنج هزار هکتار زمین، معادن فسفات، چاه نفت و طرح مخابراتی که هیچ‌کدام اجرا نشده است، اما روسیه به راحتی مطالبات خود را از سوریه می‌گیرد.»
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در تازه‌ترین گفت وگوی خود درباره سقوط نظام اسد و نحوه وصول طلب‌مان از سوریه گفت: ایران تصمیم درستی گرفت که در تحولات سوریه دخالتی نکرد چون تحولات یادشده برآمده از واقعیات این کشور بود. البته کسانی در داخل ایران سعی کردند از این تحولات بهره بگیرند و منافع ملی ما را در سوریه به آتش بکشند اما باید مراقب بود و اجازه نداد این گروه که سابقه ویرانگیری منافع ملی را در کارنامه دارند ایران به سیبل تحولات سوریه تبدیل کنند.
وی افزود: زمانی که درباره حجم دلارهای هزینه شده در سوریه صحبت کردم، کسانی توهین و حتی من را تهدید کردند؛ آنها اول سعی داشتند کمک های ایران به سوریه را انکار کنند و تلاش کردند این کمک ها را اندک نشان دهند اما آمار و اعداد این کمک ها مشخص است که قطعا به آینده مناسبات ایران و سوریه ارتباط خواهد داشت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه افراطیون بارها ایران را در مناطق مختلف جهان سیبل کردند تا اشتباهات گذشته خودشان را توجیه کنند، یادآور شد: در وضعیتی که در سوریه گسل های زیادی وجود دارد همه باید کمک کنند ملت سوریه بتواند از این دوره گذار به سلامت عبور کند اما می بینیم خط افراطیون به ویژه بخشی از پایداری ها در داخل سیبل سازی منافع ایران در سوریه است.
وی اظهار کرد: افراطیون می کوشند ایران را در سوریه، هدف نشان دهند، با این استدلال که معارضان سوری با اسرائیل در یک جبهه قرار دارند. چنین رویکردهایی باعث می شود که نه تنها منافع و هزینه های صورت گرفته ایران در سوریه از دست برود بلکه دیگر بازیگران سوار بر اشتباه افراطیون داخلی ایران شوند و بخواهند برای دور ماندن از آسیب تحولات سوریه، ایران را مقابل حاکمیت جدید در دمشق بگذارند.
وی ادامه داد: هم اکنون خبرها از اختلافات بین کردها و تحریر الشام حکایت می کند، از طرفی وحشت در چهره سران رژیم صهیونیستی از آینده نامعلوم سوریه مشهود است. حتی ترکیه نیز از جمله بازیگرانی است که امکان دارد در جز و مد تحولات سوریه دچار ویرانی و گرفتاری شود.
این نماینده ادوار مجلس با بیان اینکه افراطیون داخلی نباید در جایگاه تصمیم گیری برای تعریف مناسبات با نظام جدید سوریه قرار بگیرند، اظهار کرد: این گروه باید به خاطر اشتباهات گذشته و مواضع کنونی شان محاکمه شوند. گذشت زمان نشان داد ما واقعیت ها را می گفتیم و این افراطیون بودند که منافع خودشان را دنبال می کردند.
وی درباره مناسبات آینده ایران و سوریه گفت: فعلا باید روی مسائل مشترک با سوریه کار کرد. طبق قواعد بین الملل، رژیم در هر کشوری عوض شود، رژیم جدید مسئولیت تعهدات و قراردادهای رژیم گذشته را برعهده دارد بنابراین ایران و رژیم جدید سوریه می توانند در قالب سازکار مسالمت آمیز پرداخت مطالبات ایران را پیش ببرند.
فلاحت پیشه بیان کرد: هر چه سریعتر باید مناسبات دیپلماتیک ایران و سوریه احیا شود تا با گروه های جدید در سوریه وارد مذاکره شویم. ما باید به بخشی از دوره گذار مسالمت آمیز در سوریه تبدیل شویم بدون آنکه سیاست مداخله در دستور کار قرار بگیرد. همچنین ایران، ترکیه، عراق و سوریه هر چه زودتر در تعامل با گروه های حاکم بر دمشق باید سازوکاری را شکل دهند که در قالب آن امنیت، حرمت و مدیریت اماکن مقدسه حرم حضرت زینب(س) و حضرت رقیه (س) حفظ و تأمین شود.
