روزان: با وجود اعلام رسمی سه برابر شدن پرداختی اضافه کارو تغییر شرایط استخدامی پرستاران، همچنان این قشر نسبت به اجرایی شدن این دستورالعمل بی اعتماد هستند و برای همین هم هست که در آستانه روز پرستار، گروه هایی از آنها در اقصی نقاط کشور تجمعات اعتراضی برگزار کردند. رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور به‌مناسبت روز پرستار از بیمارستان قلب شهیدرجایی تهران بازدید کرد.
علاالدین رفیع‌زاده، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور روز چهارشنبه، و در مراسمی که به مناسبت روز پرستار برگزار شد از افزایش میانگین پرداختی اضافه‌کاراین قشرخبر داد.
بعد از آن هم رضا عباسپور عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور مدعی شد که با تغییر فرمول محاسبه اضافه کار پرستاران بزودی جهش خوبی در دریافتی پرستاران اتفاق می‌افتد.
وی یادآور شد: هم اینک میانگین هر ساعت اضافه کاری پرستاران ۳۰۰ هزار ریال است که در فرمول جدید این رقم به ۸۵۰ هزار ریال افزایش خواهد یافت.
این عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور تصریح کرد: براساس فرمول جدید محاسبه اضافه کار پرستاران حداقل ۸۰۰ و حداکثر یک میلیون و ۱۵۰هزار ریال بابت هر ساعت اضافه کار به پرستاران پرداخت میشود.
همه مشکلات پرستاران
اما در حال حاضر مهمترین مشکل پرستاران کشور چیست؟ احمد نجاتیان؛ رئیس کل سازمان نظام پرستاری در مورد دلایل تاخیر دو ساله ابلاغ قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری می‌گذرد و تعویق خدمات تعرفه گذاری می گوید: طبق قانون بیمه‌ها باید پس از دریافت اسناد بیمارستانی ۶۰ درصد مبلغ را پس از دو تا سه هفته پرداخت کنند و باقی‌مانده را حداکثر پس از دو ماه تسویه کنند اما در حال حاضر بیمه تأمین اجتماعی حدود ۷ ماه و بیمه سلامت حدود ۵ ماه تأخیر در پرداخت تعرفه‌ها دارند. این تأخیرها باعث ایجاد مشکلاتی برای بیمارستان‌ها و به تبع آن، پرستاران میشود. بنابراین، معوقات پرداختی به پرستاران در بیمارستان‌ها، بیشتر به دلیل مشکلات پرداخت بیمه‌هاست.
وی افزود: موضوع بعدی، نحوه بازتوزیع پول است. در حال حاضر فرمولی که برای توزیع تعرفه‌ها وجود دارد شفاف نیست و پرستاران نمی‌دانند که مبلغ دریافتی‌شان به کدام ماه و کدام فعالیت آنها مربوط میشود. به‌عنوان مثال، در دو بیمارستان مشابه که پرستاران یکسانی در آن مشغول به کار هستند، ممکن است پرستاران مبلغ متفاوتی دریافت کنند که این موضوع باعث نارضایتی و اعتراضات در بین پرستاران میشود. مدل تعریف بازتوزیع در این زمینه مشکل دارد.
وی از نبود نظارت بر تعرفه‌گذاری و نحوه پرداخت حقوق پرستاران در بخش خصوصی به عنوان یکی دیگر از چالش های این بخش یاد کرده و می گوید: ۳۰ درصد خدمات درمانی ما در بخش خصوصی ارائه میشود که عدد بزرگی است اما در بخش خصوصی پرستاران چیزی تحت عنوان تعرفه دریافت نمی کنند یعنی این پول را بیمارستان از مردم و بیمه می‌گیرد اما یک مبلغ ثابت را بین پرستاران توزیع می‌کند.
نجاتیان همچنین با بیان اینکه بخشی از خدمات پرستاری که توسط پرستاران ارائه میشود به نام پزشکان ثبت میشود نیزمی گوید: در مورد پروسیجرهایی که برخی پرستاران انجام می‌دهند و به نام پزشکان ثبت میشود در برخی بخش‌ها مانند اورژانس ما با این مشکل مواجه هستیم. برخی خدمات، خدمات پرستاری هستند، مانند سرم‌زدن، پانسمان کردن، گرفتن نوار قلب و دیگر کارها. این‌ها خدماتی هستند که پرستار انجام می‌دهد، اما در سیستم گاهاً به نام پزشک ثبت میشود و تعرفه به نام آن پزشک پرداخت میشود. ما به وزارت بهداشت پیشنهاد دادیم که هر کسی که کاری انجام می‌دهد، خودش آن را ثبت کند و پول آن را هم بگیرد. اگر قرار است گروه‌های دیگری از این خدمات استفاده کنند، باید خودشان آن را ثبت کنند. ما خیلی اصرار نداریم که این خدمات صرفاً برای پرستاران باشد. اگر تعرفه‌ای برای گروه‌های دیگر است، باید همان گروه‌ها آن را ثبت کنند.
حق فوق العاده، قانونی که اجرا نمی شود
قرار بود برای بهبود وضعیت معیشتی پرستاران، فوق العاده خاص نیز برای پرستاران برقرار شود تا مبالغی به حقوق آنها اضافه شود. رئیس کل سازمان نظام پرستاری در مورد سرانجام این مسئله می گوید:فوق العاده خاص یک حکم قانونی است که دست دولت را باز گذاشته تا برای بخشی از نیروهایی که در برخی حوزه‌ها که به‌طور ویژه در کمبود هستند، به‌ویژه پرستاران، از این مزایا بهره‌مند شوند. در سال گذشته برخی دستگاه ها برای کارکنان خود از این فوق العاده خاص استفاده کردند و در سال گذشته ما هم درخواست داشتیم فوق العاده خاص برای پرستاران اجرا شود. فوق العاده خاص ضریبی از بخشی از حکم حقوقی افراد است که اگر پرداخت شود، حکم حقوقی و دریافتی و اضافه کاری افزایش می‌یابد و روی بازنشستگی نیروها نیز تأثیر می‌گذارد. مجلس در مدتی برای پرستاران فوق العاده خاص را تصویب کرد اما شورای نگهبان آن را با هدف ایجاد عدالت در پرداخت به همه کارکنان رد کرد. وی ادامه می دهد: در نهایت در بودجه ۱۴۰۳ مجلس این موضوع را تحت عنوان ترمیم حقوق گنجاند اما متأسفانه از محل درآمدهای وزارت بهداشت تأمین میشود. مقرر شده بود که ۱۰ هزار میلیارد باید برای فوق العاده خاص درنظر گرفته شود و در وزارت بهداشت تصمیم گرفته شد که به همه کارکنان نظام سلامت با ضرایب مختلف تعمیم پیدا کند. با این وجود «فوق العاده خاص» به «ترمیم حقوق» تبدیل شد تأثیری در حکم نداشت و باعث شد که خواسته ما محقق نشود. از طرف دیگر به دلیل اینکه این مبلغ از محل درآمدهای اختصاصی بود و دانشگاه‌ها نیز با کمبود درآمد مواجه هستند مشکلی به آنها اضافه شد. البته دولت بعد از اعتراضات پرستاران در ماه‌های گذشته پولی را بابت ترمیم حقوق به دانشگاه‌ها پرداخت کرد که در نهایت به طور موقت دو ماه از ترمیم حقوق پرستاران پرداخت شد.
اخیراً معاون پرستاری وزارت بهداشت درخواست معافیت مالیاتی پرستاران را ارائه کرده است. نجاتیان در این خصوص نیز می گوید: در بحث معافیت مالیاتی پرستاران، من با این موضوع هم موافق هستم و هم مخالف. بالاخره مالیات بخشی از درآمد دولت است و تمام اقشار باید در این زمینه مشارکت داشته باشند تا عدالت اجتماعی رعایت شود. دولت در برخی مواقع برای گروه‌های خاص، معافیت‌هایی در نظر می‌گیرد. به‌طور مثال، در بودجه امسال تا ۲۴ میلیون تومان، همه کارکنان از پرداخت مالیات معاف هستند. برای درآمدهایی که بالاتر از ۲۴ میلیون تومان باشد، سیستم مالیات پلکانی اعمال میشود. این معافیت‌ها برای گروه‌هایی مانند اعضای هیئت‌علمی نیز در نظر گرفته شده است. این افراد معمولاً درآمد بالاتری دارند. ما انتظار و درخواستمان این بود که پرستاران نیز شامل معافیت مالیاتی بشوند. اکنون به دلیل کمبود پرستار در کشور پرستاران مجبورند در دو بخش کار کنند که مجموع درآمد او بالاتر از ۲۴ میلیون تومان و مشمول مالیات پلکانی میشود و باید بخش بیشتری از حقوق را به عنوان مالیات پرداخت کند. درخواست ما این بود که پرستاران از مالیات معاف شوند اما این موضوع در لایحه بودجه ۱۴۰۴ تاکنون لحاظ نشده است.
کدام استخدام؟!
وی همچنین با بیان اینکه فکر می‌کنم بیش از ۵۰ درصد مجوزهای استخدامی ما فقط برای تبدیل وضعیت است و هیچ نیروی جدیدی به سیستم اضافه نمی شود می گوید: این مجوزها تنها صرف تبدیل وضعیت انجام میشود. البته این مسئله نیز وجود دارد که وقتی نیروهای شرکتی تبدیل وضعیت می‌شوند به اندازه نیروهای تبدیل وضعیت شده برای جذب نیروهای شرکتی ظرفیت ایجاد میشود.
نجاتیان همچنین فاصله ما با استاندارد پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در جهان نیز می گوید:آن چه ما به عنوان استاندارد نیروی انسانی درنظر می‌گیریم درواقع دو و نیم پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی است. این عدد در برخی کشورها به ۳٫۵ پرستار به ازای هر تخت نیز می‌رسد و در کشورهایی مانند ژاپن حتی پنج پرستار به ازای هر تخت نیز وجود دارد. این‌ها آمارهایی است که از مشاهدات میدانی به‌دست آمده است و به وضوح می‌بینیم که در برخی کشورها دو و نیم تا سه پرستار به ازای هر تخت دارند.در کشور ما، بنا به شرایط خاصی که داریم، با کمبودهای فراوانی روبه‌رو هستیم و شرایط کاری متفاوت است. این شرایط باعث شده که در حال حاضر عدد ۱٫۸ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی را به عنوان استاندارد در نظر بگیریم اما عدد واقعی تعداد پرستاران، ۰٫۹ پرستار به ازای هر تخت است. یعنی کمتر از یک پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی داریم. در حال حاضر ۳۰۰ هزار پرستار با توانمندی‌های گسترده در کشور داریم.
