گروه دیپلماسی: با گذشت بیش از ۲۰۰ روز از آغاز جنگ در اوکراین، همچنان بحران در این کشور ادامه دارد. علی‌رغم پیشروی‌های اولیه روس‌ها در اوکراین، در چند روز گذشته شاهد چرخش در معادلات میدانی به نفع ارتش اوکراین و به ضرر نظامیان روس هستیم.
بر اساس گزارش‌های میدانی، ارتش اوکراین طی چند روز گذشته در مناطق شمال شرقی این کشور پیشروی‌های بسیار قابل توجهی داشته و در شهر خارکف دومین شهر بزرگ اوکراین حدود ۳۰۰۰ کیلومتر مربع از مناطق اشغالی را از روس‌ها بازپس گرفته است.
منابع میدانی از پیشروی چند ده کیلومتری ارتش اوکراین در منطقه خارکف گزارش می‌دهند. همچنین، برخی گزارش‌ها از نزدیک شدن نیروهای اوکراینی به شهر خرسون حکایت دارند. منابع خبری اوکراین از تحمیل تلفات چند ۱۰۰ نفری بر نظامیان روس خبر می‌دهند. حتی وزارت دفاع روسیه نیز در آخرین اطلاعیه خود عقب‌نشینی نظامیان روس را مورد تایید قرار داده است. تمامی این شواهد به نوعی نشان‌گر آن است که روس‌ها موازنه قوا را به ضرر خود می‌بینند و در حال ارسال نیروهای کمکی به مرز‌های شرقی اوکراین هستند.
پیشروی بی‌سابقه ارتش اوکراین و عقب‌نشینی روس‌ها
آخرین تحولات میدانی در جنگ اوکراین از پیشروی‌های قابل توجه و سریع ارتش کی‌یف حکایت دارند. در دو هفته گذشته به نظر می‌رسد کی‌یف تبلیغاتی فریبنده را پیرامون تلاش برای پیشروی در مناطق جنوبی ارائه کرد و حتی طی دو هفته گذشته، نیروهای اوکراینی در جنوب، چندین روستا را تصرف کردند.
اما در شرایطی که تصور می‌شد نیروهای اوکراینی عملیاتی بزرگ را در جنوب کلید خواهند زد، این خارکف دومین شهر بزرگ اوکراین در شمال شرق بود که به هدف اصلی چند روز اخیر ارتش اوکراین تبدیل شده است. بنا برگزارش الجزیره انگلیسی، در دیروز (یک‌شنبه) آخرین تحولات از تداوم پیشروی‌های سریع و غیرمنتظره نیروهای اوکراینی در شمال شرق حکایت دارد. به‌گونه‌ای که ارتش کی‌یف در سه روز گذشته بیش از یک سوم مناطق خارکف را که تحت کنترل روس‌ها بود، پس گرفته‌اند.
در بیانیه ستاد کل ارتش اوکراین نیز ادعا شده که ارتش روسیه ۶۵۰ سرباز را طی ۲۴ ساعت گذشته از دست داده است. حتی ژنرال والری زالوژنی، فرمانده ارشد اوکراینی دیروز در پیام‌رسان تلگرام نوشته است: «نیروهای اوکراینی از خارکف به سمت شمال تا ۳۰ مایلی مرز با روسیه پیشروی کرده‌اند و همچنین به سمت جنوب و شرق درهمان منطقه نظامیان روس تحت فشار هستند.»
همچنین، بنابرادعای آسوشیتدپرس، پیشروی ارتش اوکراین در مقیاس ۳۰۰۰ کیلومتر مربع بوده و نیروهای روس ضربات سنگینی را متحمل شده‌اند. آخرین گزارش‌ها نیز از کنترل دو شهر کلیدی کوپیانسک و ایزیوم به دست نیروهای ارتش اوکراین و برافراشته شدن پرچم‌های این کشور در مناطق مختلف این شهر‌ها حکایت دارد. عکس‌های منتشر شده نشان می‌دهد سربازان اوکراینی شهر استراتژیک کوپیانسک که خط راه‌آهن روسیه را به شرق اوکراین متصل می‌کرد و به عنوا مرکز لجستیکی مهم برای نیروهای روس در شرق شناخته می‌شد، بازپس گرفته شده است.
در این میان، بازپس‌گیری ایزیوم از سوی کارشناسان نظامی مهم‌ترین موفقیت ارتش اوکراین محسوب می‌شود. بر اساس اظهارات دیروز (یک‌شنبه) فرماندار منطقه خارکف، پرچم اوکراین در شهر بالاکلیا نیز برافراشته شده است. روز شنبه نیز ناتالیا گومنیوک، سخنگوی فرماندهی نظامی نیروهای مسلح اوکراین در جبهه جنوب به رسانه‌های محلی‌گفته بود: سربازان ما در خطوط مقدمِ چندین منطقه از جبهه‌های جنوبی از دو تا چند ۱۰ کیلومتر در حال پیشروی هستند. وزارت دفاع روسیه خروج نیروها از چندین منطقه در سراسر منطقه خارکف اوکراین را تایید کرده است.
در میانه اخبار منتشر شده از پیشروی میدانی ارتش اوکراین، دولت کی‌یف مدعی شده که برخی نیروهای روسی به دلیل «تلفات قابل توجهی» که متحمل شده‌اند اکنون فرار می‌کنند. برای نمونه ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین روز جمعه (۱۸ شهریور) اعلام کرد که دست کم ۱۵ فرار از خدمت سربازی رخ داده است.
پیشروی‌های ارتش اوکراین در شرایطی است که در روز‌های گذشته، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین و منابع اطلاعاتی آمریکایی از پیشروی تدریجی نظامیان اوکراینی گزارش داده بودند. زلنسکی، روز شنبه (۱۹ شهریور) مدعی شده بود نیروهای تحت امر کی‌یف ۳۰ بخش تحت اشغال را در این منطقه مرزی واقع در شمال شرقی اوکراین از روسیه پس گرفته‌اند.
علاوه بر این، وزارت دفاع انگلیس روز شنبه اعلام کرد نیروهای اوکراینی توانسته‌اند پنجاه کیلومتر در خاک این کشور پیشروی کنند. وزارت دفاع انگلیس افزود، نیروهای اوکراینی توانسته اند در شمال شرق این کشور، در نوار باریکی به طول پنجاه کیلومتر نیروهای روسی را عقب برانند. در بیانیه وزارت دفاع انگلیس همچنین آمده است که در جبهه جنوب نیز نیروهای اوکراینی در حال نزدیک شدن به شهر خرسون هستند که تحت کنترل روس‌ها است.
پیشروی ارتش اوکراین در خارکف تا حد زیادی از سوی روس‌ها نیز پذیرفته شده است. وزارت دفاع روسیه نیز در آخرین اطلاعیه خود این مساله را پذیرفته است. به گزارش رویترز این وزارتخانه روز شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: به منظور دستیابی به اهداف اعلام شده از عملیات ویژه نظامی برای آزادسازی دونباس، تصمیم به سازماندهی مجدد نیروهای روسی مستقر در مناطق بالاکلیا و ایزیوم برای ایجاد تلاش در جهت دونتسک گرفته شد. برای این منظور، ظرف سه روز، عملیاتی برای محدود کردن و سازماندهی انتقال نیروهای گروه ایزیوم- بالاکلی به قلمرو جمهوری خلق دونتسک انجام شد. در این عملیات تعدادی از فعالیت‌های منحرف کننده و نمایشی با تعیین اقدامات واقعی نیروها انجام شد.
دیروز (یک‌شنبه) نیز در ادامه اطلاع‌رسانی وزارت دفاع روسیه درباره وضعیت میدانی درگیری‌ها در اوکراین، سخنگوی این وزارتخانه آماری تازه درباره تلفات نظامیان اوکراینی طی درگیری‌های چهار روز اخیر منتشر کرد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که طی درگیری‌های چهارم تا هشتم سپتامبر (۱۳ تا ۱۷ شهریور ماه) بیش از چهار هزار نظامی عضو نیروهای مسلح اوکراین کشته و بیش از هشت هزار نفر هم زخمی شدند. به گزارش شبکه راشا تودی روسیه، ایگور کوناشنکوف سخنگوی وزارت دفاع این کشور در تازه‌ترین گزارش میدانی خود درباره به تعداد تلفات اوکراین طی درگیری‌های اخیر اشاره کرد.
این اعلامیه در شرایطی صادر می‌شود که ستاد کل نیروهای مسلح کی‌یف مدعی هستند که تلفات بسیار سنگین جانی و تسلیحاتی را بر روس‌ها تحمیل کرده‌اند. دولت اوکراین تاکید می‌کند: «در دوره ۲۴ فوریه تا ۹ سپتامبر، ۵۱ هزار و ۹۵۰ سرباز روسی در اوکراین کشته شدند. در این مدت ۲۳۹ فروند هواپیما، ۲۱۱ بالگرد، ۲ هزار و ۱۲۲ دستگاه تانک، ۴۵۷۵ خودروی زرهی، ۱۲۳۷ قبضه اسلحه، ۳۰۶ موشک‌انداز و ۱۵۹ سامانه پدافند هوایی متعلق به روس‌ها منهدم شد.»
تاکید کی‌یف بر عدم گفت وگو با روس‌ها
همزمان با پیشرفت‌های ارتش اوکراین به نظر می‌رسد گرایش دولت کی‌یف برای گفت وگو با روس‌ها فروکش کرده است.
به گزارش پایگاه خبری «یوکراینسکا پراودا»، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین طی نشست سالانه “استراتژی اروپایی یالتا” (YES ) عنوان کرد: «ما می‌خواهیم به جنگ خاتمه دهیم، اما توانایی و شرایط ما تغییر کرده است. مردم ما نمی‌خواهند با تروریست‌ها مذاکره کنند. گرچه برخی می‌توانند با تروریست‌ها ارتباط برقرار کنند زیرا دست کم آنها می‌دانند که این تروریست‌ها چه می‌خواهند.»
وی مدعی شد که هیچ اطمینانی وجود ندارد که طرف روسی به وعده‌هایی که می‌دهد، عمل خواهد کرد.” زلنسکی افزود: «من فکر می‌کنم آنها به وعده‌هایشان عمل نخواهند کرد. هیچکس باور ندارد که آنها به وعده‌هایشان عمل خواهند کرد.»
رئیس‌جمهوری اوکراین در ادامه توضیح داد: «جهت راه‌اندازی ارتباط دیپلماتیک با روسیه، رهبران این کشور باید عزم سیاسی خودشان را نشان دهند. آنها باید رفتار کردن مانند تروریست‌ها را متوقف کنند. آنها باید نشان دهند که آماده برگرداندن سرزمینی هستند که متعلق به آنها نیست. سپس ما می‌توانیم درخصوص مسائلی گفت وگو کنیم که ممکن است منجر به اقدامات دیپلماتیک مشخصی شود.»
در همین حال اوکراین ضمن اعلام پیشروی ده‌ها کیلومتری نیروهای نظامی خود در جبهه جنوب مدعی شد که کنترل یک شهرکلیدی واقع در شرق این کشور را بار دیگر در دست گرفته است. ارتش روسیه اما گفته است به منظور دستیابی به اهداف عملیات نظامی‌اش، تصمیم به سازماندهی مجدد نیروها در مناطق شرقی گرفته است.
