گروه سیاسی- روز جمعه ۸ تیر ۱۴۰۳ انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در حالی برگزار شد که چیزی حدود ۶۰% مردم پای صندوقهای رای حاضر نشدند تا پزشکیان و جلیلی با اختلاف یک میلیون رای راهی دور دوم انتخابات شوند. حسین مرعشی عضو جبهه اصلاحات با بررسی این موضوع مدعی شد: « پزشکیان در مرحله اول درخشش فوقالعادهای داشت. برای مرحله دوم یک ائتلاف بزرگ از اصولگرایان میانه و کل اصلاحطلبان ایران که در مرحله اول هم حامی آقای پزشکیان بودند، شکل گرفته و این ائتلاف در کنار به میدان آمدن بخشی از آراء خاموش، سرنوشت انتخابات را با شکوه زیاد به نفع آقای پزشکیان رقم خواهد زد.»
اما برخلاف تحلیل مرعشی و البته با وجود اختلاف هایی که از شامگاه روز جمعه بین دو طیف قالیباف و جلیلی در رسانهها و فضای توییتر رخ داد، محمدباقر قالیباف با انتشار بیانیهایی حمایت خود از جلیلی را اعلام کرد.
قالیباف نوشت: «خدا را شاکرم علی رغم اینکه منطق سیاسی حکم بر ماندن من در جایگاه ریاست مجلس می کرد، در انجام تکلیف و دوری از تخریب های گسترده، بر کرسی عافیت طلبی تکیه نزدم. خوشحال هستم که با هدایت های الهی در این لحظه تاریخی برای عدم بازگشت به دوره خسارت بار دهه ۹۰ و ناتمام نماندن راهی که با شهید رئیسی شروع کرده بودیم، چه برای آمدن و چه برای کنار نرفتن تردید به خود راه ندادم و شرمنده شهدا و امام شهدا نشدم.»
قالیباف در حالی از خسارت دهه ۹۰ یاد کرد که یاسر جبرائیلی، رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در توییترش نوشت: «مشارکت ۴۰ درصدی نتیجه هیچ چیزی نیست جز حمله مغولوار به معیشت ملت با تصمیمسازی نئولیبرالهای ریشدار و سربهسجود آیهخوان.»
رئیس مجلس دوازدهم همچنین در ادامه بیانیهاش آورده: «راه هنوز پایان نیافته است و علی رغم اینکه اینجانب برای شخص آقای دکتر پزشکیان احترام قائل هستم، اما بدلیل نگرانی از برخی اطرافیان ایشان، از همه نیروهای انقلابی و حامیان خود میخواهم که کمک کنند تا جریانی که مسبب بخش مهمی از مشکلات اقتصادی و سیاسی امروز ما است، به عرصه قدرت باز نگردند لذا همه باید تلاش کنیم تا نامزد جبهه انقلاب آقای دکتر جلیلی بعنوان رئیس دولت چهاردهم انتخاب شوند.»
او در حالی نسبت به اطرافیان پزشکیان ابراز نگرانی کرده که ماجرای سیسمونی گیت، اقامت فرزندش در کانادا و پرونده فساد در هلدینگ یاس و پرونده عیسی شریفی هنوز در ذهن مردم بسته نشده است.
اما با این حال در حالی که بیش از یک میلیون آرای باطله در صندوق انتخابات مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ریخته شده که دو نامزد پوششی دیگر یعنی امیرحسین قاضی زاده هاشمی و علیرضا زاکانی هم از جلیلی اعلام حمایت کردند.
قاضیزاده هاشمی، نامزد پوششی انتخابات که ستادهایش از روز پنجشنبه به ستاد جلیلی محلق شد، در نشست خبری گفته بود: «کسی که شهید رئیسی را آزار می داد، عقاید شهید رئیسی را اصلا قبول نداشت، اخلال ایجاد می کرد، حتی وقتی به همکاری دعوت شد همکاری را نپذیرفت، حاضر نشد از خودش بگذرد و بیاد به کمک، الان دیگر نمی تواند بگوید که من امتداد دولت شهید رئیسی هستم.»
محمد فاضلی، جامعهشناس و عضو ستاد پزشکیان هم در واکنش به حمایت زاکانی از سعید جلیلی نوشت: «این حمایت روشن و بیپرده زاکانی از آقای جلیلی، پیام روشنی برای جامعه خواهان تحول ایران است. مردم تهران معنای حمایت زاکانی از جلیلی را به دقت میدانند.» اشارهای به وضعیت تهران در دوره مدیریت زاکانی که در هم اکنون بیش از ۵۰ هزار نفر کمپین امضای برکناری او از سمت شهرداری تهران را امضاء کردهاند.
زاکانی در انتخابات پیشرو مدعی شده بود که تا آخر در صحنه باقی خواهد ماند اما زیر حرفش زد و انصراف داد. روزنامه جمهوری اسلامی با طرح همین مسئله در شماره روز شنبهاش نوشت: «روشن است که باید در تعریف عنوان «رجل سیاسی» تجدید نظر اساسی صورت بگیرد تا کشور از وضعیت نامطلوب کنونی نجات یابد و مردم بتوانند به راحتی افراد مناسب کلانترین مدیریت کشور را انتخاب کنند. در شرایط کنونی، انتخاب صالح ناممکن است چه رسد به انتخاب اصلح.»
این روزنامه اضافه کرد: «در انتخاباتهای ریاست جمهوری، حضور پوششیها بهیچوجه شایسته جامعه ایرانی نیست. خود پوششی بودن، یکی از نشانههای بارز فاقد صلاحیت بودن نامزدهای ریاست جمهوری است. مردم بشدت بابت این همه هزینه که برای استفاده نامزدهای پوششی در رسانه ملی میشود ناراضی هستند. هزینه رسانه ملی از اموال عمومی و بیتالمال است. چرا بیتالمال صرف مطرح شدن افراد پوششی میشود؟ علاوه بر این، وقت مردم نیز با رجزخوانیهای این قبیل افراد تلف میشود و از این بابت نیز جامعه و کشور دچار خسران میشوند. شورای نگهبان باید عناصری را که سابقه پوششی بودن دارند فاقد صلاحیت بداند زیرا واقعاً چنین افرادی از مصادیق «رجل سیاسی» نیستند. دسته دیگر افراد فاقد صلاحیت احراز جایگاه ریاست جمهوری، کسانی هستند که حداقل دو بار در انتخابات شرکت کردهاند و مردم به آنها رأی ندادهاند. متأسفانه در انتخاباتهای ریاست جمهوری افرادی واجدصلاحیت دانسته میشوند که چندین بار شانس خود را امتحان کردهاند و کاملاً مشخص شده که مردم آنها را قبول ندارند. این افراد را هم شورای نگهبان باید فاقد صلاحیت بداند و اجازه مطرح شدن چندینباره به آنها ندهد. حضور مکرر این قبیل افراد در میان نامزدهای ریاست جمهوری از عوامل فاصله گرفتن مردم از صندوقهای رأی است، زیرا عدم اقبال مردم به این معناست که آنها از مصادیق «رجل سیاسی» نیستند.
جمهوری اسلامی ادامه داد: «ممکن است گفته شود برای جلوگیری از ورود افراد پوششی و کسانی که چند بار نامزد شده ولی رأی نیاوردهاند، قانونی وجود ندارد. حل این مشکل برای شورای نگهبان بسیار آسان است. زیرا اولاً شورای نگهبان سابقه عمل کردن به تشخیص خود را زیاد دارد و در این موارد هم میتواند به همین روش عمل کند. ثانیاً برای تصویب قانون در این زمینه زمان زیادی لازم نیست به ویژه برای شورای نگهبان البته اگر اراده کند. تجدید نظر اساسی در مصادیق «رجل سیاسی» اکنون یک ضرورت است.»
دور دوم انتخابات روز جمعه ۱۵ تیر در حالی برگزار خواهد شد که سایت اصولگرای نامه نیوز معتقد است سبد آرای اصولگرایان میانه به سبد رای پزشکیان اضافه خواهد شد و سعید جلیلی هفته سختی را پیش رو خواهد داشت. نامزدی که رئیس ستادش حامیان منتقد گفتمان جبهه پایداری را پسماند و دورریز توصیف کرده بود اما در دور اول انتخابات غافلگیر شدند.