گروه سیاسی- دومین مناظره شش نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری، عصر روز جمعه ۳۱ خردادماه در حالی برگزار شد که دکور برنامه نسبت به مناظره اول تغییر اساسی کرده بود که به گفته مجری برنامه این تغییر به دلیل درخواست مخاطبان این برنامه رخ داده. اما به نظر می‌رسد یکی از دلایل تغییر این دکور چند میلیاردی، شباهت آن به دکور اجلاس داووس بود. به هر ترتیب آغاز مناظره ها با طوفانی که مصطفی پورمحمدی به پا کرد همراه شد. او خطاب به نامزدهای انقلابی حاضر در مناظره گفت: «دوستان یا به تحریم بی توجه بودند یا برای اقتصاد داخلی کاری نکردند.» این حمله با واکنش علیرضا زاکانی، یکی از نامزدهای پوششی مواجه شد و در ادامه زاکانی، پورمحمدی را تهدید به افشاگری درباره پرونده کرسنت کرد که در ادامه این اتفاق رخ نداد و تانک اصولگرایان ترجیح داد در برابر پورمحمدی سکوت اختیار کند.
اما نقطه طلایی دیگر این مناظره جایی بود که پورمحمدی خطاب به سعید جلیلی گفت: «در بحث FATF در شورای امنیت ملی بنده گفتم باید تصویبش کنیم، آقای جلیلی گفت تو اگر اجرا کنی قبول دارم، ولی آقایان دیگر را قبول نداریم.» یعنی رئیس جمهور وقت، حسن روحانی را.
این افشاگری در حالی با سکوت جلیلی همراه شد که کاربران و رسانه نسبت به این موضوع واکنش های بسیار تندی را مطرح کردند. محمدجواد آذری‌جهرمی در توییترش نوشت: «می‌دانید که آثار عدم اجرای FATF در کشور چیست؟ نپیوستن به FATF با سفره مردم چه کرد؟ سفره از مابهتران چه؟ آیا این نوع تفکر شایسته مدیریت بر کشور است؟»
این در حالی است که تفکری که سعید جلیلی آن را نمایندگی می‌کند معتقد است: ماجرای FATF ربطی به سفره مردم ندارد.
محمّد سلیمانی، وزیر اسبق ارتباطات با اشاره به همین موضوع می‌گوید: « FATF مکانیسم و ابزاری در اختیار غرب است برای تکمیل حلقه های تحریم علیه ایران. در این شرایط تصویب لوایح مرتبط با FATF عملاً هم سفره مردم را محدودتر می‌کند، هم واردات را با مشکلات جدی روبه رو می‌کند و هم صادرات نفت و پتروشیمی را با مشکلات جدی روبه رو خواهد کرد. افراد و جریان هایی که موافق پیوستن به FATF هستند دقیقاً همان کسانی هستند که برجام را به کشور تحمیل کردند. نتیجه‌اش هم این شد که تحریم ها گسترده‌تر شد، فشار بیشتری به ایران وارد شد و شاهد تحریم های جدید در حوزه های غذایی و دارویی بودیم.
عضو شورای مرکزی جبهه پایداری این تهمت را هم اضافه کرد که: « افرادی که اقتصاد کشور را به معاهدات خارجی گره می‌زنند یا نا آگاه هستند و یا در راستای اهداف غرب حرکت می کنند.»
در در سوی دیگر ماجرا، افراد و کارشناسانی هستند که با این تحلیل موافق نیستند. به عنوان مثال جلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم، در همین رابطه می‌گوید: «FATF یک قرارداد و پیمان و سیستم نظارتی جهانی است که اگر سیستم بانکی کشوری با آن کار نکند، عملاً خود را در تحریم قرار داده است. ما تحریم هستیم و با این کار خودمان را تحریم در تحریم کرده‌ایم. وقتی FATF یک قرارداد جهانی است و همه دنیا به آن پیوسته‌اند و فقط دو، سه کشور ازجمله ایران به آن نپیوسته‌اند و وقتی حاضر به پیوستن به این قرارداد نیستیم، عملاً سیستم بانکی خودمان را در معرض آسیب قرار داده‌ایم و امکان حمل‌ونقل و جابه‌جایی پول را از سیستم بانکی خود دریغ کرده‌ایم».
برخی دیگر از کارشناسان هم بر این باور استوارند که بدون عضویت در سازمان جهانی FATF باید همه چیز را گران بخریم و ارزان بفروشیم؛ چراکه چاره‌ای جز دور زدن تحریم‌ها نداریم. که همین مسئله رانت‌هایی در این میان ایجاد می‌کند و پول‌هایی در مسیر گم می‌شود و حساب‌و‌کتاب‌هایی وسط می‌آید که هرگز روی کاغذ نوشته نمی‌شوند و کسی هم آنها را نمی‌بیند و اطلاعی هم ندارد.
مسعود پزشکیان نماینده مجلس یازدهم، آذرماه سال گذشته در گفت وگو با روزنامه شرق و در پاسخ به این سئوال که آیا اف ای تی اف با سفره مردم ربط دارد گفته بود: «مشکلات عدیده‌ای در این میان وجود دارد و دولت ناگزیر است دیر یا زود FATF را بپذیرد. برخی ادعا می‌کردند که FATF و برجام ربطی به سفره‌های مردم ندارد؛ اما اکنون که قدرت در مجلس و دولت یکدست و یک‌صداست، چرا تورم چند برابر شده و سفره مردم بی‌رنگ‌تر شده و مشکلات افزایش یافته و زندگی سخت‌تر شده است؟ چرا این مشکلات را رفع نمی‌کنند؟».
پزشکیان در ادامه با اشاره به احتمال رایزنی پشت پرده دولت برای حل مسئله FATF گفت: «پشت پرده گفته می‌شود دولت دارد رایزنی‌هایی انجام می‌دهد تا مشکلات را حل کند؛ اما طرف مقابل به این سادگی‌ها تن نمی‌دهند. واقعیت قضیه این است که با این سیاست و روندی که در پیش گرفته‌ایم، مشکلات حل نمی‌شوند».
او همچنین گفت: «نه‌تنها در این دادوستدها ضرر می‌کنیم، بلکه در میادین مشترک نفت و گاز هم روزانه چند هزار میلیارد تومان را از دست می‌دهیم. اینجا عده‌ای را با اخباری مثل اینکه فلانی حقوق نجومی گرفت، مشغول می‌کنند، از آن طرف منابع مملکت ما را قطر، دوبی، عربستان و عراق در خلیج فارس و از منابع مشترک نجومی می‌برند. ما از این منابع نجومی بی‌خبریم، بعد ما را با اینکه در داخل چه کسی چه کار کرد، مشغول می‌کنند».
نامزد انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم درباره لازمه پیوستن ایران به FATF اظهار کرد: «دولت باید تصمیم بگیرد و در‌این‌باره صحبت کند. بالاخره قوانین و قواعدی وجود دارد. در فیفا اگر کسی قواعد بازی فوتبال را نپذیرد، او را وارد بازی نمی‌کنند. FATF هم همین‌طور است و اگر قواعد بازی آنها را نپذیریم، ما را وارد بازی نمی‌کنند. دنیا جای بازی است و اگر شما توانستید در آن قواعد جا بگیرید، شما را وارد بازی می‌کنند و اگر جا نگیرید، از بازی خارج می‌شوید و این امر یک واقعیت است».
برآوردها حاکی از آن است که در ۱۰ سال اخیر، حدود ۵۰۰ میلیارد دلار از منابع مالی مردم ایران صرف پدیده “دور زدن تحریم ها” شده است یعنی به پول امروز ۳۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان. با این پول می شد یک بار برای همیشه بسیاری از مشکلات کلان کشور را به طور کامل حل کرد اما سعید جلیلی و همراهان و حامیان او در این سالها با مخالفت خود نه تنها سفره‌های مردم را کوچک و کوچک تر کرده‌اند بلکه با پررویی هر چه تمام‌تر هر دوره انتخابات نامزد می‌شوند تا وعده‌های سر خرمن به مردم بدهند.
