روزان: سالهاست که اهواز به عنوان یکی از نزدیکترین استان ها به دشت های بی حصر و دیوار عراق، به کانون گرد و عبار بدل شده که با وزش باد‌های شدید و انتقال گرد و خاک باعث می شود تا تنفس برای شهروندان این کلانشهر مشکل شود. موضوعی که این روزها اهوازی ها بدجور گرفتار آن هستند و باعث شد تا رئیس سازمان محیط زیست جلسه کارگروه ملی آلودگی هوای کشور را در اهواز برگزار کند و حتی باعث شده تا استاندار هم لب به اعتراض بگشاید و بگوید که باید هرچه سریعتر فکری بشود. مردم خسته شده اند!.
طوفانی که نه تنها کیفیت هوا را به وضعیت «خطرناک» رساند، بلکه خساراتی به زیرساخت‌های شهری نیز وارد کرد. برخی از درختان و شاخه‌های درختان در خیابان‌های مرکزی اهواز شکسته و به خودروها و ساختمان‌ها آسیب رساند. همچنین، گزارش‌هایی از پرتاب زباله‌ها و تخریب برخی تابلوهای شهری به دلیل شدت طوفان منتشر شده است.
همچنین این طوفان که به طور ناگهانی و با سرعت بالا و شدید همراه بود، موجب کاهش چشمگیر دید افقی و افزایش میزان ذرات معلق در هوا شد.
اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان از تداوم پدیده گرد و غبار در اغلب شهرهای استان خبر داد و میزان گرد و غبار در کلانشهر اهواز را بیش از هفت برابر حد مجاز اعلام کرد.
تصاویر و فیلم‌های پس از این شب طوفانی توسط کاربران اهوازی منتشر شد که وضعیت بهم ریخته شهر را نشان می‌داد که با کاهش ورزش باد و تمام شدن طوفان اما اقدامی جهت جمع‌آوری شاخه‌ها درخت‌های شکسته شده یا تابلوهای پرت شده در خیابان‌ها و معابر نشده است.
آنچه اعتراض یا خشم کاربران را افزایش داد، انتشار تصویری از معاون خدمات شهری شهرداری اهواز بود که او را به همراه افرادی در یکی از کافه‌های شیک اهواز در همان روز بعد از طوفان و در زمانی که شهر در شرایط غیرنرمال بود، نشان می‌داد.
از سوی دیگر، آلودگی هوای اهواز در روزهای گذشته به حدی افزایش یافته که شاخص کیفیت هوا (AQI) در برخی مناطق به ۴۲۳ رسیده و در سطح «خطرناک» قرار گرفته است.
به دنبال این بحران، در شامگاه جمعه ۱۹ بهمن‌ماه استانداری خوزستان اعلام کرد که تمامی مدارس و ادارات استان در روز شنبه تعطیل خواهند بود. به طور طبیعی این اقدام به‌منظور حفظ سلامت عمومی و کاهش ترددهای غیرضروری در خیابان‌ها صورت می‌گیرد و مردم خوزستان از سالیان گذشته آشنایی بسیاری با این نوع تعطیلی‌ها دارند.
هجوم بیماران تنفسی به بیمارستان‌ها
همانطور که پیش بینی می شد،پس از بروز گردوخاک بار دیگر تعداد قابل توجه‌ای از مردم استان به ویژه در اهواز راهی بیمارستان‌ها شدند. طبق گفته مسئولین بیمارستان‌های اهواز، فقط در روز جمعه، حدود ۵۰۰ نفر به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از آلودگی هوا به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند. این آمار در مقایسه با روزهای معمولی، افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد.
دکتر مریم صادقی، متخصص بیماری‌های تنفسی در اهواز، در این زمینه به ایسنا گفته است: «مراجعه به بیمارستان‌ها به‌ویژه در میان سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی و قلبی افزایش یافته است. توصیه می‌کنیم که مردم در این شرایط از تردد غیرضروری خودداری کنند و از ماسک‌های مناسب استفاده کنند.»
ردپای مسئولان در اهواز
همزمان با تشدید بحران آلودگی هوا در خوزستان، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، شینا انصاری، به‌منظور بازدید از وضعیت بحرانی محیط‌زیست استان و افتتاح تعدادی از پروژه‌ها به مناسبت دهه فجر، شنبه به اهواز سفر کرد
سفر انصاری به اهواز، که از قبل برنامه‌ریزی شده بود، به‌ویژه به‌دلیل وضعیت اضطراری آلودگی هوا، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
قرار بود او در این سفر با مقامات استانی دیدار کرده و در آیین کاشت ۸۰ هزار نهال حرا در نوار ساحلی و خوریات بندر امام حضور داشته باشد، از طرح‌های زیست محیطی در منطقه نیز بازدید کند.
این بین برنامه‌هایی کوتاه مدت و بلندمدت برای مقابله با بحران گرد و خاک و آلودگی هوا در خوزستان وجود ندارد و بنظر می‌رسد اساسا اقدام جدی در این خصوص صورت نگرفته است اما همزمانی حضور عالی‌ترین مقام سازمان حفاظت از محیط‌زیست در اهواز و بحران گردوخاک خود می‌تواند عاملی اثربخش برای درک بهتر این بحران و تبعات گسترده آن باشد.
به دنبال آمار جهانی
آلودگی هوا یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای سلامت عمومی در سطح جهانی شناخته شده است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سالانه بیش از ۷ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
از این تعداد، بخش عمده‌ای از مرگ و میرها به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه و مناطق صنعتی نظیر خوزستان، ناشی از بیماری‌های قلبی، ریوی و سرطان‌های ریه است. آمارهایی که نشان‌دهنده اهمیت رسیدگی به این بحران‌ها در سطح ملی و بین‌المللی است.
طوفان گرد و خاک و آلودگی شدید هوا در اهواز طی روزهای اخیر، به‌ویژه در روزهای پنج‌شنبه و جمعه، وضعیت بحرانی را برای سلامت عمومی ایجاد کرده است.
با توجه به افزایش آمار مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌ها و افزایش چشمگیر مشکلات تنفسی در میان شهروندان، تعطیلی ادارات و مدارس و البته حضور رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در اهواز، امیدهایی را برای رسیدگی به این بحران را ایجاد کرده است.
گلایه های مسئولانه
با این حال محمدرضا موالی‌زاده در کارگروه کاهش آلودگی هوا و خروج صنایع آلاینده از شهرهای خوزستان که با حضور شینا انصاری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در استانداری خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: مساله محیط‌زیست تعارف‌بردار نیست و باید جدی گرفته شود. از تک‌تک دستگاه‌ها و صنایع گزارش خواهم گرفت و با کسی مماشات نخواهم کرد.
وی افزود: با این‌که تعطیلی چاره کار نیست، امروز کل استان تعطیل است و باید فورا برای آن چاره‌جویی کنیم.
موالی‌زاده گفت: مردم ما از این وضعیت خسته و کلافه شده‌اند باید در یک بازه زمانی کوتاه این مشکل حل شود. تولید برای ما مهم است اما سلامت مردم مهم‌تر است.
لزوم اتخاذ دیپلماسی موثر
شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این کارگروه گفت: در حوزه پسماند، آلودگی هوا، گرد و غبار و تقویت دیپلماسی در حوزه آب‌های فرامرزی که خوزستان می‌تواند از آن متاثر شود، نیازمند کارهای جدی هستیم. در این راستا نیازمند همکاری مسئولان و حمایت نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در تصویب لوایح هستیم.
وی بیان کرد: تلاش می‌شود با کمک نمایندگان مجلس شورای اسلامی به هزینه‌کرد عوارض آلایندگی سمت و سوی درستی داده شود.
معاون رئیس جمهور گفت: خوزستان دارای تنوع زیستی قوی است و بیشترین مساحت تالاب‌های کشور و جنگل‌های زاگرس را دارد و پیشران اقتصادی کشور است. ما به عنوان سازمان حفاظت محیط زیست مخالف توسعه نیستیم اما توسعه‌ای مد نظر است که در کنار موضوعات اقتصادی و اجتماعی، محیط زیست مورد توجه قرار بگیرد.
فراموشی خاموشی فلرهای نفتی
در همین جلسه، محمدجواد اشرفی سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان هم با اشاره به اهمیت بازیابی گازهای همراه نفت و اثر آلاینده فلرسوزی در خوزستان، اظهار کرد: با وجود تعهدها در خصوص خاموشی فلرها در سال‌های گذشته، هنوز از برنامه‌ها عقب هستیم و شرکت‌های نفتی مسائل و مشکلاتی در این خصوص مطرح می‌کنند.
وی افزود: یکی دیگر از مطالبات مردم خوزستان در مورد آلودگی هوا، در خصوص جلوگیری از آتش زدن مزارع نیشکر است. سالانه حدود ۱۰۰ هزار هکتار از مزارع نیشکر در خوزستان زیر کشت می‌رود که به طور میانگین ۳۵ درصد آن برداشت سبز می‌شود و ۶۵ درصد زمین‌ها پس از برداشت، سوزانده می‌شوند و این مساله مشکلاتی در کیفیت هوای خوزستان ایجاد کرده و منجر به نارضایتی مردم شده است.
سرپرست اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: باید برنامه‌ها در این خصوص اعلام و مشکلات رفع شوند. در کارگروه ملی هوای پاک به این موضوع رسیدگی و تصمیمات خوبی در این خصوص گرفته شده است.
اشرفی با اشاره به وضعیت نامناسب وضعیت حمل و نقل عمومی در خوزستان و نقش سوخت و ترافیک در کاهش کیفیت هوا بیان کرد: در ۸۵ درصد شرایط اضطرار آلودگی هوا، ذرات با اندازه ۲.۵ میکرون، آلاینده مسئول هستند و ۷۲ درصد این وضعیت، به دلیل وضعیت حمل و نقل است، بنابراین حمل و نقل نقش مهمی در آلایندگی هوا دارد و باید در مورد مدیریت ترافیک و توسعه حمل و نقل عمومی اقدام شود.
