روزان: بارشهای رگباری و سیلآسای عصرچهارشنبه شهر مشهد، که با مسدود شدن برخی معابر و بروز سیل و گرفتار شدن خودروها همراه بود در نهایت باعث جان باختن چند تن از هموطنان و مفقود شدن چند تن دیگر شد.
یک روز پس از بارش شدید باران و به راه افتادن سیلاب در مشهد، حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور به خبرگزاری ایسنا گفت که آمار فوتیهای سیل مشهد «بعد از بررسی سازمان پزشکی قانونی اعلام خواهد شد.»
ظفری گفت که تا این زمان، جان باختن هفت نفر در این سیل و مفقود شدن ۱۲ نفر دیگر مشخص شده که برخی از مفقودیها بچههایی هستند که مدارسشان تعطیل شده بود.
با این حال با توجه به شدت سیل و ادامه یافتن کار نیروهای امدادی در روز پنجشنبه، ۲۷ اردیبهشت، احتمال افزایش قربانیان از میان افرادی که در خودروهای خود گیر افتاده بودند وجود دارد.
همزمان با انتشار خبر سیلاب در شهر مشهد، ویدئوهای فراوانی از این رخداد طبیعی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که خودروهایی را نشان میداد که آب با خود میبرد.
به گفته سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی، «تا کنون در طرقبه و شاندیز دو نفر و همچنین در شهر مشهد دو نفر نیز مفقودی» وجود دارد، و «در شهرستان فریمان از چهار نفر مفقود شده تاکنون فقط یک نفر پیدا شده است».
رضا عباسی با این حال تأکید کرده است که «این که فوت شدن فردی را به سیل نسبت دهیم باید ابتدا توسط پزشکی قانونی تائید و اعلام شود».
او در ادامه افزود که از میان قربانیان «پنج نفر مربوط به مشهد و دو نفر نیز از روستاهای فریمان هستند».
عباسی در ادامه هشدار داد: «با توجه به این که سامانه بارشی تا شامگاه یکشنبه در استان استقرار دارد از عموم شهروندان مشهدی درخواست داریم از ترددهای غیرضروری بهجد پرهیز کنند.»
موسیالرضا حاجی بیگلو، عضو شورای شهر مشهد، روز پنجشنبه ۲۷ اردیبهشتماه، با بیان اینکه یکی از دلایل این حادثه «ساخت و سازهای غیرمجاز و ساخت کمربند جنوبی در کوهشاد» است، گفت: «کوهها را تراش دادند و جادهای در کوه احداث کردهاند.»
حاجی بیگلو با انتقاد از شهردار مشهد و «احتمال ترک فعل شهرداری» در زمان سیل اعلام کرد: «در مدیریت شهری اگر کوتاهی صورت گرفته باشد مراجع قضایی ورود میکنند.»
او در ادامه گفت: «یکی از اقداماتی که برخی از کارشناسان میگویند باید اتفاق میافتاد، موضوع آببندها در مسیر بارش بود. این موضوع در ارتفاعات جنوبی تدبیر نشده و هیچ مانعی برای گرفتن سرعت آب وجود نداشت.»
ویدئوهایی که از شهر مشهد در روز پنجشنبه در شبکههای اجتماعی منتشر شده حاکی از آن است که شرایط در حال حاضر عادی است و کار نیروهای امدادی ادامه دارد.
همچنین صوت مصاحبهای از حسن کلیدری، رئیس پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شهرداری مشهد منتشر شده که در اوج سیل به کل منکر ماجرا میشود و با خنده از ماجرا صحبت میکند.
این در حالی است که سازمان هواشناسی ایران اعلام کرده که پیش از این هشدارهای لازم در مورد احتمال جاری شدن سیل داده شده است!
یک روایت عینی
شاهدان عینی اما روایت های متفاوتی از سیل دارند. آرش هاشمی، خبرنگار، به عنوان یکی از شاهدان عینی این ماجرا درباره شروع سیل در مشهد میگوید: از ظهر که بارندگی شروع شد، بارش شدید بود. چند روز قبل رسانههایی که در حوزه هواشناسی فعالیت میکنند، موج بارش را پیشبینی کرده بودند. طبق چیزی که هواشناسی اعلام کرد، در ۴۰ دقیقه بارش، ۳۲ میلیمتر باران داشتیم و در دو دهه اخیر بیسابقه بوده است.
بعد از این ۴۰ دقیقه بارش آبگرفتگی به وجود آمد. فیلمهایی که از بلوار نماز و سیدی و سپاه بیرون میآمد، نشان داد که سیل خیلی شدید است. اگر از روی جی.پی.اس هم نگاه کنید، منطقهای که سیل آمده در پایین دست کوه است.
وی می افزاید: سه نقطه از شهر بحرانی شد؛ فاصله اندک ارتفاعات جنوبی با مناطق مسکونی، سیلاب بلوار نماز را شکل داد. بلوار نماز تازهساز است و بلوار ناصری که به آن متصل است، جزو خیابانهای جدید مشهد هستند.
مورد دوم آبگرفتگی پل ترمینال (انقلاب) بود که منجر به فوت یک زوج میانسال در یک خودرو پراید شد. در این محل ۱۵ خودرو و حدود ۸ موتورسیکلت گیر افتاده بودند که با حضور نیروهای امدادی و غواصان از آب خارج شدند.
وی ادامه می دهد: این زیرگذر در حالی به این نقطه بحرانی رسید که یکی از بزرگترین دریچههای تخلیه آب با دبی ۱۰۰۰ در آن قرار دارد. هنوز مشخص نیست چرا آب در این جا جمع شده است: آیا تونلها احیاناً به دلیل ایراد فنی عملکرد مناسب نداشتهاند یا چون با حجم زیاد بارش و تگرگ مواجه شدهاند، آب را به خروجی منتقل نکردهاند.
همچنین هاشمی به سومین محل آبگرفته اشاره کرده و می گوید: محل سوم، سیدی و سپاه۶۹ بود که به دلیل دیواری که دور یک زمین احداث شده بود، آب پشت دیوار جمع شده بود و با شکستن آن دیوار، حجم زیادی از آب وارد کوچه شده بود و خسارت جانی و مالی زیادی رقم زد. در سیدی کل تخریبی که داریم مربوط به خیابان سپاه ۶۹ است و فوتیهایی که داشتیم از همان محله است . محمودی در تشریح عملیات امدادرسانی در سیل و آبگرفتگی استان خراسان رضوی گفت: از لحظه وقوع سیل و آبگرفتگی، عملیات امدادرسانی در مناطق متأثر از سیل در این استان آغاز شد.
به گفته وی ۲ هزار و ۳۹ نفر از سیلاب خراسان رضوی متأثر شدهاند .
علت شروع سیل چه بود؟
یک کارشناس محیط زیست در توئیتی در خصوص دلیل بروز سیل در مشهد نوشت: وقتی روی نقشه نگاه کنید، نقاطی که سیل آمده نزدیک کوه است. چنین سیلی در مشهد بیسابقه بوده است. در نتیجه، تخریب محیط زیست و ساختوسازها در دامنه کوه روی این اتفاق تأثیر داشته است. در سالهای اخیر پویشهای مختلفی از سوی مردم و گروههای محیط زیستی در واکنش به ساختوسازهای این چنینی در مشهد به راه افتاد.
وی افزود: از سویی دیگر ما با ساختوسازهای حاشیه شهرها هم مواجهیم. ممکن است شما در مسیر آبی که میآید خانهای داشته باشید که باعث منحرف شدن آب شود. در هر حال این سیل هنوز به صورت دقیق کارشناسی نشده است.
سفر وزیر
در همین خصوص احمد وحیدی روز پنجشنبه در سفر یک روزه خود به مشهد برای ارزیابی خسارتهای سیل دیروز مشهد، در ستاد پیشگیری هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران استان خراسان رضوی افزود: با کمال تأسف در سیل روز گذشته تعدادی از مردم جان خود را از دست دادند، مرگ مادر و فرزندانش در یکی از منازل مناطق سیل زده باعث تأسف است و جای تأمل دارد.
وزیر کشور خاطر نشان کرد: باران چهارشنبه در شهر مشهد بی سابقه بود و بر اساس پیش بینیها این بارشها تا هفته آینده در خراسان رضوی ادامه دارد.
وی اظهار کرد: مسئولان مناطقی که هشدار هواشناسی دریافت میکنند، لازم است تا بازدید میدانی از مناطق پر خطر داشته باشند و باید ستاد بحران در آن مناطق تشکیل جلسه دهد.
وحیدی ادامه داد: ضروری است تا لایروبی مناطق و کانالهای انتقال آب مورد بررسی قرار گیرد تا اگر گل و لای در مسیر وجود دارد برطرف شود و مانع بسته شدن مسیر انتقال آب نباشد.
اما سفر وحیدی به مشهد دستاورد دیگری هم داشت و آن برکناری رئیس ستاد بحران این شهر بود.
گرچه به نظر می رسد با توجه به ابعاد این حادثه به این زودی ها پرونده سیل مشهد بسته نشود!