گروه سیاسی- یک هفته پس از حضور رافائل گروسی در تهران و بازدید او از چند سایت هستهای، علیرغم همکاری ایران با او و هشدارهایی که نسبت به احتمال صدور قطعنامه توسط شورای حکام از سوی ایران به کشورهای اروپایی داده شد، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۱ آذر برای دومین بار در ۵ ماه اخیر علیه تهران قطعنامه صادر و تهران را به دلیل عدم همکاری کامل با این آژانس محکوم کرد.
این در حالی است که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سخنرانی آغازین خود در نشست فصلی شورای حکام که از ۲۰ نوامبر(۳۰ آبان) آغاز به کار کرده و تا ۲۲نوامبر(۲ آذر) ادامه خواهد داشت، مدعی شد جمهوری اسلامی ایران با درخواست این نهاد برای توقف غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم موافقت کرده است.
با این حال در رایگیری پنجشنبه شب، ۱۹ کشور از مجموع ۳۵ کشور عضو شورای حکام به قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی و آمریکا رای مثبت دادند، یک کشور رای نداد، ۱۲ کشور رای ممتنع صادر کردند و روسیه، چین و بورکینافاسو تنها سه کشوری بودند که به این قطعنامه رای مخالف دادند. رأیگیری پشت درهای بسته بسته برگزار شد و نتیجه آن را دیپلماتهایی مشروط بر ناشناس ماندن به رسانهها اعلام کردند.
در این قطعنامه که از سوی تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) پیشنهاد شده بود و حمایت ایالات متحده آمریکا را داشت و پیش از بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید صادر شد، از تهران خواسته شده است تا در خصوص ذرات اورانیومی که در دو مکان کشف شده و به عنوان سایت هستهای اعلام نشدهاند شفاف سازی کند و پاسخ دهد.
واکنش تهران: سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته از انواع مختلف راهاندازی میشوند
بلافاصله پس از صدور قطعنامه؛ سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت امور خارجه کشورمان در بیانیهای مشترک ضمن انتقاد از قطعنامه صادر شده توسط شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی از راه اندازی «سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته از انواع مختلف» به دستور رئیس سازمان انرژی اتمی ایران خبر دادند.
ایران همچنین تصویب قطعنامه علیه خود را نتیجه رویکردی «سیاست زده، غیر واقعبینانه و مخرب فضای مثبت ایجاد شده» دانست که «تفاهمهای حاصل از آن را مخدوش میکند.»
در بیانیه وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران آمده است که «همکاریهای فنی و پادمانی با آژانس، مثل گذشته و در چارچوب موافقت نامه پادمان ادامه خواهد یافت.»
نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز گفت «قطعنامه شورای حکام علیه ایران زمانی صادر شد که سفر مدیرکل آژانس به ایران با نتایج خوبی همراه بود و وعدههای داده شده عملی شد.»
یورونیوز در همین رابطه مدعی شد: قطعنامه پنجشنبهشب در پی گزارش محرمانهای که اوایل این هفته منتشر شد صادر گردید، گزارشی که در آن آژانس اعلام کرده بود ایران از خواستهای بینالمللی برای مهار برنامه هستهای خود سرپیچی کرده و ذخایر اورانیوم غنیشده خود را به سطوح نزدیک به درجه ساخت تسلیحات افزایش داده است.
به گزارش آسوشیتدپرس که میگوید این گزارش را در روز سهشنبه رویت کرده است، ایران تا ۲۶ اکتبر، ۱۸۲.۳ کیلوگرم اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد انباشته کرده بوده که افزایشی ۱۷.۶ کیلوگرمی نسبت به آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه اوت داشته است. اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد تنها یک قدم کوتاه و فنی با سطح ۹۰ درصدی برای تولید تسلیحات اتمی فاصله دارد.
قطعنامه تصویب شده در روز پنجشنبه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ملزم میکند که یک «ارزیابی جامع و بهروز» از فعالیتهای هستهای ایران ارائه دهد، که در نهایت میتواند باعث ارجاع به شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی تحریمهای بیشتر علیه تهران شود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشتر از دو مکان در نزدیکی تهران- ورامین و تورقوزآباد – نام برده و اعلام کرده بود که در آنها آثار اورانیوم غنیشده وجود داشته است. در قطعنامه روز پنجشنبه آژانس از تهران خواسته شده است تا «توضیحات فنی معتبر» برای ذرات اورانیوم یافت شده در این سایتها ارائه کند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین از تهران خواسته است که درباره «منشأ و مکان فعلی آن مواد هستهای» نیز پاسخهایی ارائه دهد تا «در موقعیتی قرار گیرد که تضمین دهد برنامه هستهای ایران منحصراً صلحآمیز است».
کشورهای غربی گمان میبرند که آثار اورانیوم کشف شده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی میتواند به ارائه شواهدی منجر شود که نشان دهد ایران دستکم تا سال ۲۰۰۳ میلادی یک برنامه مخفی برای ساخت تسلیحات هستهای داشته است.
اما با این حال، تهران اصرار دارد که برنامه هستهایاش صلح آمیز است و قصد ساخت سلاح اتمی را ندارد. هرچند برخی از مقامات ایران گفتهاند که رویکرد هستهای تهران تحت شرایطی میتواند متفاوت از آنچه هست شود و تغییر یابد.
تروئیکای اروپایی، در همین روز و پیش از رایگیری شورای حکام، در بیانیهای مشترک خطاب به این شورا، خواسته بودند تا تهران «فوراً» ذخایر اورانیوم غنیشده خود را نابود کند.
پس از پایان سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران به نظر میرسد او رضایتمندانه به وین بازگشت تا چنانچه مانع تصویب قطعنامه شورای حکام شد، بتواند امتیازی را گرفته، نقد کند و برای تهران هم امتیاز بسازد. سکوت خبری او پس از بازگشت از ایران که بر خلاف روال گذشته بود، نشانه خوبی از جدی گرفتن آن چیزی بود که در این سفر دریافت کرده است.
همچنین «سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران نیز در تماس تلفنی با وزیر خارجه فرانسه ، تصمیم سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس برای ارائه قطعنامه در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به شدت تقبیح کرد و تصریح نمود این حرکت سه کشور اروپایی در تقابل آشکار با فضای مثبت ایجاد شده در تعاملات ایران و آژانس تلقی میشود و صرفاً به پیچیدهتر شدن موضوع خواهد انجامید.