گروه جامعه: تعطیلات نوروز در قرن جدید هم به پایان رسید و پس از دو سال وقفه سفرهای نوروزی به علت شیوع بیماری کرونا، عده زیادی از هموطنان را راهی سفرهای دور و نزدیک کرد؛ سفرهایی که بنا بر اعلام رئیس مرکز کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا برای ۶۶۳ نفر ناتمام ماند. به گفته احمد شیرانی «از ابتدای شروع طرح نوروزی در ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ تا پایان روز ۱۱ فروردین امسال، ۶۶۳ نفر از هموطنان در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند. در این مدت ۹ هزار ۴۰۷ تصادف جرحی هم روی داده است.»
به گزارش «روزان»، هر ساله عده زیادی از ایرانیان در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند و این امر محدود به تعطیلات نوروز نیست. بنا بر اعلام سازمان بهداشت جهانی، ایران در بین پنج کشور نخست جهان از نظر میزان مرگ‌ومیر جاده‌ای قرار دارد و بر اساس اعلام مرکز آمار، پزشکی قانونی و ثبت احوال ایران نیز، از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۹۹ بیش از ۵۰۹ هزار نفر در تصادف‌های رانندگی کشته شده‌اند. هرچند این آمارها از نیمه دهه گذشته کاهشی است اما موارد مصدومیت و جراحت روند افزایشی دارد.
در حالی که مسئولان بیشترین سهم در وقوع تصادفات رانندگی را عوامل انسانی می‌دانند و همواره آمار بالای تصادفات را توجیه می‌کنند اما به اعتقاد کارشناسان ایمن نبودن خودروهای ساخت ایران، نبود فرهنگ رانندگی، کیفیت پایین جاده‌ها، کم بودن مساحت جاده‌های ایران به نسبت تعداد خودروها و بار ترافیک از عوامل مهم این تصادفات است.
مرگ سالانه ۱۷ هزار نفر در تصادفات
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران به آمار تصادفات جاده‌ای نوروز ١۴٠١ و مرگ ۵۵٢ نفر در این تصادفات واکنش نشان داده و گفته است: «در کشور ما به دلیل نبود رقابت در تولید و ساخت خودروهای بی‌کیفیت و همچنین جاده‌های ناامن، سالانه بیش از ۱۷ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند و ۲۰ تا ۳۰ برابر این عدد مجروح و معلول که عمدتا از افراد فعال ۱۵ تا ۴۵ سال جامعه هستند برجای می‌ماند. به عبارت دیگر تعداد کشته‌شدگان ما در حوادث رانندگی به عدد ۲۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت می‌رسد و در طیف کشورهای ناایمن و پر حادثه قرار داریم.»
جعفر تشکری هاشمی در صفحه اینستاگرام خود نوشته است: «در روزهای آغازین سال نو و تا ٩ فروردین ماه بیش از ۵۵٢ نفر از هموطنان‌مان در تصادفات جاده‌ای جان شیرین خود را از دست دادند؛ سفرهای بی‌بازگشتی که سرنوشتی تلخ برای مسافران و خانواده‌های آنان رقم زده است. برابر پژوهش‌ها و تحقیقات جهانی، سهم عوامل انسانی در وقوع تصادفات رانندگی بیش از ۸۰٪ تخمین زده شده، اما تکنولوژی و فنآوری اطلاعات به کمک سازندگان خودرو آمده تا حتی اگر خطای انسانی هم اتفاق افتاد جلوی حوادث مرگبار را بگیرد.»
ناگفته‌های بسیار درمورد عوامل تصادفات
وی افزوده است: «ناگفته‌های بسیاری در مورد ابعاد و زوایای پیدا و پنهان فاجعه تصادفات رانندگی و آمار بالای فوتی‌ها، مصدومان و معلولان ناشی از آن در ایران وجود دارد؛ از رانندگی پرخطر و عدم رعایت قوانین و مقررات از سوی رانندگان و سرنشینان تا وضعیت آشفته‌ای که بر روند تولید خودروهای نا ایمن و غیر استاندارد داخلی حاکم است و جاده‌هایی که بسترساز حواث هستند، بخش‌هایی از این ناگفته‌ها در روزها و هفته‌های اخیر با شجاعت و صراحت از سوی سردار کمال هادیانفر رییس پلیس راهور ناجا مطرح شده است.»
کمبود منابع مالی عامل افزایش تصادفات
مشاور وزیر راه و شهرسازی ایران نیز در اظهار نظری کمبود منابع مالی را از عوامل میزان بالای مرگ و میر جاده‌ای در ایران اعلام کرده به ایلنا گفته است: «چند عامل باعث افزایش تصادفات و تلفات شده است که یکی از این عوامل کمبود منابع مالی برای نگهداری و بهسازی جاده‌های کشور است به‌طوریکه تقریبا یک دهم منابع مورد نیاز برای بهسازی و نگهداری راه‌ها ارایه و پرداخت می‌شود بنابراین سرعت بازسازی و بهسازی راه‌های اصلی و روستایی یک دهم خرابی‌های متعدد ناشی از شرایط جوی و ترافیک است.»
حسین میرشفیع ادامه داده است: «عامل دیگر غیر اقتصادی حمل و نقل عمومی است از این رو با توجه به مالکین ناوگان حمل و نقل عمومی و بخش خصوصی نمی‌توانند خودروهای خود را نوسازی کنند و به همین دلیل در حال حاضر شاهد وجود خودروهای حمل و نقل فرسوده هستیم، به ویژه در بخش اتوبوس، مینی‌بوس و تریلی که عمر بالای بیست سال در جاده‌ها تردد می‌شوند و باعث تصادفات با تلفات شده‌اند.»
بی‌توجهی رانندگان به قوانین و هشدارهای هواشناسی
موضوع فرهنگ پایین رانندگی در ایران از دیگر عواملی است که سال‌ها مورد بحث مسئولان و کارشناسان بوده است. به عقیده مشاور وزیر راه و شهرسازی «نوع تخلفات و تصادفات رانندگی تغییر کرده است، در گذشته بیشتر تصادفات جاده‌ای ناشی از برخورد خودروها از رو به رو بود اما امروز دارای بیست هزار کیلومتر بزرگراه هستیم. اخیرا اکثر تصادفاتی که منجر فوت شدند به دلیل سرعت غیر مجاز و یا خواب‌آلودگی و واژگونی وسیله نقلیه بوده است. مقرراتی که برای حفظ ایمنی تدوین شده عملا بین مردم به عنوان عامل مزاحم و محدود کننده تلفی می‌شوند و برخی از رفتارهای زشت در رانندگی در بین برخی از رانندگان نشانه زرنگی افراد تلقی شده است.»
در همین رابطه دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران نیز با بیان اینکه بر اساس برنامه توسعه کشور، دولت مکلف است تا ساز و کارهای لازم برای کاهش تلفات حوادث رانندگی را در دستور کار خود قرار دهد، گفته است: «بررسی آمار به دست آمده از حوادث جاده‌ای ابتدای سال جاری و آمار مرگ‌ومیر نشان از این دارد که بعضی از شهروندان همچنان نسبت به قوانین راهنمایی و رانندگی کم توجه بوده و نسبت به هواشناسی هم توجهی ندارند و پیش از آغاز سفر راه‌ها و جاده‌ها را دقیق چک نمی‌کنند و ایمنی و کیفیت خودروی خود را در نظر نمی‌گیرند.»
سیدمحسن طباطبایی در گفتگو با ایمنا افزوده است: «متأسفانه ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین موارد مرگ‌ومیر و مصدومیت‌های ناشی از تصادفات را دارد که این وضعیت در مقایسه با دیگر کشورهای جهان بسیار نگران‌کننده است. مطالعات و بررسی‌های اخیر بانک جهانی، وضعیت ایمنی ترافیک در ایران را بحرانی دانسته است.»
با این حال فرمانده نیروی انتظامی ابراز امیدواری کرده است که نقاط حادثه خیز محورهای مواصلاتی کشور تا دو سال آینده رفع شود. حسین اشتری گفته است: «تعداد قابل ملاحظه‌ای از نقاط حادثه‌خیز در محورهای مواصلاتی کشور، همچنان باقیمانده که آشکارسازی و اطلاع‌رسانی نقاط حادثه‌خیز به رانندگان صورت گرفته است تا آمادگی بهتری برای رانندگی در آن مسیرها داشته باشند، امیدواریم تا یک یا دو سال آینده با همکاری وزارت راه مابقی این نقاط شناسایی و برطرف شوند.»
تعطیلات نوروز در قرن جدید هم به پایان رسید و آمار بالای تصادفات و مرگ‌ومیر از خبرهای داغ این روزها بود و باید دید مسئولان چه برنامه‌ای برای بالا بردن کیفیت و ایمنی خودروهای داخلی، افزایش فرهنگ رانندگی، رفع نقاط حادثه خیز و ارتقای کیفیت جاده‌ها دارند تا در آینده‌ای نزدیک، سفرهای مردم خاطره انگیز و در صحت و سلامت به پایان برسد.
