روزان: تنشهای آبی میان اصفهان و یزد سری دراز دارد. پس از حاشیه های فروانی که طی چند روز گذشته در مورد انتقال آب از اصفهان به یزد و سرازیر شدن دوباره آب به زاینده رود مطرح شد، عدهای با حمله به ایستگاههای پمپاژ سه و چهار خط لوله انتقال آب در محدوده شهرستان ورزنه در اصفهان این ایستگاهها را به آتش کشیدند. موضوعی که باعث قطع آبرسانی به بخشی از این استان و تعطیلی دو روزه آن شد.
محمدعلی شاهحسینی، معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری یزد، گفت مراکز دولتی و مدارس در این دو روز تعطیل هستند و «دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تا پایان هفته آینده (۱۶ تا ۲۱ فروردین) به دلیل شرایط بحرانی آب غیرحضوری خواهند بود.»
به گفته او، «دستگاههای خدمترسان، مراکز درمانی و امدادی و شعب منتخب بانکها در این روزها تعطیل نخواهند بود.»
این تصمیم در کارگروه انرژی استان یزد اتخاذ شده است. استان یزد ۱۲ شهرستان دارد اما به گفته استانداری یزد، «شهرستانهای ابرکوه و خاتم و مروست به دلیل تأمین آب شرب خود از منابع دیگر، تحت تأثیر این قطع قرار نگرفته و فعالیتهای روزمره خود را از ۱۶ فروردین به صورت عادی ادامه خواهند داد.»
آب برای کشاورزی؟
در همین خصوص جواد محجوبی مدیرعامل آب منطقهای استان یزد، گفت: یکی از ایستگاههای پمپاژ خط انتقال آب که خسارت کمتری دیده است با تلاش تیم فنی تعمیرات آن جمعه به پایان رسید و با تعمیر حوضچهها این ایستگاه وارد مدار بهرهبرداری شد و ایستگاه دیگری به دلیل خسارت بالا تا دو ماه دیگر و اواخر خردادماه وارد مدار میشود.
وی عنوان کرد: مصوبه انتقال ۹۸ میلیون مترمکعب آب به یزد از سال ۶۸ و دولت سازندگی و برای شرب، بهداشت و صنعت بوده است و عملیات اجرایی آن از سال ۷۴ شروع شد و در سال ۷۸ به بهرهبرداری رسید و هیچ کجای آن مصوبه منوط به ساخت تونل و کوهرنگ ۳ نبوده است.
وی ادامه داد: برخی در فضای مجازی پایان مصوبه تخصیص آب به یزد را در سال ۱۴۰۰ اعلام کردند که صحت ندارد، که این بحث یا از روی ناآگاهی یا غرضورزی است، هر پروژهای افقی دارد پروژه انتقال آب به یزد نیز در زمان تصویب براساس نیاز ۳۰ ساله افقی برای آن دیده شده که لازمه هر پروژهای است که در زمان راهاندازی برای آن در نظر گرفته میشود اکنون نیز با توجه به تعمیر و نگهداری این خط انتقال، هنوز تا ۱۶ سال دیگر میتواند نیاز استان یزد را تأمین کند.
محجوبی ادامه داد: براساس مصوبه سال ۶۸، سالانه ۷۸ میلیون مترمکعب به آب شرب یزد و ۲۰ میلیون مترمکعب به صنعت یزد تخصیص یافته بود اما سالانه در مجموع ۵۶ میلیون مترمکعب معادل ۶۰ درصد آب اختصاص یافته به یزد رسیده است و براساس قانون تا قبل از ۱۴۰۱، ۶ میلیون مترمکعب معادل ۶ درصد آب تخصیص یافته به یزد به صنعت یزد تعلق میگرفت که این میزان هم قطع شد و آب صنایع یزد با آب دریا، پساب و باز تخصیص آب از طریق آب درون سرزمینی تأمین میشود.
وی با بیان اینکه هیچ قطرهای از آب انتقالی از کوهرنگ در صنعت و کشاورزی مصرف نمیشود، افزود: یک سری صنایع برای تأمین آب خود اقدام به خرید چاه کشاورزی و براساس قانون تبدیل به مصارف صنایع کردند که اکثر کارخانههای استان آب خود را اینگونه تأمین میکنند و با مدیریت خوبی که در استان انجام گرفته تأمین آب صنعت در استان به خوبی انجام شده است.
مدیر عامل شرکت منطقهای استان یزد ادامه داد: قانون این مجوز را میدهد که هر صنعتی برای تأمین آب خود اقدام به حفر چاه کند اما با توجه به وضعیت یزد و همچنین سخت بودن کنترل و پایش تعدد چاهها، از اوایل دهه ۸۰ از این اقدام جلوگیری شد و در این زمینه بیش از ۲۰ حلقه چاه حفر شد و با تانکر و احداث خطوط انتقال، صنایع آب مورد نیاز خود از آن برداشت کردند و در برخی مناطق نیز چاه تجمیعی احداث شده که با توجه به پراکندگی صنایع در استان خطوط انتقال تا صنایع مهریز، میبد، تفت و… احداث شده است.
وی با بیان اینکه بارش استان یک سوم کشور است و ۹ شهرستان استان یزد به آب شرب انتقالی وابسته است، تصریح کرد: اگر بخواهد آب داخل استان مستقیم وارد شبکه آب شرب شود فقط یک چهارم نیاز یزد را می تواند تأمین کند که از آبهای زیرزمینی مناطق چرخاب، یزدگرد، بخشهای کوچکی از میبد، منطقه محدودی از محمدآباد، منطقهای از قطرم بافق، منطقه کوچکی در اشکذر و منطقهای در بهاباد به میزان ۳۰ میلیون مترمکعب برداشت میشود.
محجوبی افزود: از این ۳۰ میلیون مترمکعبی از منابع محلی استان یزد برداشت میشود با ۵۶ میلیون مترمکعب آب انتقالی به یزد از کوهرنگ مخلوط میکنیم و آن را برای مردم استان قابل شرب میکنیم و بنابراین با این وضعیت آب استان چه منطقی حکم میکند که آب انتقالی به یزد برای کشاورزی یا صنعت مصرف شود.
وی گفت: حوزه زایندهرود سالی یک میلیارد مترمکعب آب توزیع می کند که سالانه تنها ۶۰ میلیون مترمکعب به یزد منتقل میشود که ۷ درصد از میزان آب حوزه زایندهرود را تشکیل میدهد و مسلماً این میزان آب نمیتواند تاثیر در وضعیت آب این منطقه داشته باشد.
محجوبی ادامه داد: یک دوره کشاورزی و کشت جو گندم در منطقه شرق اصفهان نیاز به پنج دفعه آبیاری دارد که اگر بارندگی وجود نداشته باشد هر دفعه به میزان ۷۰ میلیون مترمکعب آب نیاز دارد که نشان میدهد هر دفعه آبیاری مزارع برابر با میزان آب انتقالی آب یزد در ۱۲ ماه است بنابراین اگر استان یزد به این آب انتقالی هم نیاز نداشت نمیتوانست مشکل کشاورزان این منطقه را حل کند.
وی گفت: مسئولان استان اصفهان باید با شفافسازی و تبیین نحوه و محل مصرف آب حوزه زایندهرود برای مردم خود، از ارائه اطلاعات نادرست به آنان جلوگیری کنند و ما از هر نهاد، سازمان و فردی دعوت میکنیم تا برای بررسی دقیق منابع و مسیرهای انتقال آب، به هر نقطهای که مدنظرشان است مراجعه کرده و پس از انجام تحقیقات میدانی، اظهار نظر کنند، همچنی از مناظره رسانهای با مسئولان اصفهانی استقبال میکنیم و حاضریم هرکجا بگویند این مناظره را برگزار کنیم.
ورود دولت به انتقال آب
این سخنان در حالی مطرح می شود که چند روز قبل، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور گفت: موضوع آب انتقالی به استان یزد به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته و در این استان فقط و تماما در برای شرب مردم استان استفاده میشود و بخش صنعت از منابع آب با کیفیت پایین موجود در منطقه بهره میبرند، طرح مباحثی مانند استفاده از آب انتقالی برای کشاورزی یا صنعت معقول نیست.
علی اکبر پورجمشیدیان در نشست شورای تامین استان یزد که به منظور بررسی تعرض به خط انتقال آب شرب یزد برگزار شد، افزود: آب انتقالی از کوهرنگ متعلق به سه استان است و نیاز ضروری شرب مردم در اولویت قرار دارد و تلاش میکنیم تا مشکلی در این زمینه تامین آب شرب ایجاد نشود.
وی ادامه داد: البته در سراسر منطقه و کشور به دلیل کاهش بارشها در زمینه آب کمبود داریم و مردم باید همواره صرفه جویی را سرلوحه کار خود قرار دهند تا کمآب در کشور مدیریت شود و به وزارت نیرو هم فرصت دهیم تا مشکل تامین آب را حل کنند.
پورجمشیدیان اضافه کرد: در بحث ایجاد امنیت این مسیر، موضوع در اولین جلسه شورای امنیت کشور مطرح و مطابق تصمیمات آن جلسه در خصوص امنیت مسیر تصمیم گیری میشود.
وی خاطر نشان کرد: هم اکنون عوامل نیروی انتظامی در مسیر خط انتقال آب و در نقاط حساس حضور دارند و امنیت قابل قبولی را فراهم کردهاند و نیروهای تخصصی و فنی نیز در منطقه مستقر هستند و تعمیرات به سرعت در حال انجام است.
معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور گفت: در مرحله اول برای رفع نیاز ضروری مردم استان به آب تا چهار روز آینده یک ایستگاه به مدار باز می گردد و یک ایستگاه هم که تعمیرات آن زمانبر خواهد بود، مسئولان پیگیر رفع مشکلات آن هستند.
پورجمشیدیان اضافه کرد: با مسئولان اصفهان نیز جلسهای برگزار شده تا در این مسیر مشکلی برای تامین آب شرب مردم استان یزد پیش نیاید.
وی با اشاره به رواج برخی شایعات و تهمتها در فضای مجازی برای برهم زدن وفاق و همبستگی ملی گفت: اگر کسانی بخواهند وحدت مردم سه استان چهارمحال بختیاری، اصفهان و یزد را برای آب برهم بزنند حتما و به طور قطع با آنها برخورد خواهد شد.
استاندار یزد نیز در این نشست گفت: در راستای این پیگیریها سه جلسه وبیناری و نشستی هم با معاون اول رییس جمهوری برگزار و امروز معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور و مدیرکل بحران کشور از خط بازدید و صدمات را بررسی کردند.
وی اظهار کرد: در جلسه شورای تامین استان یزد، نظرات اعضای شورا در خصوص امنیت پایدار خط مطرح شد و در نشست شورای امنیت کشور هم موضوع مطرح و یک الگوی مناسب برای امنیت پایدار منطقه رقم خواهد خورد تا دیگر خسارتی به خط وارد نشود.
بابایی از انتشار برخی مطالب دروغین و تشویش اذهان عمومی انتقاد کرد و گفت: برخی این گونه مطرح می کنند که باید در زمان تعرض بتوانیم آب ۱۰ روز را تامین کنیم در حالی که ساخت مخازن برای تامین آب ۱۰ روز به ۱۰ همت اعتبار نیاز دارد که قیمت تمام شده آب را بالا میبرد و هم اکنون در استان فقط تا ۴۸ ساعت توان تامین آب شرب مردم را داریم.
استاندار یزد گفت: برخی میگویند با تامین آب شرب مردم استان از خط آب انتقالی مشکلی نداریم و برای مصرف این آب در صنعت وکشاورزی مشکل داریم در حالی که حتی یک قطره از این آب برای کشاورزی و صنعت مصرف نمیشود و تمام برای مصرف شرب مردم استان یزد است.
وی تصریح کرد: از ۹۸ میلیون متر مکعب آب اختصاص یافته به یزد از خط انتقال آب شرب حدود ۶۰ میلیون متر مکعب آن به یزد اختصاص یافته که از کل یک میلیارد مترمکعب آب حوزه کوهرنگ کمتر از ۵ درصد آن را شامل میشود که البته این تصمیم هم یک تصمیم ملی است و استانها مجاز به تغییر آن نیستند.