گروه سیاسی- عصر جمعه، ساعتی پس از آن که در یک فرودگاه نظامی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا شخصاً شاهد پایین آوردن تابوت حاوی اجساد ۳ سرباز آمریکایی کشته شده در پایگاه برج ۲۲ بود، گفت که دستور حملات هوایی تلافی‌جویانه را صادر کرده تا به گفته او «هشداری باشد برای آنهایی که می‌خواهند به نیروهای آمریکایی آسیب برسانند».
چند ساعت پس از این اظهارات از حدود نیمه شب جمعه در آسمان خاورمیانه آمریکا حملات گسترده‌ای را علیه مواضع گروه های موسوم به جبهه مقاومت و منتسب به جمهوری اسلامی، که ایران پیشتر بارها تاکید کرده بود که این گروه‌های شبه نظامی از آنها دستور نمی‌گیرند را در داخل خاک عراق و سوریه را توسط جنگده‌هایش و در حدود ۳۰ دقیقه ۸۵ موضع و پایگاه این نیروها در چهار منطقه عراق و سه منطقه سوریه را مورد هدف قرار داد.
آنطور که ارتش آمریکا مدعی شده این اهداف شامل مقرهای فرماندهی و کنترل علمیات، همچنین پایگاه‌های لجستیکی و عملیات پهپادی بوده‌اند.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در این رابطه گفت که سایت‌های هدف گرفته شده آنهایی بود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شبه نظامیان وابسته از آنها برای حمله به نیروهای آمریکایی استفاده می‌کردند.
اما با وجود این حملات گسترده توسط ارتش آمریکا؛ جمهوری‌خواهان این کشور حملات شامگاه روز جمعه علیه اهداف تعیین شدن در عراق و سوریه را تنبیهی کودکانه و در عین حال «ناچیز و دیر» توصیف کردند.
در سوی مقابل اما جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، مدعی شد که این حملات ادامه دار خواهد بود اما نمی‌تواند «عملیات آینده دولت بایدن را لو دهد.»
اما نکته حائز اهمیت در این بین این است که در حملات آمریکا به ۸۵ نقطه در خاک عراق و سوریه هیچ حمله‌ای در داخل خاک ایران انجام نداد.
عبدالله گنجی، مدیر مسئول سابق روزنامه جوان، نزدیک به سپا در واکنش به حملات آمریکا به اهدافی در عراق و سوریه در توییترش نوشت که این حملات «با هدف تنبیه و بازدارندگی بوده اما این شروع یک گسترش جدید در شعاع وسیع‌تر است. اگر با بمباران یمن بازدارندگی مشاهده کردند اینجا هم می‌بینند.»
اشاره احتمالی به این نکته که احتمالاً حوثی‌های یمن در پاسخ به این حملات در آینده برنامه‌ریزی خواهند داشت.
خبرگزاری رویترز هم روز پنجشنبه با انتشار گزارشی مدعی شد که ایران تعداد مستشاران خودش را در سوریه کاهش داده است. خبری که بعدتر المیادین تایید کرد اما به این شکل که تنها خانواده‌های مستشاران ایرانی از دمشق خارج شده‌اند.
با این حال ارتش‌های سوریه و عراق در واکنش به حملات آمریکا به این دو کشور با انتشار بیانیه‌ای از کشته شدن «تعدادی از غیرنظامیان و سربازان» و «مجروح شدن دیگران» خبر دادند.
این بیانیه خسارات وارده به «املاک عمومی و خصوصی» را نیز «قابل توجه» نامید اما از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرد.
بیانیه وزارت دفاع سوریه که سانا، خبرگزاری رسمی این کشور آن را بازتاب داده، مدعی است که حملات نیروهای آمریکایی در شرق سوریه «هیچ توجیهی» ندارد و «تلاشی برای «تضعیف توانایی ارتش سوریه و همپیمانانان آن در مبارزه با تروریسم است».
وزارت دفاع سوریه این را نیز اضافه کرده که «اشغال بخش‌هایی از خاک سوریه توسط نیروهای آمریکایی نمی‌تواند ادامه پیدا کند».
اما دیده‌بان حقوق بشر سوریه در این بین گزارش داد که در عملیات آمریکا علیه اهداف مشخص در سوریه تا کنون ۱۸ کشته برجای گذاشته است.
ارتش عراق نیز روز شنبه در بیانیه‌ای نوشت حملات هوایی آمریکا «نقض حاکمیت، تضعیف‌کننده تلاش دولت عراق» و «تهدیدی است که می‌تواند عراق و منطقه را به سوی عواقبی ناگوار سوق دهد».
یحیی رسول، سخنگوی فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق، گفت که پیامدهای وخیم این حملات بر امنیت و ثبات عراق و اطراف آن اثرات منفی خواهد داشت.
او تأیید کرد که شهرهای القائم و مناطق مرزی غرب عراق در نزدیکی سوریه هدف حملات آمریکا قرار گرفته است. در گزارش‌های اولیه از کشته شدن سه تن و زخمی شدن ۱۱ نفر دیگر در این بخش از عراق خبر رسیده بود.
همزمان، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از همه طرف‌های درگیر در منطقه خواست که از تشدید تنش در خاورمیانه خودداری کنند.
بورل خاورمیانه را «دیگ بخاری» توصیف کرد که می‌تواند «هر لحظه منفجر شود» و افزود: «همه باید تلاش کنند تا از وخیم ترشدن اوضاع جلوگیری کنند.»
شبکه الجزیره هم در گزارشی که روز شنبه به نقل از «منابع آگاه» که آنها را «مقامات ایرانی» معرفی کرد، گزارش داد که «هیچ سایتی از سپاه پاسداران و نیروی قدس آن» در عملیات آمریکایی از جمعه شب تا حال «هدف قرار نگرفته است».
این گزارش افزود سپاه یا نیروی قدس در مناطقی که آمریکا بمباران کرده، «هیچ پایگاهی نداشته است».
شبکه المیادین نزدیک به ایران هم در خصوص حملات شامگاه روز جمعه آمریکا به مناطقی از سوریه و عراق، در واکنش به کشته شدن سه سربازش در پایگاهی در اردن از قول منابع خود نوشت: اکثر مراکزی که توسط آمریکا هدف قرار گرفت، قبل از تجاوز به طور کامل تخلیه شده بود.
مدیر عملیات ستاد مشترک ارتش آمریکا نیز هم در همین رابطه تایید کرد: «احتمالاً تعدادی از گروه های شبه نظامی در روزهای اخیر تجهیزات و نیروهای خود را جابجا کرده بودند.»
با این همه برخی تحلیلگران غربی در واکنش به این حملات مدعی شدند که عملیات دولت جو بایدن به تلافی مرگ سه نظامی آمریکایی در خاک اردن در حمله پهپادی در عراق و سوریه، بیش از آن‌که قانع کننده باشد، سئوالات بیشتری را ایجاد کرده است.
مشخصاً مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در دولت ترامپ، ادعا کرد که حملات تلافی جویانه ایالات متحده علیه آنچه اهداف ایرانی در سوریه و عراق نامیده، تنها در صورتی موفق خواهد شد که جمهوری اسلامی را متقاعد کند که از استفاده از نیروهای نیابتی خود برای حمله به آمریکایی‌ها «در هر نقطه از جهان» دست بردارد.
ادعایی که همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم بارها توسط وزارتخارجه ایران تکذیب و تاکید شد که جبهه مقاومت از جمهوری اسلامی دستور نمی‌گیرد.
هرچند تا ساعت تنظیم این گزارش هیچ مقام رسمی در ایران نسبت به این حملات واکنشی نشان نداده اما هفته گذشته در پاسخ به گمانه‌زنی‌های رسانه ها درباره حملات گسترده آمریکا به محور مقاومت در منطقه سایت رجانیوز وابسته به جبهه پایداری با انتشار گزارشی مدعی شد: «دولت بایدن به این امر اذعان دارد که نباید نه علیه ایران و نه هیچ‌یک از کشورهای منطقه، اعلام جنگ کرده و به مانند سالیان اخیر و شکستی که در عراق و افغانستان متحمل شدند، تجربه را تکرار کنند. آنها با درک این واقعیت که جهان پساطوفان‌الاقصی با گذشته متفاوت است، در پی این امر هستند که از تصمیم هیجانی دوری کرده و چالش جدید و بزرگی را برای خود ایجاد نکنند.»
هرچند برخی نیروهای محور مقاومت در عراق پس از حمله به پایگاه برج ۲۲آمریکا در اردن مدعی شدند که فعالیت خودشان را متوقف خواهند کرد اما همانطوریکه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شد خاورمیانه هم‌اکنون به دیگ بخاری شبهات دارد که هرلحظه ممکن است منفجر شود.
اگر اظهارات بلینکن درباره ادامه دار بودن این حملات صحت داشته باشد می‌توان صراحتاً به این موضوع فکر کرد که جنگ در خاورمیانه بیخ گوش کشورهای منطقه است که طبیعتاً می‌تواند دامنگیر کشور ما هم شود.
