جنگ در باریکه غزه به چهلمین روز می رسد و تمام تیترهای اصلی و تحلیل های آینده نگرانه در انحصار اخبار این درگیری است، تحرکات دیپلماتیک فزونی یافته اما هنوز کورسویی از برقراری آتش بس پیدا نیست. در حوالی منطقه خاورمیانه، کمی آن طرف تر، جنگی دیگر که به درازا کشیده و آن هم پایانش پیدا نیست، در جریان است و خبرهایش با صدایی خفیف، در میان اخبار روزمره جهان با خطوطی کم رنگ تر پوشش داده می شود. راهپیمایی حامیان فلسطین و ضدیت با کشتار غیرنظامیان در بلاد غرب در مهد زایش، بلوغ و ترویج دموکراسی با تعداد پرشمار و بی سابقه شهروندان این کشورها اتفاق افتاده و دولت های غربی به خصوص اتحادیه اروپا برای همراهی با فلسطینیان و اتخاذ رویکرد و سیاست های صلح طلبانه از سوی مردم خود تحت فشار جدی قرار دارند. به ناگاه در کابینه یک قدرت تعیین کننده تغییراتی چشمگیر رخ می دهد. سمت و سوی این چرخش و دلایل این دگرگونی و انتصابات چیست؟ دیوید کامرون محافظه کار میانه رو که تا تیرماه ۲۰۱۵ میلادی و پیش از واگذاری صندلی خود به ترزا می، وزیر کشور وقت و سکاندار اجرای برگزیت، نخست وزیر بریتانیا و مشترک المنافع بود، چرا سکان وزارت خارجه را از جیمز کلورلی تحویل گرفت؟ البته کلورلی از صندلی وزیر امور خارجه به صندلی وزیر کشور رفت و سوئلا براورمن که با اتخاذ مواضع تند به استاندارد دوگانه پلیس در مواجهه با تظاهرکنندگان بریتانیایی تاخته بود، با از دست دادن حمایت نخست وزیر کنونی، از بازی صندلی خارج شد. دولت متزلزل ریشی سوناک آسیایی تبار، با بحران های چندوجهی و متعدد مواجه است که مهمترین آنها در لحظه چرخش صندلی ها در فهرستی بلند بدین شرحند؛
- ناکارآمدی دولت در مهار تورم دو رقمی و جلوگیری از سقوط ارزش پوند در برابر دلار که پیش از سوناک و از زمان ترزا می آغاز شد و همچنان ادامه دارد،
- نارضایتی عمومی از خدمات دولتی،
- گسترش فقر، افزایش شکاف طبقاتی و تضعیف بیشتر فرودستان،
- روند رو به ازدیاد بی خانمان ها و ناتوانی دولت در تأمین منابع کافی برای حمایت از قشر کم برخوردار،
- همراهی بی چون و چرا از سیاست های آمریکا و تضعیف نظر و رأی مستقل در حوزه تنظیم مناسبات دیپلماتیک دولت با بلوک ها و مناطق اقتصادی/سیاسی،
- به دلیل تعلق طبقه اقتصادی سوناک و همسرش به قشر مرفهین برخوردار از ثروت و قدرت، حراست و حمایت او از ثروتمندان/خانواده های پرنفوذ در قدرت و الیگارشی اقتصادی باعث انتقادات شدیدی را نسبت به کابینه و رویکرد کلان دولت بریتانیا در هم حزبی های سوناک در پی داشته است،
- عدم تکافوی مناسب برای حل مشکل مهاجرین و پناهندگان به ویژه اعمال سیاست های سختگیرانه و مغایر با موازین حقوق بشر در قبال مهاجران غیرقانونی و اعزام اجباری پناهجویان به کمپ رواندا،
- محاط شدن دستگاه دیپلماتیک دولت او در چالش های اتحادیه اروپا، منطقه پرمناقشه بالکان، تنظیم و توازن رابطه با اژدهای آسیا، بلاتکلیفی در اتخاذ سیاست و راهبردی مناسب و درخور با وضعیت اکنون خاورمیانه به منظور کاهش و مدیریت تنش و برقراری آتش بس،
- وضعیت نامعلوم گفتگوهای هسته ای با ایران و بروز تنش گذرا در روابط تهران با لندن در ارتباط با احتمال قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروریستی که تا مرز قطع روابط دو کشور نیز پیش رفت،
- عدم محبوبیت سوناک ناشی از عملکرد ضعیف دولتش و متعاقباً تضعیف جایگاه و شانس حزب محافظه کار در انتخابات سال ۲۰۲۴ میلادی،
این فهرست اهم دستورکارهای چندبعدی دیوید کامرون، رئیس جدید دستگاه دیپلماسی بریتانیا است، سوناک که احتمالاً در انتخابات سال آتی تمامی کارت های حزب حامی خود را پیشاپیش پوچ کرده است، در تازه ترین ترمیم کابینه، دیوید ویلیام دونالد کامرون سیاستمدار بریتانیایی، را به دولت دعوت کرد. کامرون که ظرفیت تبدیل شدن به رقیبی جدی برای سوناک در انتخابات سال آینده را دارد، از سال ۲۰۱۰ تا اواخر ۲۰۱۵ به عنوان نخست وزیر، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۶ رهبر حزب محافظه و چند سال است که به کسب و کار تجاری خود رسیدگی می کند. وی از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ به عنوان رهبر اپوزیسیون فعالیت کرد، نماینده پارلمان بود و نزدیک به هفت سال از سیاست دوری گزید تا به کتاب خاطرات و یادداشت های روزانه اش را تدوین و منتشر کند. اما احتمالاً کناره گیری او از جهان سیاست ورزی به معنی اعلام بازنشستگی از عرصه بازیگری به عنوان یک سیاست پیشه مجرب و کهنه کار نبود و حالا بریتانیا دوباره برای دومین بار از جنگ جهانی دوم به بعد، برای نخست وزیر پیشین، کارت دعوت فرستاده است. او در نخستین اظهارنظرش نسبت به انتصاب خود در پست وزیر امور خارجه، با صحه گذاردن بر اختلاف نظر خود با نخست وزیر، بر لزوم حمایت و همراهی با رئیس قوه مجریه و تشریک مساعی با سیاست های ابلاغی دولت تأکید کرد و فصل مشترک خود در پذیرش این جایگاه را عبور از شرایط نامطلوب، رفع کاستی ها و گذر از بحران عنوان کرده است. به نظر می رسد سوناک که کارنامه ناکامی تا بدین جا از خود به جا گذارده، با ایجاد تغییرات ناگهانی در وزارت امور خارجه و وزارت کشور تلاش دارد در دو عرصه سیاست داخلی و خارجی، تغییر فاز و چرخش راهبردی ایجاد کند.
ولی با توجه به سابقه اجرایی و سیاست های اعلامی کامرون در زمان نخست وزیریش که به شدت ریشه در رویکرد غالب حزب محافظه کار دارد، نظیر مخالفت با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و کناره گیری اش بلافاصله پس از اقبال مردم به خروج از اتحادیه، سیاست های مهاجرتی دولت او موسوم به ترمز ورود مهاجران به انگلیس به خصوص چانه زنی های مستمر با سران کشورهای اروپایی برای جلوگیری از هجوم پناهجویان کشورهای جنگ زده به کشورش، عدم توفیق در مدیریت اصلاحات اقتصادی و آغاز ریزش گام به گام ارزش پوند در برابر دلار که امروزه مبدل به بحران مالی و زیان ۱۰۰ میلیارد پوندی به اقتصاد انگلیس به ویژه پس از برگزیت شده، به نظر نمی رسد این انتصاب منجر به بروز چرخش محسوس و آنی در سیاست های ابلاغی/اجرایی بریتانیا شود. حتی انتظار می رود با توجه به رکود و توقف وضعیت پرونده هسته ای ایران، وضعیت نگران کننده در خاورمیانه، احتمال گسترش و تشدید درگیری ها و صف بندی اخیر کشورهای عربی/اسلامی منطقه در برابر پیمان ابراهیم، تغییرات دیپلماتیک در مأموریت وزارت خارجه ی بریتانیا، تدریجی و آهسته باشد. شاید یکی از مهمترین هدفگذاری های کامرون در بازگشت به دولت، بازسازی رابطه انگلیس با چین، به عنوان یکی از قطب‌های انکارناپذیر اقتصادی و بازیگر نوظهور در استقرار نظم جدید خاورمیانه و منطقه برشمرد. او که پیشتر و در سال ۱۳۹۴ شمسی در شکل گیری عصر طلایی روابط چین و انگلیس به تعبیر شی جین پینگ (رئیس جمهور چین) نقش داشت قطعاً در بازشنایی و تقویت مناسبات تجاری، اقتصادی، سرمایه گذاری متقابل و مالی با چین تمرکز خواهد یافت و در این مسیر از سطح مطلوب سیاست های همراهی با ایالات متحده، فاصله خواهد گرفت. با این حال به نظر می رسد با توجه به مناقشات خاورمیانه و دو جنگ بزرگ کنونی جهان، سیاست های معقولانه تری از کامرون هم در تراز روابط با قطب های اقتصادی به خصوص در خاور دور و شرق آسیا هم در رابطه لندن- تهران شاهد باشیم.
