روزان: طی سالهای گذشته گزارش هایی منتشر شده که حکایت از آن دارد که طی ۱۰ سال گذشته سرقت از اماکن خصوصی، دولتی، مغازه‌ها و احشام به ترتیب بیش از ۴۰۹ درصد، ۲۷۹ درصد، ۷۳ درصد و ۵۸ درصد افزایش داشته است.
در این میان اما سرقت از اماکن عمومی پدیده شاید جدیدتری باشد. موردی که براساس گزارش منتشر شده نشان می دهد که طی سالهای اخیر به نحو چشمگیری افزایش پیدا کرده است. از سرقت دریچه های فاضلاب و کابل های برق و تلفن گرفته تا سرقت مجسمه های میادین شهری. آماری که رشدی ۲۷۹ درصدی را نشان می دهد و این افزایش نجومی باعث گردیده تا بسیاری از مسئولان نسبت به رشد این پدیده هشدار دهند.
براساس گزارش های رسمی، سال ۱۴۰۱، یک میلیون و ۱۸ هزار و ۴۱۵ مورد سرقت ثبت رسمی شد که نسبت به سال ۱۳۹۱ بیش از ۸۶ درصد افزایش داشته است. بررسی جزئی‌تر انواع سرقت در همین بازه زمانی نیز نشان می‌دهد که سرقت از اماکن خصوصی، دولتی، مغازه‌ها و احشام به ترتیب بیش از ۴۰۹ درصد، ۲۷۹ درصد، ۷۳ درصد و ۵۸ درصد افزایش داشته است.
این در حالی است که آمار دقیقی از وضعیت سارقان منتشر نشده است. برای مثال نمی‌دانیم چه میزان از این سرقت‌ها، سرقت اولی هستند یا آنکه چه تعداد از این افراد شاغل هستند و در کنار شغل خود دست به سرقت زده‌اند. فقط همین قدر می دانیم که سرقت از اماکن دولتی و عمومی بعد از سرقت از اماکن خصوصی دومین رتبه را در بین لیست سرقت ها به خود اختصاص داده است. بنابراین مقایسه این دو نوع از سرقت خود می تواند بیانگر حقیقتی تلخ به نام پدیده ای نوظهور در عالم دزدی و سرقت داشته باشد.
۴۰۰ درصد ناقابل!
همانطور که گفته شد سرقت از اماکن خصوصی در خط مقدم لیست متنوع سرقت ها قرار دارد به طوریکه سال گذشته، ۲۴۴ هزار و ۹۱ مورد سرقت از اماکن خصوصی ثبت شد که نسبت به سال ۱۳۹۱ بیش از ۴۰۹ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
سال ۱۴۰۰ نیز ۲۴۱ هزار و ۴۲ مورد سرقت از اماکن خصوصی از سوی نیروی انتظامی کشور ثبت رسمی شده است.
روند صعودی
در همین خصوص بررسی انواع سرقت، حکایت از رشد چشمگیر سرقت از اماکن دولتی دارد. براساس گزارش های منتشر شده سال گذشته، ۱۸ هزار و ۷۰۴ مورد سرقت از اماکن دولتی ثبت رسمی شد که نسبت به سال ۱۳۹۱ بیش از ۲۷۹ درصد افزایش داشته است. سال ۱۴۰۰ نیز حدود ۱۸ هزار مورد سرقت از اماکن دولتی در ایران ثبت شد.
نظارت بی نظارت!
اما این آمار سرقت از اماکن عمومی و دولتی تنها مختص تهران نیست بلکه تقریباً اکثر شهرهای کشور به نوعی با آن دست به گریبان هستند کمااینکه حجت الاسلام رضا براتی‌زاده، رئیس کل دادگستری خراسان شمالی نیز چندی قبل با اشاره به حجم بالای سرقت‌ها از اماکن دولتی در این استان گفته بود: متأسفانه در چند سال اخیر در سایه ضعف‌های نظارتی و یا عدم اتخاذ تمهیدات لازم مقادیری از تجهیزات برق و مخابرات به سرقت رفته، لذا با توجه به اهمیت و حساسیت مضاعف این موضوعات کمیته‌ای ویژه تحت مدیریت و نظارت دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان تشکیل شده که مدیران دستگاههای ذی‌ربط را مکلف به اتخاذ تدابیر لازم در راستای پیشگیری از وقوع سرقت‌ها کند.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان شمالی نیز چندی قبل گفته بود که سرقت از اماکن دولتی سه درصد از کل سرقت‌های استان را تشکیل می‌دهد.
همچنین طبق اعلام پلیس پیشگیری نیروی انتظامی مازندران حدود ۴۰ درصد از سرقت های سال گذشته استان مربوط به اماکن دستگاههای دولتی بوده است.
چرا دولتی ها؟
اما در این میان این سئوال همچنان باقی است که چرا سرقت از اماکن دولتی باید تا این حد رشد داشته باشد و از آن مهمتر اینکه چگونه اینهمه سرقت در یک مکان عمومی رخ می دهد؟ یک آسیب شناس اجتماعی در پاسخ به این سئوال ها به خبرنگار«روزان» می گوید: بخشی از دلایل افزایش سرقت در اماکن عمومی به نوع زندگی در شهرها و ایمنی مراکز مختلف بر می گردد. وی می افزاید: همانطور که می دانید امروز، اکثر خانه ها و مغازه ها و برج ها و مجتمع های مسکونی دوربین های مداربسته ای دارند که رفت و آمدها را کنترل می کنند. اما چنین نظارتی در مراکز دولتی و عمومی صادق نیست.
داود سیاسی با ذکر مثالی در این زمینه تصریح می کند: مثلاً سارقان ترجیح می دهند به جای سرقت منازل به سرقت کابل های برق، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، دریچه های فاضلاب و حتی مجسمه ها بپردازند. بخصوص آنکه بنابراظهارات پلیس، دزدهای حرفه ای هر منطقه از یکی از شهرستان ها می آیند و شب ها دزدی می کنند و بعد از سرقت باز می گردند. این فرآیند به قدری منظم است که حتی این باندها، شاگرد تربیت می کنند!
این آسیب شناس با تاکید بر اینکه بی شک تورم و فشارهای اقتصادی و وضعیت بد معیشتی مردم مهمترین دلیل افزایش سرقت هاست می گوید: از سویی براساس نظریه مکتب جامعه شناختی شهری با نام شیکاگو ، شهرهای بزرگ نقاطی بی هویت و پر از تنهایی است. نقاطی که خلافکاران و سارقان به راحتی در آنها دست به سرقت می زنند و در هیاهوی جمعیت گم می شوند! از سویی شهرها با شهروندان رابطه ای دو سویه دارند یعنی هم شهرها بر شهروندان تاثیر دارند و هم شهروندان بر جریان زندگی در شهرها. براین اساس فرهنگ مناطق مختلف با هم متفاوت است و به همان نسبت، شیوه های سرقت و انگیزه ها نیز در مناطق مختلف کاملا با هم تفاوت دارد.
سیاسی در تلاش برای ارتباط دادن این دلایل به افزایش سرقت در مراکز دولتی می افزاید: این نقاط اکثراً مراکزی هستند که بسیار شلوغند. طبیعتاً در چنین نقاطی فرد، به راحتی می تواند از اموال این اماکن دولتی سرقت کرده و فرار کند. بنابراین طبیعی است که آمار سرقت در این مراکز نیز به نحو چشمگیری افزایش داشته باشد. گرچه نباید از یاد برد که کلاً به خاطر همان دغدغه های معیشتی، کلاً آمار همه نوع سرقت در شهرهای مختلف کشور رو به افزایش است و تا زیر ساخت های اقتصادی و معیشت مردم درست نشود وضعیت به همین منوال باقی خواهد ماند.
وی البته در پایان تاکید می کند که اگر شهروندان یک شهر، از لحاظ اقتصادی تامین باشند بعید است که آمار سرقت در آنجا روندی افزایشی باشد چه رسد به اینکه این افزایش درخصوص مراکز دولتی باشد.
