• امروز : پنج شنبه - ۱۵ آذر - ۱۴۰۳
  • برابر با : Thursday - 5 December - 2024
46
گزارش «روزان» از مواضع اصلاح‌­طلبان درباره گشت ارشاد

برچیدن گشت ارشاد یا حجاب اجباری یا هیچ­کدام؟!

  • کد خبر : 1975
  • ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ - ۲۰:۳۵
برچیدن گشت ارشاد یا حجاب اجباری یا هیچ­کدام؟!
گرچه همگان به نام «گشت ارشاد» می­شناسیمش، نام رسمی آن «طرح ارتقای امنیت اجتماعی» است و در واقع برنامه اجرایی نیروی انتظامی برای کنترل حجاب و پوشش و به طور کلی سبک زندگی افراد در جامعه است.

گروه سیاسی: اگرچه همگان به نام «گشت ارشاد» می­شناسیمش، نام رسمی آن «طرح ارتقای امنیت اجتماعی» است و در واقع برنامه اجرایی نیروی انتظامی برای کنترل حجاب و پوشش و به طور کلی سبک زندگی افراد در جامعه است. با این حال و در عمل آنچه اتفاق افتاده است حوزه اصلی مداخله « طرح ارتقای امنیت اجتماعی» به پوشش و آرایش زنان و دختران تمرکز داشته و با آنچه به زعم آنان خلاف شرع و قانون است، برخورد می­کنند.

داستان کنترل و نظارت بر پوشش و سبک زندگی مردم ماجرای دراز دامنی است که بیش از ۴۰ سال به قدمت انقلاب اسلامی با تحولات اجتماعی و فراز و فرودهادی سیاسی به اشکال و شدت­های مختلفی در حیطه روابط حاکمیت با جامعه تداوم داشته است.

از اجباری شدن حجاب در نخستین روزهای پیروزی انقلاب ۵۷، اعتراضات زنان، بی­اعتنایی جریان­های سیاسی، فضای بسته و به زعم برخی ارعاب در دهه ۶۰ و افزایش نیم بند و لغزان آزادی­های اجتماعی پس از جنگ و در دهه ۷۰ و کمی پس از آن عبور می­کنیم تا به مسئله این روزها پس از جان باختن تلخ مهسا امینی تحت بازداشت«گشت ارشاد» در بازداشتگاه «وزرا» بپردازیم.

در تابستان سال ۱۳۸۴ و پس از انتخاب احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور، شورای عالی انقلاب فرهنگی طرحی را تحت عنوان «راهبردهای گسترش فرهنگ عفاف» به تصویب رساند. یک سال پس از آن نیروی انتظامی آغاز فعالیت گشت ارشاد را با هدف تذکر دادن به افراد «بی حجاب» اعلام کرد.

پس از این دوره و با افزایش برخوردهای انتظامی با زنان در کوچه­ها و خیابان­های شهرهای مختلف و به تبع آن افزایش نارضایتی­های جامعه، این موضوع بیش از پیش به مسئله­ای در سطح سیاسی تبدیل شد. تا جایی که به یکی از محورهای مهم در منازعات انتخاباتی میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان تبدیل شد. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸، میرحسین موسوی و مهدی کروبی، به مسئله گشت ارشاد و افزایش کنترل آزادی اجتماعی زنان، اشاره کردند و محمود احمدی­نژاد را در این وضعیت مقصر خواندند.

حسن روحانی نیز در هر دو دوره کاندیداتوری خود به نقد عملکردها در این موضوع اشاره کرد. او در سخنرانی­ای که با حضور فرماندهان نیروی انتظامی برگزار شده بود، تاکید کرد نیروی انتظامی به هیچ وجه مسئول اجرای قوانین اسلام نیست و صرفا در مواردی که قانون به او مسئولیت شفاف و مشخصی داده می­تواند وارد شود.

آنچه در عمل در سه دهه گذشته اتفاق افتاده است آن بوده که جناح اصلاح­طلب بیش از اصولگرایان بر آزادی زنان در حق پوشش تاکید کرده است و در دوره­هایی که قدرت در اختیار آنان بوده است، تنش‌ها و کنترل­ها تا حدودی کمتر بوده است با این حال آنان هیچ دستاورد قانونی و ساختاری در این زمینه نداشته‌اند. اکنون در شرایطی که جامعه بیش از هر زمان دیگری به حقوق خود درباره انتخاب و آزادی پوشش تاکید می­کند، محدودیت­ها نیز بیشتر و قهری­تر شده است.

در یک سال گذشته و همزمان با به قدرت رسیدن ابراهیم رئیسی و یکدست شدن قدرت در دست اصولگرایان، شاهد تنش‌های روزافزون جامعه و به ویژه زنان با نیروی انتظامی و گشت ارشاد بوده­ایم. مادری با فریاد جلوی «ون»های مشهور گشت ارشاد را می­گیرد، در پی تنشی میان سپیده رشنو با یکی از موافقان حجاب اجباری، او بازداشت و تحت شرایطی که بر اساس شواهد به نظر برخی تحلیل­گران همراه با شکنجه بوده است، مجبور به اعتراف تلویزیونی می­شود و اکنون مرگ جانکاه دختر ۲۲ ساله سقزی تحت بازداشت، موجی از اعتراض­ها را در میان افکار عمومی و نیروهای سیاسی به همراه داشته است؛ اعتراضاتی که می­توان ادعا کرد در میان نیروهای سیاسی بی­سابقه بوده است. این اولین بار است به شکلی صریح مطالبه برچیده شدن گشت ارشاد و حتی لغو قانون حجاب اجباری مطرح می­شود و در این میان تشکل­ها و چهره­های اصلاح­طلب بیشتر بر این موضع تاکید کرده‌اند.

مطالبه برچیدن گشت ارشاد

در پی جان باختن دختر ۲۲ ساله تحت بازداشت، جبهه اصلاحات طی بیانیه­ای «فاجعه مرگ مهسا (ژینا) امینی در اثر برخورد خشن توسط گشت ارشاد چنان تکان‌دهنده و دلخراش» می­خواند و «هر واکنشی به آن کمتر از برچیدن کامل گشت‌های ارشاد» را غیرمسئولانه دانسته است.  در این بیانه با مقایسه مورد مهسا امینی با مرگ جورج فلوید در آمریکا و واکنش ایران نسبت به آن ماجرا آمده است: « برخورد قهری گشت‌های ارشاد در زمینه پوشش زنان، گذشته از این‌که ناقض حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان است، در جامعه‌ای که طبق نظرسنجی‌های معتبر داخلی اکثر شهروندان آن مخالف گشت‌های ارشاد و تحمیل پوشش‌اند، همیشه می‌تواند بستر تنش‌ها و زد و‌ خوردهایی شود که به فاجعه‌ای مشابه مرگ دلخراش مهسا امینی بینجامد. جبهه اصلاحات ایران ضمن محکومیت شدید این برخورد ماموران گشت ارشاد که به مصیبت مرگ مهسا امینی انجامید، خواستار است: بساط گشت‌های ارشاد که به خشم و نارضایتی عمومی و فاجعه می‌انجامند و ناقض کرامت شهروندان‌ است، جمع شود؛ عاملان و آمران این فاجعه محاکمه علنی و محکوم شوند و مراجع عظام تقلید و علمای اعلام صدای اعتراضشان را به این تحمیل‌های فاجعه‌خیز به نام اسلام که هم از جهت نقض حق‌الناس و هم طبق قاعده حرمت تنفیر از دین حرام شرعی‌اند، بلند کنند و واکنش موثری نشان دهند.»

لغو حجاب اجباری

به موازات همین خواست و مطالبات برای پایان یافتن گشت ارشاد در کشور، بحث دیگری میان مخالفان این نهاد که زیر نظر وزارت کشور، گروهی از مخالفان این خواست را ناکافی و غیر ساختاری دانسته­اند و ریشه چنین حوادث پر تکراری را نه حضور گشت ارشاد که قانون «حجاب اجباری» دانسته­اند. این گروه بر ضرورت لغو قانون حجاب اجباری تاکید کرده‌اند. بیانیه حزب اعتمادملی، در چارچوب استدلال­های گروه دوم قرار می­گیرد. در بیانیه این حزب آمده است: «حزب اعتماد ملی ایران ضمن تسلیت به خانواده داغدار دختر عزیز ملت مهسا (ژینا) امینی و محکوم کردن این‌گونه رفتارهای غیرانسانی، غیراخلاقی و غیراسلامی که از سوی مجریان نابخرد گشت ارشاد به تواتر رسیده است، از مقامات عالی کشور و در رأس آنها دستگاه رهبری می‌خواهد که هر چه سریع‌تر به این ستم آشکار پایان دهند.»

حزب اعتماد ملی صراحتا خواستار لغو حجاب اجباری می­شود و می­گوید: «از مجلس شورای اسلامی می‌خواهد که هر چه سریع‌تر قانون حجاب اجباری را لغو کند، چرا که این قانون به ضد خودش تبدیل شده است. از رئیس‌جمهور می‌خواهیم که سریعاً گشت ارشاد را از سطح شهرها جمع‌آوری کرده و به قوه قضاییه می‌گوییم در اسرع وقت در دادگاهی علنی به ابعاد این فاجعه پرداخته و همه آمران و عاملان این جنایت هولناک غیرانسانی را به کیفر مناسب برساند. از علمای اعلام و مراجع عظام نیز می‌خواهیم که بیش از این اجازه ندهند به بهانه ترویج اسلام و اجرای شریعت، موجبات وهن دین مبین و شریعت محمدی را فراهم سازند.»

چنانکه به نظر می­آید جریان اصلاح­طلب به نحوی که پیش از این بی‌سابقه یا کم سابقه بوده است، در بیانیه­ها، اظهارات و مواضع خود گامی به پیش آمده و خواهان برچیدن گشت ارشاد یا لغو حجاب اجباری شده­اند و در پیشبرد این مطالبات، نهادهای مدنی و مراجع و علمای دینی را فراخوانده­اند تا همراه شده و مانع ادامه چنین وضعیتی در جامعه شوند.

در این شرایط باید منتظر ماند و دید که آیا جریان اصلاح­طلب گام بعدی را برای تحقق مواضع خود در این راستا برمی‌دارند؟ و آیا این فضای اجتماعی را تبدیل به یک ادعای سیاسی و پیشبرد عملیاتی آن خواهند کرد؟ این پرسش­ها از آنجا بیشتر طرح می­شود که اصلاح­طلبان در سه دهه گذشته همواره با این انتقاد جدی مواجه بوده­اند که نخواسته یا نتوانسته‌اند که بر مواضع سیاسی خود جامه عمل بپوشانند و برخلاف آنچه در بزنگا­ه­های مختلف طرح کرده‌اند، مواضع و رویکرد آنان منجر به تغییرات ساختاری و پایداری در راستای اصلاح وضع موجود نشده است.

لینک کوتاه : https://roozankhabar.ir/?p=1975

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

برچسب ها
آنتونیو گوترش، سازمان ملل، نیویورک اجتماعی اربعین، عراق، ایران، زائران ارمنستان، جمهوری آذربایجان، درگیری نظامی اصول گرایان، اصلاح طلبان، انتخابات، احزاب افغانستان،مهاجران،افغان،هیرمند،طالبان اقتصاد انتخابات،اصولگرا،مهندسی،خالص،سازی ایران ایران، آمریکا، برجام ایران، آمریکا، برجام، مذاکرات وین، روسیه، میخائیل اولیانوف ایران، روسیه، برجام، مذاکرات وین بازار مسکن، بازار خودرو، رکود اقتصادی، رونق اقتصادی برجام، ایران، آمریکا، اروپا برجام، مذاکرات وین، رابرت مالی، احیای برجام تهران توافق، ایران، برجام، آمریکا تولید تیراندازی حسن یزدانی، دیوید تیلور، کشتی قهرمانی جهان حسن یزدانی، کشتی قهرمانی جهان، دیوید تیلر خبر خبری دانشگاه رئیسی رئیسی، بانک مرکزی، اقتصاد رهبر سیاسی سیل، خسارت، مدیریت بحران، بارندگی غزه،اسرائیل،حماس،فلسطین،الاقصی غزه،حماس،اسرائیل فرانکفورتر آلگماینه زایتونگ، روزنامه فرهنگ فرهنگی متروپل، آبادان، بحران اجتماعی مجلس محرم، عزاداری، ترافیک، تاسوعا و عاشوار مذهبی مهسا امینی، قالیباف، مجلس، گشت ارشاد مهسا امینی، پلیس تهران، گشت ارشاد مهسا امینی، گشت ارشاد، پلیس تهران ورزش وزیر صنعت کاخ باکینگهام، ملکه الیزایت، انگلستان، سلطنت گشت ارشاد، مهسا امینی، اعتراضات