روزان: بدون شک یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی نظام سلامت، رشد بی‌رویه هزینه‌های آن است. موضوعی که در بسیاری از کشورها تلاش شده تا با نظام مند کردن بیمه ها این مشکل را تا حدود زیادی مرتفع نمایند. با این حال نظام بیمه سلامت در کشورما با چالش‌های جدی در زمینه پوشش بیمه‌ای، تعرفه‌ها و پرداخت‌های به موقع مواجه است. عدم پوشش کامل خدمات درمانی، تعرفه‌های پایین خدمات پزشکی و پرداخت‌های ناکافی به مراکز درمانی، از جمله مشکلاتی هستند که کارایی نظام بیمه سلامت را کاهش داده‌اند. همچنین، وجود بیمه‌های تکمیلی متعدد و پیچیدگی‌های فرآیند دریافت خدمات، باعث سردرگمی بیماران و افزایش هزینه‌های اداری شده است. این موضوع به حدی جدی است که چند روز قبل رئیس سازمان نظام پزشکی در نامه ای به رئیس جمهور، نسبت به عملکرد بیمه ها و بحرانی که می توانند برای نظام سلامت کشور به همراه داشته باشند، هشدار داد. رئیس کل سازمان نظام پزشکی در این نامه تأکید کرده است که مصوبه کارشناسی و حداقلی افزایش تعرفه‌ها که در شورای عالی بیمه سلامت تصویب شده بود، توسط سازمان برنامه و بودجه حدود ۱۴ درصد کاهش یافته است. این اقدام، که مشابه رویه سال‌های گذشته است، علاوه بر ایجاد اختلال در تامین منابع مالی لازم برای ارائه خدمات سلامت، فشار مضاعفی را بر جامعه پزشکی و مراکز درمانی وارد کرده است.
در این راستا، رئیس کل سازمان نظام پزشکی موارد زیر را از رئیس‌جمهور درخواست کرده است:
۱. تصویب تعرفه‌های سال ۱۴۰۴ مطابق مصوبات شورای عالی بیمه سلامت، با تأکید بر نگاه ویژه به تقویت جز حرفه‌ای تعرفه‌ها؛
۲. ابلاغ تعرفه‌ها پیش از آغاز سال آینده، برای پیشگیری از اختلال در ارائه خدمات سلامت؛
۳. توجه ویژه به تأثیر حذف ارز ترجیحی بر هزینه‌های سلامت و تأمین منابع جایگزین برای دارو، تجهیزات پزشکی و خدمات درمانی؛
۴. پرداخت به‌موقع مطالبات جامعه پزشکی از سوی سازمان‌های بیمه‌گر، که تأخیر در آن همواره موجب مشکلات جدی در ارائه خدمات شده است؛
۵. لزوم لحاظ نمودن قیمت واقعی خدمات در بخش غیردولتی برای تقویت نظام سلامت.
در پایان این نامه، رئیس کل سازمان نظام پزشکی از رئیس‌جمهور خواسته است تا با صدور دستورات لازم، شرایط مناسب برای حمایت از جامعه پزشکی و بهبود وضعیت نظام سلامت فراهم شود.
نامه پیشین
این در حالی است که چندی قبل تر نیز، در نامه ای دیگر نسبت به وضعیت عملکرد بیمه ها در کمبود دارو و بالا رفتن قیمت آن و همچنین سهم هزینه های سلامت برای مردم هشدار داده بود. رئیس زاده، رییس کل نظام پزشکی کشور خطاب به مسعود پزشکیان خواستار تدبیر دولت برای تسویه مطالبات ۵ ماهه ۱۵ هزار داروخانه سراسر کشور توسط سازمان هدفمندی یارانه‌ها و سازمان‌های بیمه‌گر شد. طبق مندرجات این نامه که روز ۲۱بهمن نوشته شده، سازمان هدفمندی یارانه‌ها ابربدهکاری است که حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان به داروخانه‌های سراسر کشور بدهکار است و سازمان تامین اجتماعی با ۷.۸ هزار میلیارد تومان بدهی در ردیف بعد قرار دارد و باقی سازمان‌های بیمه‌گر هم با بدهی ۵ هزار میلیارد تومانی در ردیف‌های بعد فهرست بدهکاران داروخانه‌ها قرار دارند.
رئیس‌زاده در این نامه به پزشکیان هشدار داد که تداوم معوقات داروخانه‌ها به وضع نگران‌کننده‌ای منجر خواهد شد؛ کمبود شدید نقدینگی برای تامین دارویی جدید، افزایش چک‌های برگشتی داروخانه‌ها و بسته شدن حساب بانکی صاحبان داروخانه‌ها و در نهایت، اختلال در دسترسی مردم به داروهای ضروری. تا امروز جوابی از رییس جمهور به دست رسانه‌ها نرسیده اما اتفاقی که با تاریخ این مکاتبه همزمان شد، حضور رییس کل نظام پزشکی در جلسه هیات دولت بود. روز ۲۱ بهمن، محمد رییس‌زاده در به جلسه هیات دولت دعوت شد تا درباره مشکلات جامعه پزشکی و کادر درمان و تبعات این مشکلات برای نظام سلامت و مردم توضیح دهد.
اقرار به ناتوانی
اما این تنها هشدار مسئولان نسبت به احتمال بروز بحران در صنعت دارو و سلامت کشور نیست. بحرانی که بخش اعظمی از آن به ناتوانی بیمه ها بر می گردد. چندی قبل محمد مهدی ناصحی مدیر عامل سازمان بیمه سلامت ایران،در دیدار با شهرام دبیری معاون امور مجلس ریاست جمهوری با بیان اینکه این بیمه نمی‌تواند افزایش هزینه‌ها را پوشش دهد.گفت: اکنون ۵ دهک اول جامعه تحت پوشش رایگان بیمه سلامت هستند و در زمینه توسعه خدمات تحت پوشش به خصوص در بخش دارو بر اساس مصوبه‌های شورای عالی بیمه سلامت، تکلیف خود را انجام می‌دهیم.
ناصحی ادامه داد: در زمینه پرداختی‌ها به مؤسسه‌های طرف قرارداد نیز تلاش کردیم که به روش مناسبی انجام شود، اما با توجه به رشد هزینه‌ها در بیمارستان‌ها، به تازگی نسبت به سال قبل، با ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش هزینه مواجه شدیم.
وی تاکید کرد: توان سازمان بیمه سلامت با توجه به بودجه تعیین شده این طور نیست که بتواند همه این افزایش هزینه‌ها را پوشش بدهد.
هشدار مجلسی ها
در همین زمینه پیش تر نیز حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در نامه‌ای به مسعود پزشکیان رئیس جمهور خواستار برگزاری نشستی فوری برای بررسی افزایش بی رویه بدهی دولت و دانشگاه‌های علوم پزشکی به صنعت دارو و تجهیزات پزشکی شد.
در این نامه شهریاری نوشته بود: با احترام بازگشت به بررسی‌های میدانی، اسناد و مستندات حوزه سلامت، عدم اجرای صحیح قانون، سوءمدیریت‌ها و ترک فعل‌ها در حوزه تامین و تخصیص منابع مالی سلامت و نیز عواقب خطرناک و خسارات ناشی از تصمیمات غیرکارشناسی در حوزه تامین منابع ریالی و ارزی، از طریق حذف ارز دولتی از دارو تجهیزات و ملزومات پزشکی باعث شد این کمیسیون با قید فوریت درخواست جلسه به ریاست حضرت عالی و با حضور اینجانب ،وزرای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعاون، کار و رفاه ، صمت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس بانک مرکزی را نماید.
وی همچنین تاکید کرده بود: آنچه که اهمیت فوریت این جلسه را بیش از پیش داشته بدهی‌های دولت و دانشگاه‌های علوم پزشکی به صنعت دارو و تجهیزات پزشکی و همچنین افزایش بی رویه این بدهی‌ها است که نتیجه آن آینده بسیار خطرناک در حوزه سلامت، افزایش پرداختی از جیب بیماران خواهد بود.
در بحران
محمدرئیس زاده رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور اما معتقد است که هم اینک نیز وضعیت بحرانی است. وی در گفت و گو با «روزان» گفت: وضعیت واقعا بحرانی است. مطالبات مراکز درمانی و داروخانه ها به حدی است که دیگر قادر به ارائه خدمت نیستند.
رئیس زاده همچنین به مشکل کمبود نیرو اشاره کرده و گفت: از آنجایی که اجازه استخدام نیرو به اندازه کافی داده نمی شود، در بسیاری از مراکز درمانی با معظل تامین پزشک مواجهیم. این مساله کم کم چنان در حال رشد است که می تواند در چندماه آینده سلامت کشور را بحرانی جدی مواجه می کند.
وی اشاره ای هم به نقش شرکت های بیمه در این میان کرده و گفت: اگر بیمه ها مطالباتشان را به موقع به مراکز درمانی و داروخانه ها پرداخت کنند، بسیاری از مشکلات امروز صنعت دارویی و پزشکی کشور ما مرتفع می شود. براساس قانون مطالبات مراکز درمانی در هفته اول به مقدار ۳۰ درصد و مابقی ان باید تا ۳ ماه پرداخت شود. ولی الان چندین ماه می گذرد اما خبری از پرداخت مطالبات توسط بیمه ها نیست.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور همچنین به جلساتی که با معاون اول رئیس جمهور و سازمان برنامه و بودجه داده اشاره کرده و گفت: دولت قول داده که مطالبات کادر درمان و بدهی های بیمه ها به نظام سلامت کشور را پیگیری کند. امیدواریم که این اتفاق رخ دهد چون در غیر این صورت چه بخواهیم و چه نخواهیم دیگر توان ارائه خدمات را نخواهیم داشت.
