گروه سیاسی- دو عملیات وعده صادق یک و دو توسط نیروهای مسلح ایران علیه اسرائیل حاکی از این بود که گنید آهنینِ اسرائیل آنگونه که میگویند هم توانایی لازم جهت دفع حملات موشکی را ندارد. تصاویر منتشر شده توسط مردم اسرائیل و عکس یادگاری آنها با موشک های هایپرسونیک ایرانی نشان داد که تعدادی از این موشکها به اهداف مورد نظر برخورد داشتهاند. رسانه انگلیسی گاردین هم با انتشار گزارشی هول همین محور ضمن اشاره به هراس اسرائیل از عملیات موشکی ایران، گزارش داد که چنین عملیاتی ثابت کرد دفاع موشکی تلآویو آنگونه که تبلیغ میشد، نیست و در برابر عملیات ایران «آسیبپذیر است».
ایران روز سهشنبه در پاسخ به شهادت «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران و همچنین ترور «سیدحسن نصرالله» دبیرکل حزبالله لبنان و «عباس نیلفروشان» فرمانده ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیروت، با شلیک موشکهایی، پایگاههای نظامی و امنیتی رژیم اسرائیل را هدف قرار داد.
روزنامه گاردین در گزارشی مینویسد: «همزمان با اینکه اسرائیل آماده حملات تلافیجویانه خود میشود، اما تحلیلگران معتقدند که گزارشهای اولیه میتواند گمراهکننده باشد و در صورت ترس از وارد شدن به یک درگیری موشکی طولانیمدت با ایران بهویژه اگر این کشور اهداف نرمتری را انتخاب کند، محاسبات پاسخ اسرائیل تغییر پیدا کند.»
این روزنامه انگلیسی در ادامه با اشاره به ضعف اسرائیلی ها و بهرغم آنچه که از گنبدآهنین تبلیغ شده، تاکید میکند: «تصاویر ماهوارهای و شبکههای اجتماعی نشان میدهد که موشکها یکی پس از دیگری به پایگاه هوایی نواتیم واقع در صحرای نقب اصابت کرده و دستکم موجب چند انفجار ثانویه شده است. بهرغم اثربخشی دفاع هوایی گنبد آهنین و سیستم پدافند هوایی پیکان که پیشتر درباره آن تبلیغ شده، اما عملیات ایران موثرتر واقع شده و عملکرد بهتری داشته است.»
«دکر ایولث» تحلیلگر گروه تحقیقی سیانای که تصاویر ماهوارهای را تجزیه و تحلیل میکند، میگوید: «واقعیت اصلی این است که ایران ثابت کرده اگر بخواهد میتواند به اسرائیل ضربه سختی بزند. پایگاههای هوایی اهداف سختی هستند؛ اهدافی که احتمالا تلفات زیادی به همراه نخواهد داشت. ایران میتواند هدفی مانند یک پایگاه نیروی زمینی ارتش اسرائیل یا هدفی در یک منطقه غیرنظامی را انتخاب کند.»
روزنامه گاردین با اشاره به مشکل دیگر رژیم صهیونیستی مینویسد: «ذخایر دفاع هوایی اسرائیل هم گران و هم محدود است؛ بدین معنا که با تداوم این درگیری، اسرائیل در برابر حملات ایران آسیبپذیرتر میشود.»
«دکر ایولث» تاکید کرد: «با توجه به اینکه اسرائیل ظاهرا قصد حمله دارد، بنابراین احتمالا این آخرین باری نیست که شاهد تبادل موشک میان تهران و تلآویو هستیم. اما نگرانی من این است که اگر درگیری طولانی شود، اسرائیل قادر به ادامه آن نخواهد بود.»
«علی واعظ» کارشناس مسائل ایران در «گروه بینالمللی بحران» هشدار داد: «تبادل موشک میان اسرائیل و ایران هر لحظه میتواند از کنترل خارج شود و تلفاتی را در اسرائیل و تشدید تنش را در منطقه به همراه داشته باشد و حتی شاید در نتیجه هدفگیری نیروها و پایگاههای آمریکایی در منطقه، این کشور هم وارد جنگ شود.»
او با اشاره به توانمندیهای ایران گفت: «ایران از پیشرفتهترین سلاحها خود استفاده کرده و انبارهای تسلیحاتی کشور به قدر کافی سلاح دارد و قادر است ماهها از آن استفاده کند.»
گنبد آهنین چیست و چطور کار میکند؟
این سامانه پدافند دفاعی تولید شرکت دولتی اسرائیلی «رافائل» است و بنابر ادعای مقامات اسرائیلی نرخ موفقیت آن در رهگیری پرتابهها ۹۰ درصد بوده و از سال ۲۰۱۱ تا کنون بیش از پنج هزار پرتابه را رهگیری و منهدم کرده است.
در حال حاضر دستکم ۱۰ آتشبار سامانه گنبد آهنین در سراسر اسرائیل فعال هستند. هر آتشبار از سه قسمت اصلی تشکیل شده است.
نخست، رادار که وظیفه شناسایی راکتها را بر عهده دارد. سپس، پرتابگر و موشک «تامیر» که پرتابهها را در آسمان رهگیری و سرنگون میکند و در آخر هم مرکز فرماندهی و کنترل که شامل نرمافزاری است که وظیفه ارسال پیام به رادار در جهت شناسایی و رهگیری پرتابهها را بر عهده دارد.
این سامانه پدافند هوایی کوتاهبرد، برای رهگیری و انهدام راکتها با برد چهار تا ۷۰ کیلومتر طراحی شده است.
«نظم نوین» اسرائیل در «خاورمیانهای جدید» با تضعیف ایران و «همراهی عربستان» تا چه حد عملی است؟
ژان لو سمان، محقق ارشد موسسه خاورمیانه دانشگاه سنگاپور نرخ موفقیت ۹۰ درصدی این سامانه را «بسیار بحثبرانگیز» میداند.
به نوشته یورونیوز آقای سمان گفت: «دلیل بحثبرانگیز بودن این اعداد این است که در آخر ما باید بر اطلاعات و تخمینهای ارائه شده از سوی دولت اسرائیل اتکا کنیم. مقامات اسرائیلی تا کنون گفتهاند که میزان تاثیرگذاری گنبد آهنین بسیار بالا است و میتواند حدود ۹۰ درصد از پرتابهها را در آسمان اسرائیل رهگیری کند. نخستین سوال این است که نرخ رهگیری آن دقیقا به چه معنا است؟»
او با اشاره به این که گنبد آهنین تنها پرتابههایی را تهدیدی برای مناطق شهری غیرنظامی محسوب میشوند، رهگیری و یا منهدم میکند، افزود: «اگر راکتی از غزه به سوی مناطق خالی از سکنه اسرائیل پرتاب شود، گنبد آهنین فعال نمیشود. در نتیجه بسیار دشوار است که بگوییم آن نرخ رهگیری ۹۰ درصدی دقیقا به چه معنا است.»
نکته مهم دیگر درباره کارآمدی این سامانه این است که گنبد آهنین بازدارندگی ندارد و حتی گروههای شبهنظامی فلسطینی را از حمله موشکی به اسرائیل منصرف نکرده است.
ژان لو سمان گفت: «تعداد راکتهایی که حماس تنها در یک روز هفتم اکتبر به سوی اسرائیل پرتاب کرد، از مجموع درگیری ۱۰ روزه این گروه با اسرائیل در سال ۲۰۲۱ بیشتر بود. پس، این به ما میگوید که اگرچه گنبد آهنین از نظر عملیاتی کاراست، اما در قبال گروهها فلسطینی قابلیت بازدارندگی ندارد.»