روزان: در حالیکه در هفته گذشته تهران به مدت سه روز آلوده ترین شهر جهان بود. آن هم با شاخصه آلودگی ۲۰۷ تا ۲۱۰ . این در حالی است که شرکت کنترل آلودگی هوای تهران میزان آلودگی را چیزی حدود ۱۶۷ تا ۱۷۰ اعلام می کرد! در این میان به نظر می رسید امید تمامی مسئولان به بارش روز جمعه بود تا از میزان آلودگی هوا کاسته شود. بارانی که فقط در بخش های شمالی شهر- آنهم به صورت جزئی حادث شد و عملاً نتوانست تاثیری در کاهش آلودگی هوای تهران داشته باشد.
روز گذشته میانگین کیفیت هوای تهران با شاخص ۱۸۲ در وضعیت ناسالم برای همه گروه‌ها رسید. در این شرایط افراد مبتلا به بیماری قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان باید از فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل خودداری کنند و افراد دیگر باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند.
طبق اطلاعات ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا همه نقاط تهران در وضعیت قرمز هستند و ایستگاه شهرداری در منطقه ۱۱ با شاخص ۲۱۲ آلوده‌ترین نقطه تهران است که نشان دهنده وضعیت بسیار ناسالم است.
مراجعه ۴ هزار نفری
در خطرناک بودن شرایط کنونی همان بس که رئیس سازمان اورژانس استان تهران گفت: در هفته جاری ۳۳ درصد ماموریت‌های اورژانس در پایتخت مربوط به بیماران قلبی و تنفسی اختصاص داشت که شامل بیش از چهار هزار نفر بیمار تنفسی بوده است.
محمداسماعیل توکلی درباره میزان آلودگی و تاثیرات مخرب آن بر روی سلامتی شهروندان گفت: «از صبح شنبه ۱۷ آذر تا ساعت ۱۵ روز سه‌شنبه ۲۰ آذرماه تعداد ماموریت‌های اورژانس تهران ۱۲ هزار و ۶۷ ماموریت بود که چهار هزار و ۳۷ ماموریت مربوط به مشکلات قلبی و تنفسی است.
او با بیان اینکه ۳۳.۵ درصد ماموریت‌های اورژانس در این هفته آلوده تهران مربوط به بیماران قلبی و تنفسی بوده است، افزود: «با بررسی میزان ماموریت‌ها در خرداد ماه که هوای تهران نسبتا مناسب است، آلودگی هوا منجر به افزایش ۱۰ درصدی ماموریت‌های اورژانس تهران می‌شود.»
پویش دو درجه ای
در چنین شرایطی رئیس جمهور، در سخنانی از مردم و مسئولان خواست که دمای محل زندگی و کاری خود را ۲ درجه کاهش دهند. سخنانی که در کمتر از یک روز شکل پویشی جدی را به خود گرفت و بسیاری از مسئولان از جمله سخنگوی دولت، وزیر راه و شهرسازی، رئیس سازمان محیط زیست و سخنگوی دولت به پویش “کاهش ۲ درجه‌ای” پیوستند.
پویش “دو درجه” به جهت جلوگیری از افت فشار گاز، قطعی برق و آلودگی هوا تشکیل شد. از زمان تشکیل این پویش برخی از مسئولین با پیوستن به این پویش سعی در تشویق مردم برای صرفه‌جویی داشتند.
مسعود پزشکیان با انتشار فیلمی از پیوست خود به این پویش خبر داد. وی همچنین از مردم نیز برای پیوستن به این پویش دعوت به عمل آورد.
وزیر راه و شهرسازی، وزیر نفت و سخنگوی دولت هر کدام با انتشار یک ویدیو به پویش «کاهش ۲ درجه دما» پیوستند تا با این کار هموطنان را برای داشتن ایرانی گرم در زمستان سرد، با خود همراه کنند.
«فرزانه صادق مالواجرد» وزیر راه و شهرسازی با انتشار ویدیویی اعلام کرد: مردم شریف و نجیب ایران همیشه و در همه مراتب و مقاطع برای همراهی با کشور حضور داشتند. اینبار نیز درخصوص کاهش مصرف سوخت که به شدت در مدیریت منابع تاثیرگذار است، دست یاری به سمت مردم دراز خواهیم کرد.
وی افزود: مردم همیشه کمک حال کشور هستند و به آینده برای مدیریت کردن منابع انرژی به بهترین نحو امید دارند. قطعا کمک مردم در این برهه اثربخش خواهد بود. هر کدام از ما در هر جایی که زندگی می‌کنیم و در محل کار و زندگی خود، اگر ۲ درجه منبع سوختی که داریم را کاهش دهیم، قطعا در مصرف انرژی تاثیرگذار خواهد بود.
صادق تاکید کرد: همیشه موفقیت‌های بزرگ ما در کشور با کمک مردم شریف اتفاق افتاده و اینبار نیز مانند تمام سال‌های گذشته می‌توانیم این برودت را به بهترین نحوه ممکن مدیریت کنیم.
سعید توکلی، معاون وزیر نفت در امور گاز نیز از مردم برای ۲ درجه کاهش دمای محیط دعوت به عمل آورد.
«شینا انصاری»، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس به این پویش پیوست و اعلام کرد: پیام پویش ۲ درجه کمتر این است که با همکاری عمومی و اندکی کاهش مصرف وسایل گرمایشی در تامین پایدار گاز، کاهش آلودگی هوا و جلوگیری از قطع برق مشارکت کنیم.
«محسن پاک‌نژاد» وزیر نفت از دیگر اعضای دولت است که در راستای پیوستن به این پویش، با انتشار ویدیویی اعلام کرد: طبق قاعده‌ای که در فصول سرد هر سال داریم به دلیل تغییر میزان مصرف گاز در بخش خانگی، تجاری و صنایع غیر عمده در مدیریت ساخت و سوخت‌رسانی تغییراتی حاصل می‌شود.
وی افزود: به دلیل افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، مجبور هستیم محدودیت‌هایی را به سایر بخش‌ها اعمال کنیم. این محدودیت‌ها کاملا مدیریت شده است تا مردم عزیز بتوانند از گاز و برق استفاده کنند.
وزیر نفت خاطرنشان کرد: امروز نشست بزرگی را با وزیر کشور، وزیر راه و شهرسازی و سایر همکاران با هدف اتخاذ تدابیری برای مدیریت بهینه شرایط سوخت‌رسانی برگزار کردیم و در آن راهکارها و تصمیماتی خوبی اتخاذ شد که اطلاع‌رسانی می‌شود.
پاک‌نژاد افزود: آنچه که مورد تاکید است، همراهی و همکاری هموطنان برای گذر از روزهای سرد است که این همراهی و همکاری، تحت عنوان پویش ۲ درجه کاهش دمای سامانه‌های گرمایشی در منازل، ساختمان‌های تجاری و فروشگاه‌ها و صنایع غیرعمده انجام خواهد شد. انتظار داریم هموطنان همکاری کنند تا اگر درصدی احتمال قطع انرژی در برخی از نقاط کشور باشد به حداقل برسد. با این همکاری شرایط به سمتی پیش خواهد رفت که بدون دغدغه و چالش نگران‌کننده این روزهای سخت را نیز پشت سر بگذاریم.
در ادامه، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز با پیوستن به این پویش گفت: امسال زمستان سردی را پیش رو داریم که کمی زودتر از سال‌های دیگر خودش را به ما نشان داده است. برای اینکه بتوانیم آلودگی هوای کمتری را تجربه کرده و مدیریت سوخت بهتری داشته باشیم و چرخ صنایع نیز از چرخیدن نیفتد، باید همگی با هم دمای خانه‌های‌مان را به حدود ۲۰ درجه برسانیم و به پویش کاهش ۲ درجه‌ای دما بپیوندیم.
راهکار موقتی
در این میان اما تعطیلی شهرها به خاطر آلودگی در دستور کار استانداری ها قرار گرفته است. با این حال هنوز تعدادی از کارشناسان و نمایندگان مجلس مخالف آن هستند. نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: تعطیلی شهرها و الزام کارخانه‌ها به توقف فعالیت، آثار قابل‌توجهی بر تولید دارد و کارخانه‌ها را دچار ضرر مالی می‌کند.
علی اصغر صادقی مجرد با اشاره به برخی تعطیلات اجباری به دلیل آلودگی هوا در کلان شهرها اظهار داشت: این مشکلات می‌تواند باعث کاهش درآمد، کاهش صادرات و حتی از دست دادن سهم بازار شود. تکرار تعطیلی‌ها مشکلات زیادی ایجاد می‌کند که مهمترین ان کاهش بهره‌وری نیروی کار است. وقتی تولید متوقف می‌شود، پرسنل یا بدون کار می‌مانند یا مجبورند اضافه‌کاری کنند تا تأخیرها جبران شود.
این فعال اقتصادی خاطر نشان کرد: مشکل دوم ناشی از تعطیلی‌ها، توقف ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی است که می‌تواند باعث استهلاک بیشتر آنها شود. پیامد این توقف این است که بسیاری از صنایع که به زنجیره تأمین وابسته‌اند، گرفتار می‌شوند و خط تولید آنها دچار مشکل می‌شود.
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران خاطر نشان کرد: در چنین شرایطی، کارخانه‌ها برای جبران ضررهای مالی ممکن است مجبور به تعدیل نیرو شوند. این مسئله به‌ویژه در مورد کارخانه‌های کوچک و متوسط که حاشیه سود کمتری دارند، شدید تر است.
صادقی مجرد با بیان اینکه تعطیلی شهرها به دلیل آلودگی هوا یک تصمیم اضطراری است، گفت: معمولاً برای کاهش آسیب‌های فوری به سلامت مردم این تصمیم ها اتخاذ می‌شود اما این تصمیم هم از نظر روانی و هم اقتصادی پیامدهای جدی دارد.
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران ادامه داد: این تصمیم باعث اختلال در زندگی روزمره، تعطیلی کسب‌وکارها و کاهش بهره‌وری می‌شود و از سوی دیگر، نگرانی مردم را افزایش می‌دهد.
وی عنوان کرد: البته این تعطیلی‌ها باعث کاهش تردد خودروها و فعالیت‌های صنعتی می‌شود که یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا به شمار می‌رود اما این تنها یک راه‌حل موقت است.
صادقی مجرد تصریح کرد: برای کاهش پایدار آلودگی هوا، نیازمند برنامه‌های بلندمدت و جامع در حوزه حمل‌ونقل عمومی، سوخت‌های پاک و مدیریت شهری هستیم.
این فعال حوزه انرژی ادامه داد: تعطیلی‌ها باعث زیان‌های مالی گسترده می‌شود و بازارها، صنایع تولیدی، خدمات روزمره و حتی آموزش تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
وی افزود: تعطیلی مکرر حتی می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش دهد.
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در عین حال گفت: البته در برخی موارد، سلامت عمومی از اهمیت بیشتری برخوردار است و دولت مجبور به این تصمیمات می‌شود.
وی با بیان اینکه دولت می‌تواند به جای تعطیلی کامل، محدودیت‌هایی را برای مردم و کسب وکارها اعمال کند، گفت: اجرای طرح‌های ترافیکی مؤثرتر، افزایش ساعات کاری آنلاین، ممنوعیت فعالیت واحدهای آلاینده یا تشویق استفاده از حمل‌ونقل عمومی از جمله این موارد است.
صادقی مجرد تصریح کرد: باید روی تغییر زیرساخت‌ها و استفاده از انرژی‌های پاک سرمایه‌گذاری شود تا در آینده نیازی به چنین تعطیلی‌هایی نباشد.
