گروه سیاسی- همواره یکی از مواردی که مسعود پزشکیان در ایام انتخابات بر حل آن تاکید داشت مسئله FATF و بیرون آمدن ایران از لیست سیاه بود که بعد از پیروزی در انتخابات رئییس جمهور دستور پیگیری آن را صادر کرد. روز یکشنبه ۱۲ آبان ماه مجید انصاری، معاون حقوقی ریاست جمهوری در همین رابطه و در گفت‌وگو با خبرگزاری «برنا» در خصوص آخرین وضعیت FATF بیان کرد: بنا به دستور رییس جمهور، بررسی FATF از ابعاد مختلف توسط وزیر اقتصاد و دارایی در حال بررسی و انجام است.
او با بیان اینکه امیدواریم زمینه لازم برای رفع موانع FATF فراهم شود، اظهار کرد: ما از چهار کنوانسیون به دو کنوانسیون پیوسته‌ایم و دو کنوانسیون پالرمو و CFT باقی مانده است که در مجمع تشخیص از دستور خارج شده ولی هنوز قابل بررسی در مجمع تشخیص است.
پیش از این نیز در ۹ آبان، عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد و دارایی در حاشیه مراسمی گفته بود: وزارتخانه اقتصاد مسئول پیگیری سازمانی FATF است و ما بر اساس رهنمود رییس جمهور، درحال پیگیری این موضوع هستیم.
وزیر اقتصاد همچنین در ۱۵ مهرماه نیز در پیامی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، از ارائه گزارشی به رییس‌جمهور درباره وضعیت ایران در گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و تلاش‌ها برای عادی‌سازی این پرونده خبر داد.
در این پیام آمده است، محدودیت‌های مالی یکی از اضلاع مهم تحریم‌های ایران است و اقدامات پیشنهادی وی برای رفع این محدودیت‌ها با آنچه که در رسانه‌ها مطرح می‌شود متفاوت است.
رییس جمهور دستور پیگیری اقدامات لازم برای رفع محدودیت‌ها و تعلیق اقدامات تقابلی FATF را در چارچوب منافع ملی صادر کرده و همزمان تأکید بر رفع نگرانی‌های داخلی از طریق همکاری نهادهای اقتصادی با شورای عالی امنیت ملی داشته است. وی اظهار داشت که با همکاری و همبستگی، تلاش خواهند کرد تا محدودیت‌های مالی علیه ایران را کاهش دهند.
پیش از این هم فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز در نخستین نشست خبری خود در سوم مهرماه در پاسخ به سئوال اکوایران درخصوص رویکرد دولت چهاردهم در مورد FATF گفت: FATF شامل ۴ معاهده است که ۲ معاهده را ایران با آن همکاری می‌کند و دو تا باقی مانده؛ یکی پالرمو و دیگری CFT. این موضوع در چارچوب مصالح نظام در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است.
غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در ۲۸ شهریورماه درباره آخرین وضعیت بررسی پیوستن ایران به FATF در مجمع و اینکه آیا دولت می‌تواند در این باره تصمیم بگیرد، اظهار داشت: آقای رییس جمهور در نشست خبری به این موضوع اشاره کرد و قرار شد با مجمع تشخیص مصلحت نامه‌نگاری انجام دهند تا بحث FATF دوباره مطرح شود.
وی ادامه داد: آقای پزشکیان خودشان عضو مجمع تشخیص مصلحت هستند و در جلسات حضور پیدا می‌کنند، از FATF دفاع خواهد کرد و مجمع هم آن را تصویب می‌کند. موضوع FATF در مجمع متوقف است و این توقف بررسی‌ها مربوط به امروز نیست.
مصباحی‌مقدم درباره علت توقف بررسی‌های پیوستن به FATF گفت: FATF (کار گروه ویژه اقدام مالی) ۴۱ توصیه است که ۳۹ توصیه را به اجرا رساندیم و در حال حاضر دو موضوع CFT و پالرمو به اجرا نرسیده و متوقف شده‌اند، منطقش این بود که این خود منشا تحریم داخلی بود.
همزمان ۱۳ آبان ماه ۷۷ دفتر بسیج دانشجویی در بیانیه ای ضمن اشاره به بررسی لوایح FATF اعلام کردند: به طور قاطع در مقابل اتخاذ هرتصمیم غلطی که منافع ملی را تحت‌الشعاع قرار دهد خواهد ایستاد و اجازه نمی‌دهد اقتصاد کشور مجدداً معطل تضمین‌های بلامحل برخی مقامات غربی شود. در متن این بیانیه آمد: در هفته‌های اخیر شاهد مواضعی از سوی دولت چهاردهم هستیم که گواه بر مطرح شدن مجدد موضوع پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است که در سال‌های اخیر به یکی از مسائل مهم و بحث‌برانگیز در عرصه سیاسی و اقتصادی کشور تبدیل شده است. در شرایطی که ما در جنگ با جبهه باطل و رژیم کودک کش صهیونیستی هستیم؛ مطرح کردن چنین بحث‌هایی چه سودی برای کشور دارد؟ پیوستن به FATF ایجاد بستری برای کمک به رژیم صهیونیستی در جهت فشار آوردن به کشور در مراجع بین المللی و ایجاد زمینه‌ای برای اعمال جنایات آن در منطقه است، زیرا که در صورت پیوستن به FATF ایران ملزم به اجرای محتواهای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد شد؛ این به معنای آن است که جمهوری اسلامی ایران طبق توصیه شماره ۱۶ FATF ملزم خواهد بود ارتباط خود را با حدود ۶۰ نهاد و ۲۰ فرد که جزو نهادها و افراد ایرانی تحریم شده در قطعنامه شورای امنیت بوده قطع کند و هرگونه معاملات با آنها را ممنوع اعلام کند؛ جالب است بدانید از سیدالشهدای مقاومت حاج قاسم سلیمانی تا سپاه پاسداران و وزارت دفاع کشور و بسیاری از شرکت‌های اقتصادی و نظامی در این لیست قرار گرفته‌اند! به همین علت هر تعهد و فرآیندی که احتمال کشف دور زدن تحریم‌ها را به دنبال داشته باشد برای کشور تحریم شده از جهات مختلف اقتصادی امنیتی اجتماعی و. تهدید ایجاد کرده و آسیب پذیری آن کشور را بالا می‌برد.
همچنین در مجلس هم نماینده های عضو جبهه پایداری از جمله مخالفان پیوستن به FATF هستند. قاسم روانبخش، یکی از همین نماینده‌ها در واکنش به اعلام خبرهایی مبتنی بر احتمال تصویب لوایح پالرمو و CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام، اظهار کرد: تجربه گذشته به ما نشان داده است که راهکار رفع مشکلات کشور، FATF و مواردی از این دست نیست؛ همان طور که خود برجام هم راه‌حل رفع مشکلات ما نبود و ما تقریباً ۸ سال فرصت‌های کشور را به امید برجام از دست دادیم و در نهایت هم هیچ آورده‌ای برای ما نداشت.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی مدعی شد: به هیچ وجه اینگونه نیست که اگر ما لوایحی مانند CFT و پالرمو را تصویب کنیم، همه مشکلات کشورمان حل شود. اتفاقاً اگر ما این لوایح را به تصویب برسانیم، عملاً تمام راه‌هایی را که می‌توانستیم تحریم‌ها را بی تأثیر کنیم و دور بزنیم، به دشمن نشان می‌دهیم و دیگر نمی‌توانیم به راحتی نفت بفروشیم و عملاً خودمان کشور را با دست خودمان قفل می‌کنیم.
اما از طرفی برخی دیگر از نماینده‌ها بر این باورند که پیوستن ایران به FATF آن هم در این شرایط امری ضروری است.
احمد بخشایش‌اردستانی، نماینده مجلس به چالش‌های ناشی از تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: با توجه به قرارداشتن ایران در شرایط سخت تحریمی و عدم ارتباط مالی بانکی و تجاری با دنیا برای فروش محصولات مجبور هستیم راه‌هایی برای دورزدن تحریم‌ها پیدا کنیم. از این‌رو ماندن در لیست سیاه FATF خود هزینه گزافی به ایران برای دورزدن تحریم‌ها تحمیل کرده است.
او همچنین به وجود گروه‌های ضدتحریم که در این زمینه فعالیت می‌کنند اشاره کرد و افزود: با توجه به تجریبات سال‌های اخیر در دورزدن تحریم‌ها می‌توان این اهرم کمکی را نیز مورد توجه قرار داد تا در صورت بروز مشکلات از سوی FATF، از تجربیات و منابع این گروه‌ها بهره‌برداری کرد و تسلیم محض در برابر این سازمان نبود.
عضو کمیسیون امنیت ملی گفت: ماندن ایران در لیست سیاه FATF هزینه‌های زیادی به همراه دارد. او گفت: «به‌عنوان مثال، اگر قیمتی برای یک کالا یک دلار باشد، به دلیل تحریم‌ها باید آن را با قیمت یک دلار و ۲۰ سنت خریداری کنیم.»
با این همه، رییس جمهور در نخستین نشست خبری خود در ۲۶ شهریور عنوان کرد: چاره‌ای جز حل بحث FATF نداریم. حال باید دید که دولت و شخص رئیس جمهور موفق به این مهم خواهند شد و یا اینکه تندروها پیروز این کشمکش‌ها می‌شوند.
