روزان: با اینکه آتش مهیب در گمرک رجایی بندرعباس بالاخره روز گذشته تقریبا اطفا شد، اما حجم گسترده خسارت های ناشی از آن و همچنین مصدومین و فوتی های آن باعث شده تا این حادثه همچنان در صدر اخبار باقی بماند. ضمن آنکه تلاش های مسئولان برای بازگرداندن شرایط زندگی مردم به حالت عادی ادامه دارد. در همین راستا رئیس جمهور ظهر دیروز در جریان سفر به استان هرمزگان، به صورت هوایی از بندر شهید رجایی بازدید کرد.
در جریان این بازدید، رئیس جمهور ضمن اطلاع از آخرین وضعیت مهار آتش و اقدامات انجام شده، بر لزوم تسریع در اطفای کامل حریق و جلوگیری از گسترش خسارت‌ها تأکید کرد.
مسعود پزشکیان با حضور در یکی از بیمارستان های بندر عباس، از مصدومان حادثه بندر شهید رجایی عیادت کرد. رئیس جمهور ضمن حضور بر بالین تعدادی از مجروحان، در جریان آخرین وضعیت درمانی آنان قرار گرفت و با خانواده‌های آسیب‌دیدگان دیدار و گفت‌وگو کرد.
همچنین وی برای بررسی روند امدادرسانی در حادثه انفجار در بندر شهید باهنر مسعود پزشکیان بعد از بازدید از این بندر هم اکنون در نشست ویژه ستاد مدیریت بحران با حضور وزیر کشور و اعضای استانی شرکت کرد.
در همین راستا، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز اعلام کرد که به دنبال حادثه ناگوار در بندر شهید رجایی بندرعباس، دولت چهاردهم دوشنبه را در سراسر کشور عزای عمومی اعلام کرد.
وی ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های داغدار، از پیگیری ویژه حادثه و سفر رییس جمهور به این استان خبر داد.
تاثیر روی کالاهای اساسی
اما این انفجار چقدر به کالاهای اساسی وارد شده به کشور که در این بندر انبار شده بودند، خسارت وارد کرده است. قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی در این زمینه گفت: کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی که در اسکله شهیدرجایی بندرعباس تخلیه شده بودند، آسیب جدی ندیدند و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
اکبر فتحی اظهار داشت: به‌محض بروز حادثه اسکله شهیدرجایی بندرعباس وزارت جهاد کشاورزی با تشکیل ستاد مدیریت بحران پیگیری جدی را در حوزه مأموریت خود انجام داده است.
وی تصریح کرد: با دریافت گزارش از شرکت‌های خصوصی و دولتی متوجه شدیم که چندان خسارتی به کالاهای اساسی و نهاده‌های واردشده به اسکله شهیدرجایی بندرعباس وارد نشده است و پیشگیری‌های لازم نیز در این زمینه انجام شد.
قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی گفت: کشتی‌هایی که در زمان حاضر در حال حرکت به‌سمت بندرعباس بودند، تغییر مسیر دادند و قرار است در سایر بنادر تخلیه کالا و نهاده‌های دامی را انجام دهند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: قطعاً با راهکارهای سریع این بندر دوباره به چرخه فعالیت باز خواهد گشت و مشکلی در صادرات و واردات نخواهد بود.
تسلیت کشورها
از سویی تعدادی از کشورهای جهان خصوصاً کشورهای همسایه ایران در پیامی جداگانه در پی انفجار در بندرعباس، این حادثه را به دولت و ملت ایران تسلیت گفتند. بلاروس، ارمنستان، روسیه، عمان، کویت، کویا، نیکاراگوئه، عراق و بحرین، جمهوری آذربایجان درکنار سازمان ملل متحد کشورها و نهادهایی بودند که به ابران تسلیت گفتند.
در پی حادثه انفجار بندر شهیدرجایی در استان هرمزگان مقامات کشورهای مختلفی در پیام‌هایی جداگانه این حادثه را به خانواده‌های قربانیان و همچنین ملت ایران تسلیت گفته برای کمک‌رسانی به ایران اعلام آمادگی کردند.
هشدار به مردم
اما گستردگی آلودگی ناشی از انفجار یاد شده آنچنان باعث شده تا تنفس هوای بندرعباس به خاطر وجود گارهای سمی برای مردم آن مشکل و خطرناک شود.
دکتر سید احمد طباطبایی، فوق تخصص بیماری‌های ریه و رئیس بخش ریه بیمارستان کودکان مفید درباره گازی مثل آمونیاک و تاثیر محافظتی ماسک می‌گوید: ماسک N۹۵ نمی‌تواند مانع ورود گاز آمونیاک به بدن شود. چون ماسک‌های بهداشتی ازجمله N۹۵ فقط می‌توانند از ورود ذرات معلق جلوگیری کنند. اما آمونیاک که ذرات معلق نیست؛ مولوکول است و ساختارش از یک نیتروژن به اضافه‌ی ۳ هیدروژن تشکیل شده است.
دکتر طباطبایی می‌گوید: این مولکول‌ها آن‌قدر ریز هستند که به راحتی از ماسک‌های بهداشتی قابل عبورند و خاصیت محافظتی ندارند. حتی نمی‌توانند مانع عبور “بوی آمونیاک” شوند. چون آمونیاک بوی بسیار تندی دارد. اگر میزان و غلظت گاز خیلی شدید باشد، فقط ماسک‌های مخصوص آمونیاک می‌توانند موثر باشند و لایه محافظتی ایجاد کنند.
به گفته این فوق تخصص بیماری‌های ریه، تماس طولانی‌مدت با گازهای دیگر مثل دی‌اکسید نیتروژن و دی‌اکسید گوگرد هم می‌تواند عملکرد تنفسی را تهدید کند و حتی باعث بروز یک سری علائم مغزی شود.
موضوع بسیار مهمی که در مورد گازهای سمی وجود دارد، انتشار آنها تا فاصله دورتر از محل انفجار است. به عنوان مثال گفته می‌شود که گاز آمونیاک می‌تواند تا حدود ۸ کیلومتر دورتر از محل انفجار هم منتشر شود و مناطق وسیعی را تحت تاثیر قرار دهد.
او می‌گوید: آمونیاک، گاز سرطان‌زایی محسوب نمی‌شود. انواع کود شیمیایی که در مزرعه‌ها به محصولات داده می‌شود یا مواد برودتی که در یخچال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اساس‌شان آمونیاک است و در صنعت هم زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. ولی موضوع این است که مردم هیچ‌وقت با گازی مثل آمونیاک در تماس مستقیم نیستند و این انفجاری که در بندرعباس رخ داده، باعث شده که تماس مستقیم پیدا کنند. بیشترین چیزی هم که الان می‌تواند کمک کند، جریان باد است. چون منطقه در کنار دریا واقع شده و احتمال وزش باد بالا است. باید صبر کرد تا زمان بگذرد و جریان باد، شدت غلظت گازهای آزادشده در هوای شهر را کاهش دهد.
طباطبایی می‌گوید: در کنار این که باید منتظر زمان بود، یک سری توصیه‌ها هم وجود دارند که با رعایت آنها می‌تواند خطر را کم کرد یا به حداقل رساند. مثلا ساکنین منطقه بهتر است تا حد امکان از منبع آلودگی فاصله بگیرند. در این شرایط فقط نیروهای اورژانس و آتش‌نشانی می‌توانند برای کمک در منطقه حضور داشته باشند. اگر ممکن است به منطقه‌ای بروند که آلوده نیست. اگر شدنی نیست، حتما در خانه بمانند و درها و پنجره‌ها را هم بسته نگه دارند. فعلا از انجام فعالیت‌های سنگین در هوای آزاد خودداری کنند. اگر بیماری‌های قلبی و ریوی دارند، به هیچ عنوان از خانه بیرون نروند. در صورت تشدید علائم هم لازم است که به مراکز درمانی مراجعه کنند.
احتمال تروریستی بودن حادثه
اما حالا که آتش فروکش کرده است، موج اظهار نظرها در مورد دلایل احتمالی بروز این حادثه و همچنین احتمال دست داشتن عوامل خارجی آغاز شده است. فاطمه جراره، نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی، درباره انفجار و آتش‌سوزی گسترده ظهر شنبه گفت: در این حادثه تلخ، شماری از قربانیان زنانی بودند که با حداقل حقوق و در شرایط بسیار سخت مشغول به کار بودند و متأسفانه جان خود را از دست دادند. دیروز تمامی ظرفیت بیمارستان‌های بندرعباس تکمیل شد. نیروهای آتش‌نشانی به‌طور کامل درگیر مهار آتش‌سوزی بودند و در صورت بروز آتش‌سوزی دیگری در شهر، امکانات کافی برای مقابله وجود نداشت.
وی ادعا کرد: در حال حاضر، علت حادثه — چه خرابکاری خارجی و چه خطای انسانی — در دست بررسی است. نکته مهم این است که پیش از آنکه رسانه‌های مغرض یا دارای اهداف خاص به فضاسازی بپردازند، باید صداوسیما اطلاع‌رسانی شفاف و به موقع به مردم می‌داشت.
محمد سراج، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز با تحلیل حادثه اخیر بندرعباس اظهار داشت: این رویداد به هیچ وجه تصادفی نبوده و نشانه‌های واضحی از دخالت رژیم صهیونیستی در آن مشاهده می‌شود.
وی تاکید کرد: وقتی در چهار نقطه مختلف انفجار رخ می‌دهد، این نشان می‌دهد مواد منفجره از قبل در کانتینرها جاسازی شده بود.
سراج با رد احتمال آتش‌سوزی طبیعی گفت: مواد شیمیایی معمولاً فقط در یک نقطه آتش می‌گیرند و چنین انفجارهای همزمانی ایجاد نمی‌کنند. این کانتینرها یا در مبدأ و توسط کشور صادرکننده آلوده شده بودند یا در مسیر حمل و نقل و یا حتی توسط عوامل داخلی به مواد منفجره مجهز شده بودند.
نماینده تهران به امکان استفاده از فناوری‌های پیشرفته توسط دشمن اشاره کرد: ممکن است این انفجارها با استفاده از ماهواره یا تایمرهای از راه دور کنترل شده باشد. آنها دقیقاً زمان رسیدن کانتینرها به بندر را محاسبه کرده بودند تا بیشترین آسیب را وارد کنند.
سراج با مقایسه این حادثه با رویداد لبنان گفت: در لبنان آنها انبار آمونیاک را هدف گرفتند که اثر دومینویی داشت اما در بندرعباس به دلیل تفکیک صحیح کانتینرها، خسارت محدودتر شد. این نشان می‌دهد آنها قبلاً این روش را آزمایش کرده و اکنون عملیاتی کرده‌اند.
آخرین خبرها
اخبار مرتبط با این حادثه همچنان ادامه دارد و هنوز پرونده ان بسته نشده است. مصطفی جمالی مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران، از ارسال سریع بیش از ۷۰۰ واحد خون به استان هرمزگان خبر داد و گفت: با همت مردم، نیاز اورژانسی خون در استان کاملاً برطرف شده است.
از سویی در پی اعلام عزای عمومی و همدردی با مردم بندرعباس، برگزارکنندگان فستیوال پرحاشیه «کوچه» اعلام کردند که این فستیوال به پایان راه رسیده است و بقیه برنامه‌ها برگزار نخواهد شد.
اما آخرین خبرها در این خصوص حکایت از شعله ور شدن مجدد آتش در عصر دیروز داشت. یکی از نیروهای آتش‌نشانی دربارۀ علل شعله‌ورشدن مجدد آتش در بندر شهید رجایی در این زمینه گفته است: تقریبا حریق در کنترل ماست. اطفاء حریق مشکل است. کانتینرها عامل انفجارهای جدید می‌شود. سعی در عدم سرایت حریق به اطراف داریم.
بدین ترتیب به نظر می رسد که بندرعباس، همچنان در روزهای آتی نیز خبرساز خواهد بود. حتی شاید بیشتر از امروز!
