گروه سیاسی- نخستین مناظره جمعی انتخابات چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شامگاه دوشنبه در حالی به پایان رسید که رسانه‌ها و کاربران در شبکه‌های اجتماعی واکنش متفاوتی نسبت به آن داشتند. مناظره‌ای که هر چه قدر سرد و بی‌روح بود اما حواشی بسیاری به دنبال داشت.
دفتر مقام رهبری صبح روز فردای مناظره در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «در روزهای اخیر مشاهده شده است که برخی از نامزدهای محترم انتخابات ریاست جمهوری و یا اعضای ستاد و افراد منتسب به آنها در اظهارنظرها و موضع گیری‌ها، نقل قول هایی ناقص و یا نادرست از رهبر انقلاب اسلامی و یا مسئولان دفتر معظم له بیان کرده اند به همین دلیل اعلام می‌دارد هرگونه نقل قولِ غیرمستند به اسناد موجود و مکتوب از بیانات و اظهار نظرهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و اکتفا به برداشت های شخصی و دریافت‌های شفاهی از بیانات ایشان و یا مسئولان دفتر معظم له فاقد اعتبار و استناد است.»
به نظر می‌رسد مخاطب این اطلاعیه مشخص باشد. طی روزهای اخیر نامزدهای انقلابی و اصولگرای انتخابات بارها با استناد به اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای خودشان را به منویات ایشان نزدیکتر نشان دادند.
حسن روحانی هم صبح روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: « ادعاهای مطرح شده در نخستین مناظره نامزدهای محترم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم در شامگاه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ و برخی برنامه‌های دیگر توسط برخی از کاندیداها درباره دکتر حسن روحانی و دولت ایشان، مصداق بازر نشر اکاذیب و افترا علیه اشخاص حقیقی و حقوقی است که طبق قانون، کمیسیون تبلیغات انتخابات باید مهلت زمانی مشخصی برای دفاع طرف غائب در نظر بگیرد.»
اشاره به اظهارات علیرضا زاکانی، سعید جلیلی، قاضی‌زاده هاشمی و قالیباف که همواره دولت یازدهم و دوازدهم را مقصر شرایط فعلی معرفی کردند. هرچند در این بین این افراد حتی دولت سه ساله رئیسی را هم بی‌نصیب نگذاشتند. در عین حال که خود را وامدار دولت رئیسی معرفی می‌کردند و سعی داشتند خودشان را شبیه تر به او نشان دهند.
اما با این توصیف نظر برخی کارشناسان و تحلیلگران درباره مناظره مورد اشاره قابل توجه است. به عنوان مثال محمد عطریانفر در این خصوص می‌گوید:« ۴ نفر از این ۶ نفر، منهای آقای پورمحمدی و پزشکیان، با این دولت همکاری می‌کردند. این‌ها باید پاسخگوی ایراداتشان به شرایط موجود، خودشان باشند. با این وجود از کنار وضعیت موجود می‌گذشتند و آقای پورمحمدی و پزشکیان نیز اعتراضی نمی‌کردند و از کنار آن می‌گذشتند.»
وی در ادامه درباره عملکرد پزشکیان بیان کرد: «باید ۵ مناظره را دید و با یک مناظره نمی‌توان قضاوت درستی داشت. در مناظره امشب رتبه اول متعلق به آقای پورمحمدی بود و کلان‌تر از دیگر نامزدها صحبت می‌کرد. بعد از آقای پورمحمدی می‌توانیم گفتگوی آقای پزشکیان و قالیباف را در کنار هم بگذاریم و نمره معادل دهیم. دیگر افراد نمره مناسبی نمی‌آوردند و آقای زاکانی هم تندی و توهین می‌کرد و از خود ستایش می‌کرد. البته آقای قالیباف هم نسبت به گذشته خود فخرفروشی می‌کرد.»
عطریانفر درباره بیان جلیلی و قاضی‌زاده گفت: «جلیلی کلاً خارج از ماجرا بود و بیشتر درگیر تئوری‌های دانشگاهی و مدرسه‌ای خود بود. مردم هم نمی‌فهمیدند که جلیلی چه می‌گوید. قاضی‌زاده خود را نماینده دولت پیشین می‌دانست و می‌خواست از مظلومیت حادثه رئیسی بهره سیاسی بگیرد. محمد مهاجری هم از دیگر افرادی بود که نسبت به این مناظره، به خصوص سعید جلیلی واکنش نشان داد و گفت: «جلیلی قطعا ناکارآمد است و او حتی سابقه اداره یک مغازه را هم نداشته و هیچ‌کار اجرایی نکرده. از طرفی یک نگاه کاملا منحصر را در سیاست خارجی رهبری می‌کند.»
او ادامه داد: گفت: «آقایان قالیباف و جلیلی با اینکه رقیب یکدیگرند، بخشی از آرای شان همپوشانی دارد. هردو نفر «رئیسی نمایی» می‌کنند و به دنبال برداشتن از سبد رأی رئیسی هستند. با این حال، چون جلیلی نماینده بخش اولترا راست جناح اصولگراست با قالیباف که گاهی ژست نواصولگرایی می‌گیرد فاصله دارد.»
مهاجری درباره ترکیب نهایی و تقابل میان نامزدها اظهار داشت؛ «دوگانه قالیباف جلیلی در روزهای آتی جدی‌تر می‌شود، چون هر دوی آنها در مناظره‌ها زیر ضرب رقبا خواهند بود. پورمحمدی می‌تواند هردوی آنها را به چالش بکشد. زاکانی هم ظرفیت تخریب قالیباف به نفع جلیلی را دارد. قاضی زاده در این وسط توی بازی نخواهد بود و قطعا به نفع یکی از آنها و ترجیحاً جلیلی کنار می‌رود. جلیلی هم تا پایان مناظره‌ها خواهد ماند و اگر فاصله اش با قالیباف کم باشد کنار نمی‌رود و به فکر مرحله دوم خواهد بود.»
احمد زیدآبادی هم درباره نخستین مناظره جمعی نامزدها نوشت: مناظرهٔ نامزدها در مجموع بی‌رمق و فاقد اهمیت لازم بود. علیرضا زاکانی کوشید تا مناظره را به صورت تریبونی برای دفاع یکجانبه از کارنامهٔ خود در شهرداری تهران در آورد. تناقضات گفتار او اما خارج از حد تصور بود. او از یک طرف دولت مرحوم رئیسی را در همهٔ زمینه‌ها موفق جلوه می‌داد ولی از طرف دیگر، با برشمردن مشکلات گریبان‌گیر مردم، عملاً دولت آن مرحوم را در حل مشکلات کشور کاملاً شکست‌خورده و ناکارآمد معرفی می‌کرد. آخر هم مشخص نشد که از نظر او، آیا جامعه دستخوش نابسامانی است و یا اینکه اوضاع روبراه و از هر حیث گل و بلبل است.
حسام‌الدین آشنا، مشاور دولت‌های حسن روحانی هم به احساس افتخار زاکانی درباره قرارداد خرید از چین واکنش نشان داد و نوشت: «اینکه ما پول بگذاریم پیش چینی ها که از پول خودمان به خودمان وام بدهند، جای افتخار ندارد و اسم آن هم سرمایه گذاری خارجی نیست. سرمایه گذاری خارجی یعنی این که طرف خارجی پول به کشور ما بیاورد نه این که از پول خودمان به ما وام بدهند و روی آن هم سود دریافت کنند.»
به هر ترتیب نکته قابل توجه این بود که هر چهار نامزد نزدیک به دولت ابراهیم رئیسی به این موضوع اذعان داشتند که تورم در کشور مزمن شده، قیمت ها مدام بالا می رود، مدیریت دچار ضعف است، دخل و خرج مردم باهم نمی خواند، جوانان مشکل ازدواج دارند، قانون اجرا نمی شود و … خیلی ناراحت بودند. درحالیکه همه آنها به نوعی سهامدار و همسوی دولت کنونی‌اند. همه این افراد گفتند که برای حل این مشکلات راهکار دارند ولی نگفتند چرا در دولت رئیسی که همسو و همدل با آن بودند، راهکارهای ادعایی را اجرا نکردند یا لااقل برای اجرا ارائه نکردند؟ و اساساً توضیح ندادند که دولت رئیسی به شعارهای خود عمل کرده یا نه؟ اگر کرده که انتقادها نسبت به شرایط موجود چیست و اگر نکرده چرا تاکید دارند که در صورت رای اعتماد مردم به آنها قصد دارند تا راه دولت ابراهیم رئیسی را ادامه دهند؟
