روزان: چند روزی است که اخباری از ظهور یک ویروس جدید در چین در فضای مجازی دست به دست می شود که باعث بروز نگرانی هایی در جامعه شده است. بخصوص آنکه چند کلیپ هم از بیمارستان های چین منتشر شده که در آن ادعا شده؛ بیمارستان های این کشور مملو از بیماران تنفسی هستند که به ویروس کرونای جدید مبتلا شده اند.این ویروس که نام آن HMPV (ویروس متاپنومو انسانی) است، به نظر میرسد که تهدیدی مشابه با ویروسهای تنفسی گذشته باشد. حتی برخی پا را از این نیز فراتر گذاشته و اعلام کرده اند که انتشار این ویروس با به قدرت رسیدن مجدد ترامپ در آمریکا بی ارتباط نیست!
ماهیت یک ویروس
هر چند سازمان جهانی بهداشت و مقامات چینی، شیوع ویروس جدیدی را اعلام نکردهاند، اما تصاویر منتشر شده از بیمارستانهای چین موجی از نگرانی را به وجود آورده است. انتشار ویدیوهایی از بیمارستانهای شلوغ و بیماران ماسکدار در چین موجی از نگرانی را در سراسر جهان به وجود آورده است، پس از انتشار این ویدئوها، مقامات چینی تلاش میکنند تا گزارشهای مربوط به شیوع گسترده آنفلوآنزا و ازدحام در بیمارستانها را کماهمیت جلوه دهند
مقامات بهداشتی چینی از افزایش عفونت ویروسی متاپنوموویروس انسانی یا اچامپیوی (HMPV) در میان کودکان زیر ۱۴ سال این کشور خبر دادند. این ویروس موجب عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی (شبیه به سرماخوردگی) و عفونتهای جدی ریوی میشود و اکنون یکی از چهار عفونت ویروسی شایع در میان مراجعهکنندگان به بیمارستانهای مملو از بیمار چین است.
با توجه به جدیدترین تجربه جهان از افزایش ناگهانی بیماریهای تنفسی در چین و رویارویی با یک عفونت ویروسی فراگیر (کرونا)، انتشار این خبر موجب نگرانیهایی درباره تکرار دوران کووید -۱۹ و ایجاد یک اپیدمی جدید جهانی شده است، بهویژه که اچامپیوی شباهتهای زیادی با کووید -۱۹ دارد، هر دو سیستم تنفسی را تحتتأثیر قرار میدهد و علائمی همچون سرفه، تب، گلودرد و تنگینفس را ایجاد میکنند که از طریق مسیرهای تنفسی پخش میشوند. طبق گزارشها، سازمان جهانی بهداشت از چین خواسته است تا اطلاعات مربوط به این بیماری را منتشر کند، زیرا منشأ این ویروس هنوز مشخص نشده است.
رسانههای کشورهای همسایه از جمله اندونزی، هند و ژاپن نیز به شهروندان خود هشدار دادهاند که از وضعیت چین مطلع باشند و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند، با این حال دولت چین مقیاس این بیماری را کماهمیت جلوه داده و از آن بهعنوان یک «بیماری زمستانی سالانه» یاد کرده است. در این میان گزارشهای بینالمللی به مسافران توصیه میکند در برنامههای خود برای بازدید از چین تجدیدنظر کنند، اما پکن بیانیهای مطبوعاتی برای کاهش هرگونه نگرانی صادر و بروز عفونتهای ویروسی در طول زمستان را امری رایج توصیف کرده است.
علائم یک ویروس
ویروس HMPV علائمی مشابه آنفولانزا و سرماخوردگی دارد. افراد مبتلا به این ویروس معمولاً با علائم تنفسی مانند سرفه، تب، و گرفتگی بینی مواجه میشوند. در برخی موارد، این ویروس میتواند منجر به تنگی نفس و مشکلات تنفسی شدیدتری گردد. دوره پنهانی این ویروس بین ۳ تا ۶ روز طول میکشد، که به این معنی است که افراد ممکن است پیش از بروز علائم، به طور ناخواسته آن را منتقل کنند.
این ویروس معمولاً در فصول زمستان و اوایل بهار شیوع پیدا میکند، زمانی که ویروسهای تنفسی بیشتر از همیشه در حال گردش هستند. از آنجا که HMPV به راحتی از طریق تماس مستقیم با افراد مبتلا یا قطرات تنفسی منتقل میشود، رعایت اصول بهداشت فردی و استفاده از ماسکها برای جلوگیری از شیوع آن توصیه میشود.
یکی از نکات نگرانکننده در مورد ویروس HMPV این است که برخلاف ویروس کرونا که عمدتاً افراد مسن و دارای بیماریهای زمینهای را تهدید میکرد، این ویروس همچنین کودکان را نیز در معرض خطر قرار داده است. به ویژه کودکان زیر پنج سال بیشتر از سایرین به این ویروس مبتلا میشوند.
با این حال، سالمندان همچنان گروه اصلی در خطر محسوب میشوند. افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن یا کسانی که درمانهای سرکوبکننده ایمنی دریافت میکنند، در معرض خطر ابتلا به بیماریهای شدیدتر قرار دارند. این گروهها ممکن است به دلیل ضعف سیستم ایمنی خود قادر به مقابله با ویروس نباشند و به بیماریهای تنفسی شدیدتری دچار شوند.
HMPV شباهتهای زیادی با ویروس RSV (ویروس سنسیشیال تنفسی) دارد، که یکی از علل رایج بیماریهای تنفسی در نوزادان است. با این حال، تفاوتهایی بین این دو ویروس وجود دارد. در حالی که ویروس RSV بیشتر در نوزادان زیر شش ماه خطرناک است، ویروس HMPV معمولاً در نوزادان بین ۶ تا ۱۲ ماهه بیشتر موجب بیماریهای شدید میشود. این تفاوت میتواند به پزشکان کمک کند تا در تشخیص و درمان بیماران بهتر عمل کنند.
ویروس جدید، در خارج از چین
اچامپیوی یک نگرانی جدی بهویژه برای نوزادان در سال اول زندگی است. این مشکل در مورد سایر بیماریهای تنفسی نیز صدق میکند، با این حال هرچند خطر ناشی از اچامپیوی از زمان کشف آن در اوایل دهه ۲۰۰۰ تغییر قابلتوجهی نداشته است، میزان شیوع آن در میان کودکان زیر ۱۴ سال چین بهشدت در حال افزایش است، اما مقیاس و علت افزایش آن هنوز مشخص نیست.
بررسی میزان افزایش احتمالی و تشخیص الگوی عفونتها برای مشخص کردن علت بروز آنها مهم است. در حال حاضر بعید بهنظر میرسد که جهش یا تغییرات ژنتیکی در ویروس اچامپیوی عامل افزایش گزارششده عفونتها باشد، اما برای رد این احتمال، انجام آزمایشهای بیشتری روی کد ژنتیکی ویروس لازم است.
نخستین قربانیان در خارج از چین
وزارت بهداشت هند دوشنبه گذشته تأیید کرد که دو نوزاد در کارناتاکا این کشور به ویروس اچامپیوی مبتلا شدهاند؛ یک نوزاد دختر سه ماهه با سابقه برونکوپنومونی و یک نوزاد پسر هشت ماهه با سابقه برونکوپنومونی که سوم ژانویه تست اچامپیوی او مثبت شد. نوزاد دختر در حال حاضر ترخیص شده و نوزاد پسر اکنون در حال بهبودی است. هیچیک از بیماران سابقه سفر خارجی ندارند و این امر زنگ خطری برای جهان بهشمار میرود.
بهتازگی نیز یک مانور آمادگی در این کشور انجام شده است که نشان داد هند برای مدیریت هرگونه افزایش احتمالی بیماریهای تنفسی بهخوبی آماده است و سیستم بهداشت عمومی آن آماده استقرار در صورت لزوم است.
چه باید کرد؟
در حال حاضر، هیچ واکسن یا درمان ضدویروسی برای HMPV وجود ندارد. این موضوع باعث میشود که پیشگیری از این ویروس از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. کارشناسان بهداشت عمومی تأکید دارند که رعایت بهداشت فردی، شستشوی دستها بهطور مرتب، استفاده از ماسک و خودداری از تماس نزدیک با افراد بیمار، بهترین راهکارها برای کاهش شیوع این ویروس هستند.
در حالی که اطلاعات بیشتری در مورد این ویروس در حال جمعآوری است، هنوز نمیتوان به طور قطع گفت که HMPV چه تأثیری در سطح جهانی خواهد داشت. اگرچه شواهد اولیه نشان میدهد که این ویروس خطرات مشابهی با ویروسهای تنفسی پیشین دارد، اما هنوز باید منتظر ماند تا ببینیم که آیا این ویروس میتواند به یک اپیدمی بزرگ جهانی تبدیل شود یا خیر.
اما آنچه که به وضوح مشخص است، این است که رعایت بهداشت فردی و مراقبتهای بهداشتی دقیق همچنان بهترین روش برای مقابله با این ویروس و جلوگیری از شیوع آن در جوامع است.