گروه سیاسی– در روزهای اخیر و به دنبال بازگشت جدی گشت ارشاد به خیابانهای شهر و برخورد زننده برخی از مأموران مرد با زنان؛ روز جمعه «مهدی فضائلی» عضو دفتر آیتالله خامنهای، درباره کشف حجاب از دیدگاه رهبری در حساب کاربری خود در توییتر، نوشت: «کشف حجاب هم حرام شرعی است، هم حرام سیاسی است. منتهی دشمن با برنامه و نقشه وارد این کار شده، ما هم باید با نقشه و برنامه وارد بشویم؛ کارهای بی قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد. به تازگی برخی مسئولان به دلیل کارهای بیقاعده تذکر دریافت کردهاند..»
این توییت از سوی عضو دفتر رهبر انقلاب باعث شد تا عدهای به این باور فکر کنند که احتمالاً از روز شنبه یکم اردیبهشت دیگر شاهد برخورد شدید نیروهای گشت ارشاد با دختران و زنان، مانند اتفاق تلخی که هفته پیش در مقابل مترو تجریش رخ داد نخواهیم بود. اما ساعتی پس از انتشار این توییت، فراجا طی اطلاعیهای ضمن اعلام این ادعا که وضعیت حجاب در جامعه مطلوبتر شده است، نوشت: «انتشار برخی تصاویر و فیلمها در شبکههای اجتماعی شیطنتهای رسانهای توسط جریانسازی معاندین و ساختگی است و بر عزم و اراده پلیس تأثیری نخواهد داشت.»
البته در بخشی از این بیانیه، قید شده: «ناگفته پیداست که پلیس عاری از خطا و اشتباه نبوده و با هرگونه رفتار و کُنش اشتباه احتمالی مأموران نیز برخورد خواهد شد. فضای فعلی و راهبرد فراجا در شرایط کنونی حفظِ نظم و انضباطِ اجتماعی در قالبی ایجابی و تذکره ای است و صِرفاً با هنجارشکنانی که به حریم و حُرمتِ شهروندِ ایرانی تعدی میکنند برخورد قانونی توام با دقت و حساسیت خواهد کرد.»
خط و نشانی که حاکی از این بود که پلیس در ماجرای اجرای طرح نور به هیچ وجه قصد کوتاه آمدن نَدارد. ضمن اینکه در سوی دیگر ماجرا رسانههای نزدیک به قدرت با انتشار و گزارشهای متعدد، سعی دارند که شرایط جامعه را برای زنانی که حجاب آنها به نظرشان مطلوب نیست، پلیسی کنند. به عنوان مثال روزنامه کیهان روز پنجشنبه مدعی شد: «ما از برخورد جدی پلیس با هنجارشکنان و مکشفهها حمایت میکنیم و در این حمایت ذرهای تردید به خود راه نمیدهیم. قطعاً برخی از این افراد اجیر شده دشمن هستند که باید ریشه آنها را خشکاند و افراد جاهل و نادان را هم باید ارشاد نمود.»
اما نکته جالب در ماجرای برخورد شدید گشتهای ارشاد با زنان و تذکر رهبری در این مورد؛ این بود که جبهه پایداری تنها ۲ روز پس از علنی شدن تذکر رهبری درباره نوع برخوردها با زنان اعلام کرد که قصد دارد نشستی در خصوص نواقص لایحه حجاب و حذف پلیس و بسیج برگزار کنند. در پوستر این نشست آمده که لایحه حجابی که هم اکنون در شورای نگهبان و در نوبت تایید قرار گرفته، خلاف شرع مقدس و ترویج حرام سیاسی است.
اما سکوت مراجع تقلید در این رابطه، یعنی برخورد با زنان و احتمال تکرار ماجرای مهسا امینی هم مورد بحث برخی از طلاب و روحانیون قرار گرفته. رسول جعفریان در همین رابطه در توییترش نوشت: «دایره مشورت در مسئله حجاب و برخورد باآن را به دلیل اهمیت و پیامدهای آن وسیع تر کنید: از مراجع تقلید، علمای بی طرف بلاد، و نخبگان علاقه مند به سرنوشت ایران، مشورت بگیرید. اجازه ندهید یک دایره محدود که نتیجه خالص سازی هاست، در این باره تصمیم بگیرد. عوارض آن دامن همه را خواهد گرفت.»
اشاره به خالص سازی، همان جریان جبهه پایداری است که این روزها چهارنعل در جهت دوپاره کردن جامعه گام برداشته و تحت هیچ شرایطی هم حاضر به کوتاه آمدن نیست.
حجتالاسلام صفری؛ نماینده مردم لنگرود در مجلس هم در راستای توییت حجتالاسلام جعفریان به خبرگزاری ایلنا گفت: «با رفتارهای چالشی یا سلیقهای برخورد کردن یا اعمال فشار آنچنانی در موضوع حجاب هیج نتیجهای حاصل نمیشود.»
در این بین روزنامه دولت هم ادعا کرده که به دنبال تذکر رهبری درباره نوع برخورد با زنان بدحجاب، ابراهیم رئیسی هم نکاتی را به گوش وزیر کشور رسانده. ایران در این رابطه نوشت: «در کنار تذکر رسانهای شده رهبر انقلاب، خبر تأیید شده حاکی است که در هفته گذشته، رئیسجمهور نیز در پی دریافت گزارشهایی از برخی برخوردهای نامناسب، تذکرهای مؤکدی به دستاندرکاران این امر داده و تأکید کرده است هرگونه اقدام در این زمینه باید کاملاً در مدار قانون باشد.»
عباس عبدی هم با انتشار یادداشتی در پی توییت مهدی فضائلی نوشت: «چرا دستگاه قضایی سکوت کرده تا رهبری تذکر دهند؟ وظیفه دادستانهای کشور فراموش نشود. قاطبه حقوقدانان منتقد این رفتارها از حیث عدم تطابق آن با قانون هستند. رییس قوه قضاییه معتقدند که؛ با هنجارشکنان باید با تدبیر و هماهنگی و همکاری عمل شود اما عناصری را که به صورت سازمانیافته مبادرت به هنجارشکنی میکنند شناسایی کنند. بله! قانون مهمترین هنجار است و نقض آن هنجارشکنی است. ولی بدترین هنجارشکنی نقض آن از سوی متولیان امور است. اغلب حقوقدانان نقدهای حقوقی جدی به رفتارهای پلیس در این موضوع ابراز داشتهاند دریغ از یک پاسخ مستدل. از سوی دیگر هنجار قانون باید متناسب با خواست عمومی مردم متحول شود نه اینکه مرغ قانون یک پا داشته باشد و فقط هم حکومت آن را یکسویه تعریف و اجرایی کند.»
تا اینجای کار بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر شیوه برخورد گشت ارشاد با زنان فراتر از آنچه که تعیین شده باشد، احتمال رخ دادن حادثه هولناک دیگری مانند مهسا امینی دور از ذهن نخواهد بود.
نکته دیگر در خصوص برخورد مأموران گشت ارشاد با زنان این است که اگر بر فرض، ادله مأموران در برخورد خشن با زنانی که روسری بر سر نَدارند ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی باشد، بنا بر اصول آیین دادرسی کیفری و مجازات تعریف شده در ماده ذکر شده، نمیشود زنانی که روسری به سر ندارند را به زور سوار بر خودروهای پلیس کرد، بلکه پلیس در مقام ضابط قضایی فقط حق دارد در مواجهه با چنین اشخاصی مراتب را به مرجع قضایی گزارش کرده، چنانچه مرجع قضایی دستور احضار فرد موردنظر را صادر کرد، پلیس به موجب احضاریه به فرد موردنظر ابلاغ میکند تا خودش را به مرجع قضایی معرفی کند.
در صورتیکه طی یک هفته گذشته پلیس رأساً اقدام به جلب و بازداشت افراد میکند و در صورت همکاری فرد بازداشتی، از او تعهد گرفته و رهایش میکند و در غیر اینصورت در حالی که فرد جلب شده در بازداشت است او را به قوه قضائیه معرفی میکند.
مشخص نیست ماجرای گشت ارشاد و زنان در ساعات و روزها و ماه های پیش رو به چه شکل پیش خواهد رفت اما هر چه که هست، برخورد خشونتآمیز پلیس با مردم در کف خیابان، آنهم در شرایطی که کشورمان به صورت آشکارا در جنگ با رژیم اسرائیل است، هیچ آوردهای به غیر از خشم و تنفر نخواهد داشت.