گروه دیپلماسی: الیزابت دوم، ملکه بریتانیا پس از ۷۰ سال سلطنت در سن ۹۶ سالگی، در شبانگاه روز پنجشنبه (۱۷ شهریور) در کاخ بالمورال اسکاتلند چشم از دنیا فرو بست تا فرزند ارشدش، شاهزاده چارلز به مقام سلطنت برسد. الیزابت در دوران هفت دهه سلطنت خود تجربیات و حضورهای بسیار متقاوتی را رد صحنه رخدادهای سیاسی داشت. مرگ او در سطحی گسترده در جامعه جهان با واکنش همراه شده است.
رخدادهای مهم در ۷۰ سال سلطنت ملکه الیزابت
الیزابت دوم در سال ۱۹۲۶ به دنیا آمد، او دختر پسر دوم پادشاه جورج پنجم بود و انتظار چندانی برای جانشینی تاج و تخت نداشت تا اینکه عمویش، پادشاه ادوارد هشتم، در سال ۱۹۳۶ از سلطنت کناره‌گیری کرد تا با «والیس سیمپسون»، زن مطلقه آمریکایی ازدواج کند.
پس از مرگ پدر الیزابت، پادشاه جورج ششم، که در پی کناره‌گیری برادرش ادوارد به سلطنت رسیده بود، الیزابت ۲۵ ساله برای در اختیار گرفتن تاج و تخت فراخوانده شد و سلطنتی را آغاز کرد که بعدا طولانی‌ترین دوران سلطنت در تاریخ پادشاهی بریتانیا شد. ملکه الیزابت دوم، در طول ۷۱ سال سلطنت خود، لحظات تاریخی بسیاری را هم شاهد بوده و هم ایجاد کرده‌است که باهم مرور می‌کنیم:
۱. تاجگذاری ملکه الیزابت دوم – ۲ ژوئن ۱۹۵۳ اولین مراسم تاجگذاری بود که از تلویزیون پخش شد مراسم تاج گذاری الیزابت که در کلیسای وست مینستر برگزار شد، اولین مراسمی بود که به صورت زنده از تلویزیون پخش شد.
۲. اولین بازدید رسمی یک مقام بریتانیا از آلمان غربی در ۱۹۶۵: ملکه الیزابت دوم و شاهزاده فیلیپ در ۲۷ مه ۱۹۶۵ به مناسبت رژه سربازان انگلیسی در استادیوم المپیک در برلین از آلمان غربی دیدن کردند.
۳. حضور ملکه در فاجعه معدن در ولز – ۱۹۶۶: در ۲۱ اکتبر ۱۹۶۶، بهمنی از گل، آب و زباله‌های معدن زغال سنگ یک مدرسه ابتدایی را در آبرفان ولز جنوبی مدفون کرد و ۱۱۶ کودک و ۲۸ بزرگسال را کشت.
۴. بازدید ملکه از استرالیا در ۱۹۷۰: ملکه الیزابت دوم به همراه «امت مک درموت»، شهردار سیدنی، در طول تور استرالیا، در ماه مه ۱۹۷۰، از تالار شهر سیدنی بازدید می‌کند.
۵. جشن نقره ای – ۱۹۷۷: در ۷ ژوئن ۱۹۷۷، الیزابت به طور رسمی وارد بیست و پنجمین سال سلطنت خود شد. ملکه با پوشیدن لباس صورتی روشن، و کلاهی که با ۲۵ رنگ پارچه تزئین شده بود، عهد خود را برای وقف زندگی برای خدمت به بریتانیا تکرار کرد و گفت: «اگرچه این عهد در روزهای جوانی من بسته شد، من نه از وقف خود در این راه پشیمانم و نه یک کلمه از آن عهد را پس می‌گیرم.»
۶. عروسی پرنس چارلز با لیدی دایانا اسپنسر – ۱۹۸۱: در ۲۹ ژوئیه ۱۹۸۱، حدود ۷۵۰ میلیون نفر در ۷۴ کشور در سراسر جهان ازدواج شاهزاده چارلز، پسر ارشد الیزابت، با لیدی دایانا اسپنسر، در کلیسای جامع سنت پل را تماشا کردند.
۷. بازدید از چین – ۱۹۸۶: در اواخر سال ۱۹۸۴، دولت مارگارت تاچر، نخست وزیر، موافقت کرد که از اول ژوئیه ۱۹۹۷، حاکمیت هنگ کنگ را به چین بازگرداند.
۸. «آنوس هوریبیلیس» یک سال وحشتناک برای ملکه در ۱۹۹۲: ازدواج چارلز و دایانا سال به سال همچنان رو به وخامت گذاشت، آنها در سال ۱۹۹۲ تصمیم خود را برای جدایی اعلام کردند. شاهزاده اندرو، پسر دوم ملکه و همسرش «سارا فرگوسن» نیز در همین سال از هم جدا شدند، در اواخر همان سال، آتش سوزی در قلعه ویندزور رخ داد و بیش از ۱۰۰ اتاق کاخ را ویران کرد.
۹. مرگ پرنسس دایانا در ۱۹۹۷: در ۱۹۹۷ پرنسس دایانا در یک تصادف رانندگی درگذشت
۱۰. جشن طلایی ۲۰۰۲: در سال ۲۰۰۲، ملکه پنجاهمین سال سلطنت خود بر اتحادیه پادشاهی بریتانیا جشن گرفت.
۱۱. بازدید از جمهوری ایرلند – ۲۰۱۱: در ماه مه ۲۰۱۱، الیزابت و فیلیپ به دعوت رئیس جمهور «مری مک آلیس» از جمهوری ایرلند دیدن کردند.
۱۲. تولد شاهزاده جورج – ۲۰۱۳: در جولای ۲۰۱۳، ملکه صاحب یک نوه جدید شد، شاهزاده جورج الکساندر لوئیس از کمبریج، اولین فرزند شاهزاده ویلیام و کیت میدلتون که در سال ۲۰۱۱ ازدواج کردند، سومین وارث تاج و تخت بریتانیا خواهد بود.
۱۳. عروسی شاهزاده هری و مگان مارکل – ۲۰۱۸: شاید هیچ رویداد دیگری در دوران سلطنت الیزابت بیش از عروسی شاهزاده هری با مگان مارکل، هنرپیشه آمریکایی مطلقه و دو رگه، نماد مدرن شدن نهاد سلطنت بریتانیا نباشد.
۱۴. مرگ شاهزاده فیلیپ – ۲۰۲۱: در ۹ آوریل ۲۰۲۱، شاهزاده فیلیپ، که برای ۷۳ سال همسر الیزابت بود، در سن ۹۹ سالگی درگذشت.
۱۵. ۲۰۲۲جشن پلاتین: در فوریه ۲۰۲۲، انگلستان مجموعه ای از جشن ها را به مناسبت ۷۰ سالگی استقرار ملکه الیزابت دوم در تاج و تخت بریتانیا آغاز شد.
واکنش رهبران سیاسی مختلف جهان به مرگ ملکه الیزابت
مرگ الیزابت رد سطح جهانی واکنش رهبران کشورهای مختلف جهان را به همراه داشت که از جمله مهم‌ترین آنها واکنش‌هایی است که در ذیل مورد اشاره قرار می‌گیرد. لیز تراس، نخست وزیر تازه انتخاب شده بریتانیا نیز که تنها ۴۸ ساعت از دیدارش رسمی‌اش با ملکه می‌گذرد ضمن گرامیداشت یاد و خاطره الیزابت دوم از او به عنوان فردی یاد کردکه «بریتانیای مدرن مرهون زحمات» اوست.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در پیامی ضمن ستایش از «بخشندگی، فداکاری و کرامت» در طی دهه‌ها حضور الیزابت دوم در راس سلطنت بریتانیا ، «بویژه نقش او در استعمارزدایی در آفریقا و آسیا» یاد او را گرامی داشت.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه که به‌تازگی ضمن انتقاد از سیاست‌های دولت لندن با ملت بریتانیا ابراز دوستی کرده بود از جمله نخستین سران اروپایی است که فقدان الیزابت دوم را تسلیت گفت. آقای ماکرون در پیامی توئیتری ضمن تقدیر از نقش الیزابت دوم در اتحاد بخشی به ملت بریتانیا در طی ۷۰ سال گذشته از او با عنوان دوست و «ملکه‌ای مهربان» یاد کرد که تأثیری ماندگار در کشور و زمانه خود بر جای گذاشته است.
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که پرچم‌های ایالات متحده در سراسر کشور به احترام ملکه بریتانیا به حالت نیمه افراشته درخواهد آمد. بانوی اول ایالات متحده نیز با خانواده سلطنتی ابراز همدردی کرده. آقای بایدن تصریح کرده که میراثی که ملکه از خود بجای گذاشته «در برگ‌ب رگ تاریخ بریتانیا و دنیا جاودانه خواهد ماند.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا هم در پیام تسلیت خود از ملکه الیزابت بعنوان فردی یاد کرد که هرگز در زندگی خود مرتکب اشتباه نشد.
همزمان جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا هم ساعتی پیش از اعلام رسمی خبر درگذشت ملکه بریتانیا در یک پیام توئیتری برای او آرزوی بهبودی کرده بود. آقای ترودو سپس از ونکوور به خبر رسمی مرگ الیزابت دوم واکنش نشان داد.
پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا هم از الیزابت دوم بعنوان «چهره مهم بین‌المللی» یاد کرد که نقش مهمی در تاریخ بریتانیا و اروپا ایفا کرده است. رئیس دولت اسپانیا با ابراز تسلیت به خانواده سلطنتی و ملت بریتانیا با کلیه کشورهای مشترک‌المنافع ابراز همدردی کرد.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان گفت که دلش برای ملکه به‌ویژه طنز فوق‌العاده او تنگ خواهد شد. وی اضافه کرد که عزادار ملکه الیزابت دوم هستند. وی گفت که او یک الگو و الهام بخش برای میلیون‌ها نفر از جمله در آلمان بود.
نارندرا مودی، نخست وزیر هند در توییتی نوشت: «از ملکه الیزابت دوم به‌عنوان یکی از افراد دلیر دوران ما یاد خواهد شد.» وی اضافه کرد که وی رهبری الهام بخش برای ملت و مردمش بود. وی تصریح کرد که ملکه الیزابت دوم وقار و نجابت را در زندگی عمومی به نمایش گذاشت.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین گفت که خبر فوت ملکه را «با اندوهی عمیق» دریافت کرد. وی گفت: «از طرف مردم اوکراین این غم را به خانواده سلطنتی و کل بریتانیا و کشورهای مشترک المنافع صمیمانه تسلیت می‌گویم.»
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه مرگ الیزابت دوم را «ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر» توصیف کرد و به بریتانیایی‌ها تسلیت گفت. پوتین در پیامی به چارلز سوم، پادشاه بریتانیا گفت که ملکه حقیقتا از عشق و احترام در بین مردم برخوردار بود و در صحنه جهانی دارای اقتدار بود.
پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان نیز در پیامی گفت: «من با کمال میل به همه کسانی که سوگوار از دست دادن ملکه بریتانیا هستند می‌پیوندم تا برای آرامش ابدی ملکه فقید دعا کنیم و به او که در خدمت بی‌دریغ به خیر و صلاح ملت و کشورهای مشترک المنافع بود ادای احترام کنیم.»
کشورهای کارائیب در جستجوی پایان سلطه انگلیس
سیاستمداران و کنشگران مستعمره های پیشین انگلیس در منطقه کارائیب در پی درگذشت ملکه الیزابت دوم و آغاز دوره پادشاهی چارلز در انگلیس، دوباره درخواست هایشان را برای بیرون آمدن از زیر سلطه خاندان سلطنتی و دریافت غرامت بردگی از لندن تاکید کرده اند.
به گزارش خبرگزاری رویترز؛ با پایان یافتن ریاست ۷۰ ساله الیزابت دوم بر خاندان سلطنتی انگلیس با مرگ او، چارلز فرزندش، پادشاه انگلیس شده است.
جامائیکا، آنتیگوآ و باربودا در منطقه کارائیب که پس از بیرون آمدن اززیر سلطه استعماری مستقیم انگلیس، همچنان در چارچوب کشورهای مشترک المنافع قرار گرفته اند، خواستار بیرون آمدن از این ساختار در قرن ۲۱ هستند. سران برخی از ۵۴ کشور مشترک المنافع در نشست ۲۰۲۲ در کیگالی، رواندا، درباره انتقال ریاست کشورهایشان از الیزابت دوم به چارلز، ابراز ناخرسندی کرده اند.
