گروه سیاسی- کمتر از ۱۰ روز تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده و هر چه قدر بازار رسانه‌ها و نظرسنجی‌ها داغ است، واکنش مردم نسبت به این رخداد به نظر می‌رسد چندان داغ نباشد. البته که به گمان برخی تحلیلگران با آغاز مناظره‌های زنده نامزدها مردم هم نسبت به انتخابات ۸ تیر حساس خواهند شد و پای صندوق رای حاضر می‌شوند. انتخاباتی که در سه دوره اخیر با کاهش شدید مشارکت مواجه شده و حالا حداقل در ظاهر امر به نظر می‌رسد حاکمیت یکدست که با شکست کامل مواجه شده، با تاییدصلاحیت یک نامزد اصلاح‌طلب قصد دارد تا آن دسته از افرادی که با صندوق رای قهر کرده بودند را پای صندوق بکشد.
هفته گذشته مرکز افکارسنجی ایسپا نتایج اولین نظرسنجی خود در ایام چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را منتشر کرد که مطابق این نظرسنجی در روزهای ۱۹ و ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ (تا پیش از معرفی نامزدهای تأیید صلاحیت‌شده از سوی شورای نگهبان) با جامعه آماری ۳۹۰۶ نفر از افراد بالای ۱۸ سال ساکن در ۳۱ استان کشور (مناطق شهری و روستایی)، ۴۴.۴ درصد از شهروندان گفته‌اند قطعاً در انتخابات ریاست جمهوری مشارکت خواهند کرد و ۷.۳ درصد اشاره داشتند به احتمال زیاد در این انتخابات شرکت می‌کنند. ۲۸.۷ درصد از مردم بیان داشتند به هیچ وجه در این انتخابات شرکت نخواهند داشت و نزدیک به ۱۵ درصد نیز هنوز درخصوص شرکت یا عدم شرکت در انتخابات تصمیم نگرفته و مردد هستند.
اما هنوز پس از اعلام نظر شورای نگهبان درباره تاییدصلاحیت شده‌ها این مرکز معتبر نظرسنجی آمار تازه‌ای منتشر نکرده است. اما در رسانه‌ها و کانال های تلگرامی، نظرسنجی‌های متعددی درباره اینکه نفر اول در بین شش نامزد کیست در حال برگزاری است تا جاییکه روز یکشنبه، سردار وحید مجید رئیس پلیس فتا فراجا در یک برنامه رادیویی درباره این نوع نظرسنجی گفت: «بازنشر و انتشار یکسری نظرسنجی‌ها یا نظرسازی کاذب که از مجاری غیررسمی انعکاس پیدا می‌کند و مبدا آن مشخص نیست، در خصوص انتخابات، نامزدهای انتخاباتی یا انتشار مطالب علیه نامزدهای انتخاباتی تخریب، تهمت، توهین، افترا و بیان مطالب غیرواقع و یا غیراخلاقی‌هایی که در خصوص حریم شخصی نامزدها می‌تواند اتفاق بیافتد جرم است.»
او اشاره دقیقی به اینکه منظور از نظرسازی کاذب چیست اما به نظر می‌رسد دخالت داشتن ربات‌ها در برخی نظرسنجی ها باعث نگرانی پلیس شده تا کاربران به اشتباه فکر کنند که یک یا چند نامزد با استقبال مردم مواجه شده‌اند.
حسام‌الدین آشنا مشاور رسانه ای حسن روحانی در همین رابطه به جماران می‌گوید: «انتخابات ۱۴۰۳ ویژگی‌های خاص خود را دارد که نمود اول آن تکثر نسبی داوطلبان و افزایش مشارکت عمومی در همه نظرسنجی‌ها است. پس با دو مولفه تنوع نسبی در میان داوطلبان و مشارکت خواهی بیشتر مردم، می‌توان نتایج متفاوتی را تصور کرد.»
عباس عبدی، روزنامه‌نگار، تحلیلگر و پژوهشگر هم در شبکه ایکس در پیام‌هایی به نتایج نظرسنجی صورت گرفته از سوی موسسه پرسش پرداخت که به نرخ مشارکت مردم تهران در انتخابات اشاره داشت.
او می‌گوید:«داده‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد میزان نارضایتی از وضع موجود بسیار بالاست و یخ انتخابات بدون تردید هنوز آب نشده است؛ به خصوص در تهران. چون آمار اعلام شده در این نظرسنجی مربوط به تهران است و تهران هم اصلی‌ترین شهر کشور و اثرگذارترین شهر در سیاست کشور به شمار می‌رود. بنابراین باید تجدید نظری صورت بگیرد تا میزان مشارکت مردم در انتخابات افزایش پیدا کند.»
عبدی در این باره که آیا شاهد موج مشارکت در انتخابات خواهیم بود؟ تأکید کرده بود: «موج مشارکت در انتخابات به صورت خفته به وجود آمده است. با بسیاری از کسانی که صحبت می‌کنیم و همین نظرسنجی‌هایی که صورت گرفته نشان می‌دهد اگر آنهایی که مردد هستند به رأی‌دهندگان اضافه شوند، جمعیت قابل توجهی نسبت به گذشته در انتخابات مشارکت خواهند کرد. خصوصا اگر بتوان در تهران مرددین را به انتخابات دعوت کرد، موفقیت خوبی خواهد بود. بنابراین به نظر می‌رسد تردید، ابهام و تأمل برای مشارکت در انتخابات به وجود آمده است و از همین‌رو امیدواریم مرددها برای مشارکت در انتخابات قانع شوند.»
عبدالله مرادی مدیرکل سیاسی وزارت کشور هفته گذشته با اشاره به همین مطلب مدعی شد: « نتایج نظرسنجی‌ها در مشارکت نیز نشان از آن دارد اقبال عمومی فراتر از دوره قبل خواهد بود.» میزان مشارکت در انتخابات سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری چیزی حدود ۴۸٪ و رای‌های باطله ۱۳٪ بود که پایین‌ترین میزان مشارکت و بالاترین میزان رای‌های باطله در تاریخ انتخابات‌های ریاست‌جمهوری کشور بود.
اما مطابق گزارش خبرآنلاین سرویس گوگل‌ترندز با تحلیل رفتار کاربران ایرانی در جست‌وجوی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، اطلاعات جالبی را آشکار کرده است.
در این گزارش آمده که رفتار کاربران در طول یک هفته گذشته چشم‌اندازی از اقبال نامزدها و واکنش کاربران به رویکرد نامزدهای مختلف ارائه می‌دهد. در نخستین ساعت‌های پس از انتشار رسمی اسامی نامزدها، بیشترین جست‌وجوی کاربران متوجه مسعود پزشکیان و مصطفی پورمحمدی بود؛ پس از آن‌ها، نوبت به سعید جلیلی و سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی رسید و محمدباقر قالیباف و علیرضا زاکانی با کمترین استقبال کاربران مواجه شدند. البته پورمحمدی پس از ۲ ساعت، جایگاه خود را به جلیلی واگذار کرد و در طول این هفت روز، جز در ساعت‌هایی خاص، در جایگاه چهارم ثابت مانده است.
با فرو نشستن موج شگفتی اولیه از حضور مسعود پزشکیان در جمع نامزدها، فاصله او و سعید جلیلی رفته‌رفته کاهش پیدا کرد؛ با این‌حال پزشکیان هنوز توجه بیشتری را در مقایسه با دیگر نامزدها جلب کرده است. اوج جست‌وجوها پس از غافلگیری روز نخست، نیمه‌شب ۲۴ خرداد اتفاق افتاد که پزشکیان با پاسخ‌های صریح به کارشناسان اقتصادی، توجه کاربران اینترنتی را هم جلب کرد.
همچنین در این گزارش آمده که مسعود پزشکیان در ۲۹ استان از ۳۱ استان کشور، بیش از دیگر نامزدها موردتوجه کاربران قرار گرفته. تحلیل کلیدواژه‌های جست‌وجو نشان می‌دهد که علاقه‌مندان به دیگر نامزدها، پزشکیان را رقیب اصلی خود می‌دانند. هرچند سهم توجه هواداران پزشکیان به دیگر رقبا پایین است؛ اما به نظر می‌رسد که آن‌ها سعید جلیلی را رقیب اصلی می‌دانند.
هواداران جلیلی و قالیباف، هریک دیگری را رقیب اصلی خود می‌داند، با این حال آن‌ها نیز اخبار پزشکیان را با توجه بالایی زیرنظر دارند. هرچند سهم کلی توجه کاربران به جلیلی بالاتر از قالیباف است، اما ترند «کناره‌گیری جلیلی» روند روبه‌رشدی دارد. توجه هواداران نامزدهای اصولگرا به رؤسا و ترکیب ستاد انتخاباتی دیگر نامزدهای اصولگرا نیز نکته قابل‌توجهی است!
اتفاقات دوره‌های پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری نشان داده است که عملکرد نامزدها در مناظره‌های رودررو، تصمیم‌گیری مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین انتظار می‌رود که اتفاقات روزهای پیش‌رو، رفتار کاربران و توجه آن‌ها را تغییر دهد.
مناظره‌هایی که پس از آن باید منتظر انصراف نامزدهای پوششی اصولگرا باشیم. نقطه‌ایی مبهم که قالیباف از جلیلی انتظار انصراف دارد و جلیلی از قالیباف.
