گروه دیپلماسی: با گذشت بیش از ۹۰ روز از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، همچنان در سایه تداوم حملات روسیه و ادامه حمایتهای نظامی و مالی غربیها به جنگجویان اوکراینی، چشمانداز تحقق صلح بیش از هر زمان دیگری تیره و تار شده است. در واقع، به نظر میرسد جنگ اوکراین با سرازیر شدن تسلیحات غربی به اوکراین برای تقویت ارتش این کشور، تبدیل به باتلاق شده است؛ هویتزرها و پهپادها، تانکهای لهستان و سایر تجهیزات سنگین که بلافاصله به نبرد فرستاده میشوند.
علیرغم کمکهای غرب به اوکراین، روسها همچنان بر تداوم جنگ تا رسیدن به موعد پیروزی تاکید دارند. در مقابل، اوکراینیها نیز امیدوار هستند سلاحهای غربی قویتری مانند پرتابکنندههای متعدد موشک HIMARS، موشکهای ضد کشتی و سلاحهای دفاع هوایی قویتر دریافت کنند. همزمان با این روند، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا نیز سند کمک چهل میلیارد دلاری آمریکا به اوکراین را امضا کرده است. کمک چهل میلیارد دلاری آمریکا، خرید تجهیزات، آموزش نظامی و آذوقه را شامل میشود.
با این همه زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین میگوید: فقط دیپلماسی میتواند، جنگ را در اوکراین، به پایان ببرد. مجموع شرایط کنونی موجب شده که چشمانداز بحران اوکراین در مسیرفرسایشی شدن جنگ و از دست رفتن فرصت صلح درکوتاه مدت سوق پیدا کند؛ چرا که روسیه در مقام یک ابر قدرت به هیچ عنوان حاضر نیست روندی که از شکست این کشور در بحران اوکراین حکایت داشته باشد را بپذیرد.
طرح حفظ اعتبار پوتین با بخشش بخشی از مناطق سرزمینی اوکراین به مسکو
طی روزهای گذشته طرحی در آمریکا تحت عنوان ضرورت حفظ پرستیژ و غرور پوتین از طریق دادن بخشی از مناطق سرزمینی این کشور به روسیه برای پایان دادن به جنگ مطرح شده است. در همین زمینه شاهد هستیم که هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا در داووس با بیان اینکه غرب باید از تلاش برای وارد آوردن شکست ویرانگر به روسیه دست بکشد، به اوکراین پیشنهاد داد تا امتیاز ارضی بدهد تا توافق صلح برقرار شود.
به نوشته روزنامه دیلی تلگراف، هنری کیسینجر ۹۸ ساله که سابقا وزیر خارجه ایالات متحده بود، دوشنبه در جریان مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس گفت که اوکراین باید پیش از آنکه تغییرات و تنشهای فاحش ایجاد شود که نتوان به سادگی برآنها غلبه کرد، مذاکرات را آغاز کند. این سیاستمدار کهنهکار آمریکایی در کنفرانس مذکور گفت: به لحاظ ایدهآل، نقطه تعیینکننده و حدفاصل باید بازگشت به وضعیت پیشین باشد. دنبال کردن جنگ فراتر از آن مرحله، درباره آزادسازی اوکراین نخواهد بود، بلکه به معنای جنگ جدیدی علیه خود روسیه است.
در ادامه کیسینجر گفت که برای غرب مرگبار خواهد بود که در حال و هوای همین لحظه غرق شود و موقعیت قدرت روسیه در اروپا را به دست فراموشی بسپارد. براساس گزارش دیلی تلگراف، او با این توضیح که روسیه برای بیش از چهار قرن بخش اساسی اروپا بوده، تاکید کرد رهبران اروپایی نباید از روابط بلندمدت غافل شوند چون در غیراین صورت خطر قرار دادن روسیه در یک اتحاد دائمی با چین را ایجاد میکنند. کیسینجر همچنین گفت: امیدوارم که اوکراینیها، شجاعتی را که به نمایش گذاشتهاند، با خِرد همراه کنند.
زلنسکی در اندیشه دیدار با پوتین و همزمان با حمایت از راهبرد فشار حداکثری
در میانه سناریوهای مطرح برای صلح میان روسیه و اوکراین، ولودیمیر زلنسکی علیرغم گرایش خود برای دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، از سیاست فشار حداکثری برای تسلیم کردن روسیه حمایت میکند. در جدیدترین مواضع شاهد هستیم که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین در سخنرانی در نشست اقتصاد جهانی در سوئیس، خواستار اعمال تحریمهای حداکثری علیه روسیه شده و از کشورهای غربی خواسته تا هر میزان سلاح که کشورش نیاز دارد را در اختیارش قراردهند؛ نه میزان تسلیحاتی که خودشان ارسال کردهاند.
او تاکید کرده که تحریمها برای متوقف کردن عملیات روسیه باید فراتر بروند و شامل تحریم نفتی، مسدود کردن حسابهای بانکی و قطع کامل دادوستد با روسیه شود. وی عنوان کرد که اوکراین ماهیانه مبلغ ۵ میلیارد دلار برای تامین بودجه نیاز دارد. زلنسکی ادامه داد: میزان خسارات ما تاکنون بیش از نیم تریلیون دلار بوده است و دهها هزار شرکت ویران شدهاند. ما باید تمامی شهرها و صنایع را بازسازی کنیم. رئیسجمهوری اوکراین اشاره کرد که اگر این کشور ۱۰۰ درصد تمام نیازمندیهای خود در زمینه تسلیحات، تامین بودجه و حمایت سیاسی را دریافت میکرد، جان دهها هزار نفر میتوانست نجات پیدا کند.
همزمان با این اظهارات شاهد هستیم که ولودیمیر زلنسکی طی ویدئوکنفرانسی با مجمع جهانی اقتصاد داووس اعلام کردکه ولادیمیر پوتین تنها مقام رسمی روسیه است که میخواهد با او دیدار و درخصوص چگونگی خاتمه دادن به این جنگ گفتوگو کند. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین طی این ویدئوکنفرانس عنوان کرد: «با توجه به اقدامات و حمله روسیه علیه غیرنظامیان اوکراینی، برگزارکردن هرگونه مذاکره با این کشور دشوارتر میشود. همه چیز به تصمیم ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه بستگی دارد؛ اگر ما بخواهیم درخصوص خاتمه دادن به این جنگ صحبت کنیم، عملا بدون حضور او این تصمیم شدنی نیست.»
مخالفت با طرح گذشت اوکراین از اراضی خود برای روسیه
علاوه بر زلنسکی، سفیر اوکراین در آمریکا در اظهاراتی به ادعای مطرح شده از سوی برخی چهرهها مبنی بر اینکه کشورش به پوتین اجازه دهد تا وجهه خود را حفظ کند یا با هدف پایان دادن به این جنگی که سه ماه از آن میگذرد، از برخی اراضی خود صرفنظر کند، واکنش نشان داده و از آنها انتقاد کرد.
به گزارش پایگاه هیل، اوکسانا مارکارووا، سفیر اوکراین در آمریکا گفت: صلح به هر قیمت به نفع هیچکس نیست، زیرا ممکن نیست. یا پیروز میشوید و میتوانید درکشور خود در صلح زندگی کنید یا میمیرید و فرقی نمیکند که سریع و بلافاصله بعد از اصابت گلوله بمیرید، یا به آرامی در اثر اشغال و شکنجه بمیرید.
مارکارووا در سخنرانی در یک مراسم به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد برنامه مشهور به طرح مارشال (طرح بازسازی مطرح شده در دوره بعد از جنگ جهانی دوم) در واشنگتن دی.سی، خواستار طرحی برای بازسازی اوکراین با الگوبرداری از طرح مارشال که به بازسازی اروپا در پی جنگ جهانی دوم کمک کرد، شد.
او تخمین زد که بیش از هشت میلیون نفر آواره در داخل اوکراین هستند و ۱۰ میلیون نفر دیگر زیر گلولهباران مداوم در مکانهای مختلف یا تحت اشغال زندگی میکنند. این دیپلمات اوکراینی افزود که جنگ بخشهای قابل توجهی از زیرساختهای اوکراین از جمله ۱۲ فرودگاه غیرنظامی، ۲۹۵ پل، ۵۹۱ مهدکودک، ۵۷۴ موسسه مراقبتهای سلامتی، ۱۰۸ مکان مذهبی و ۱۷۹ ساختمان فرهنگی را ویران کرده است.
مارکارووا افزود: متاسفانه، این اعداد تا زمانی که روسیه شکست نخورد، به رشد خود ادامه خواهند داد. او وضعیت کنونی اوکراین را با وضعیت اروپای پس از جنگ جهانی دوم مقایسه کرد، در حالی که هر دو وضعیت شامل ویرانی و تلفات جانی وسیع بود.
مارکارووا اضافه کرد که یک ابتکار عمل الهام گرفته شده از طرح مارشال برای اوکراین، میتواند نوآورانه و کارآمد در زمینه انرژی بوده و اقدامی باشد که انجام آن در زمانی که مجبور هستید زندگی عادی را مختل کنید، دشوار است.
مارکارووا تاکید کرد که ما اوکراینی را خواهیم ساخت که الگویی در زمینه نحوه انجام کارها خواهد بود. ما یک آلمان جدید اما در این قرن خواهیم بود و یک اوکراین بسیار قویتر و بهتر خواهیم ساخت.