روزان: تا چند وقت قبل، هر کسی که از زندگی خسته می شد، اولین چیزی که به ذهنش می رسید آرزوی مرگ بود! این روزها اما دیگر هزینه های مردن هم آنچنان کمرشکن شده است که بسیاری دیگر حتی نمی توانند آرزوی«مرگ» هم بکند. چرا که این آرزو در بهترین حالت برای بازماندگان و وارثانش حدود ۲۰۰ میلیون تومان آب می خورد!
به قول ظریفی ؛دعا کنید نمیرید. دیگر زمان اینکه بگوییم «می‌میرم راحت می‌شوم» گذشته است. حالا خوابیدن توی قبر هم پول می‌خواهد. مردن هم گران شده است. برای صحت سنجی این ادعا لازم نیست راه دوری بروید بلکه کافی است نگاهی به لیست هزینه های خدمات بهشت زهرا و مراسم های بعد از آن داشته باشید.
از نفس تا خاک
مدیریت نابسامان بهشت زهرا باعث شده خانواده متوفیان زیر بار هزینه‌های اضافی بروند. فیش هزینه‌های یک کفن و دفن ساده در یکی از ارزانترین بخش‌های بهشت زهرا در تهران نشان می‌دهد هزینه شستشوی متوفی ۴۰۰ هزار تومان، هزینه جا به جایی جسد از غسالخانه در بهشت زهرا تا محل قبر ۵۰۰ هزار تومان ناقابل! و سنگ کوچکی هم که به طور موقت روی قبر گذاشته می‌شود ۴۲۵ هزار تومان است. اما نکته مهم این است که هزینه‌ها به همین جا ختم نمی‌شود.
هزینه رسمی خرید قبر و کفن و دفن در بهشت زهرا در قطعات جدید حدود ۱۱ میلیون تومان است. گرچه قسمت قبر در قطعات قدیمی بسیار گران تر است، رقمی که به گفته مدیرعامل بهشت زهرات بین ۷۰ تا ۱۳۵ میلیون تومان! است. حالا بگذریم از اینکه اگر بخواهید از دلال های یک جای دنج و لاکچری قبر بخرید باید تا یک میلیارد تومان پیاده شوید!
البته هزینه ناهار و پذیرایی را باید به آن اضافه کرد که ارتباطی با بهشت زهرا ندارد اما به هر حال بازماندگان باید آن را فراهم کنند.
حالا اگر به اینها هزینه های پذیرایی و اجاره صندلی و چادر و وسایل صوتی و مداح را نیز اضافه کنید در همان روز خاکسپاری باید چیزی حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان بابت این خدمات کنار بگذارید. جالب اینجاست که روی فیش ها نوشته شده که هر گونه پرداخت وجه بدون فیش، خارج از ضوابط سازمان است. با این حال بعضی مراجعان می‌گویند از آنها هزینه‌های دیگری گرفته شده که گویا نظارتی بر آن نیست. مثلاً در فیش بهشت زهرا ۴۰۰ هزار تومان هزینه مداحی دریافت شده اما گویا هزینه‌های دیگری هم به همین نام هنگام خاکسپاری دریافت می‌شود.
سنگ سنگین قبر!
ولی ماجرای فوت شهروندان به همین جا خاتمه پیدا نمی کند. بعد از دفن جنازه تازه اول داستان است! اولین هزینه بعد از خاکسپاری، هزینه سنگ قبر است که از حدود ۱۲ میلیون تومان شروع می شود و تا چند صد میلیون تومان هم می رسد. نرخی که باید به آن هزینه سنگ نوشت و کارگذاری آن را نیز اضافه کرد که چیزی بالغ بر ۳ تا ۴ میلیون تومان می شود.
اینها اما تازه مقدمات بزرگداشت! یک نفر است. بعد از فوت یک نفر بسته به جایگاه و شأن اجتماعی و البته دارایی!، مراسم و بزرگداشت های متفاوت و بعضاً عجیب و غریبی برگزار می شود. از سوم و هفتم گرفته تا مراسم شب چهلم. در این بین بازماندگان باید حداقل دوبار مراسم های خود را در مساجد برگزار کنند. مساجدی که بسته به محل و امکانات و زیبایی که دارند، هزینه ۲ ساعت اجاره به همراه مداح در آنها بین ۵ تا ۲۵ میلیون تومان است.
ضمن آنکه هزینه پذیرایی برای این مراسم ها نیز چیزی حدود ۲ تا ۳ میلیون به ازای هر مراسم می شود. هزینه ای که برای حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر در نظر گرفته می شود.
در کنار اینها نباید از هزینه های غذای مراسم عزاداری غافل ماند. براساس رسوم ما ایرانی ها خانواده متوفی حداقل دو وعده غذای فاتحه خوانی برای حاضران خیرات می دهند. یکی در مراسم خاکسپاری و دیگری در مراسم چهلم. گرچه در سالهای اخیر این مراسم نیز از چشم و هم چشمی های مردم در امان نمانده و صاحب تالارها به لطف این خصلت ایرانی ها، پول های هنگفتی به جیب می زنند. ضمن آنکه در برخی از موارد وعده های غذای توزیع شده در گروهی از قبایل و استان ها و قومیت ها به چندین شبانه روز هم می رسد که خودش هزینه هنگفتی را می طلبد. در این میان وضعیت سالن های پذیرایی که نرخ اجاره آنها همراه با غذا محاسبه می شود در نوع خود شنیدنی است. سالن هایی با منوهایی از ۲۵۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان ( در برخی هتل ها) به ازای هر نفر. حالا اگر بخواهید میوه و حلوا و چای و قهوه و نسکافه نیز به منوی خود اضافه کنید باید بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر به آن اضافه کنید! هزینه سرویس همگانی برای انتقال میهمانان از مراسم خاکسپاری تا تالار نیز از دیگر مواردی است که نباید نادیده گرفت. هزینه ای که برای هر اتوبوس حدود ۲ میلیون تومان می باشد. یعنی خانواده متوفی برای سرویس حمل و نقل عمومی حداقل باید ۴ میلیون برای دو اتوبوس کنار بگذارند.
هزینه دسته گل نیز از همین دست هزینه هاست. دسته گل هایی با قیمت حداقل ۲ میلیونی تا دسته گل های ۱۰ – ۵۰ میلیونی. حالا اگر بخواهید برای مراسمتان فیلمبردار و عکاس هم داشته باشید که به لیست هزینه هایتان باید چیزی حدود ۵ تا ۵۰میلیون تومان اضافه کنید!
باز هم این پایان ماجرا نیست. مسلماً در چنین مراسمی نیز مانند هر مراسم دیگری هزینه های پیش بینی نشده ای وجود دارد که باید برای آنها رقمی معادل ۱۰ تا ۱۵ درصد کل هزینه ها را کنار بگذارید. به عبارتی به نظر می رسد برگزاری یک مراسم عزاداری «ساده» برای مرده و بازماندگان وی حداقل چیزی حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان آب می خورد. حالا بگذریم از برخی مراسم های لاکچری که حتی تا یکی دو میلیارد تومان نیز برای وارثان تمام می شود. حالا اگر بخواهیم آن را با حقوق پایه حدود ۸ میلیونی محاسبه کنیم می توان گفت هر کارمند ایرانی برای اینکه حداقل برای مردنش بتواند یک مراسم «حداقلی» چشم حسود کش! بگیرد باید از خیر حدود ۱۴ تا ۲۰ ماه از حقوق خود بگذرد و به جای غذا و … هوا میل کند! حالا با این حساب چه کسی می تواند باز آرزوی «مرگ» کند؟ مگر اینکه با خود عزرائیل دست به یکی کند!
