روزان: رئیس سازمان هواشناسی اعلام کرده که تغییرات اقلیمی در ایران به شرایط خطرناکی رسیده است. این در حالی است که رئیس مرکز پژوهش های مجلس نیز اعلام کرده که ۶۲ درصد کشور درگیر خشکسالی است و معاون مجامع، توسعه مدیریت و پشتیبانی شرکت منابع آب ایران، خشکسالی امسال در کشور را در طول ۸۵ سال گذشته بی‌سابقه دانست.
رئیس سازمان هواشناسی با تاکید بر این که ایران بیشتر از متوسط جهانی و حتی بیش از سایر کشور‌های خاورمیانه تحت تاثیر تبعات تغییر اقلیم قرار گرفته است، گفت: در حال حاضر تغییر اقلیم یکی از چالش‌های محیط‌زیستی جدی در سراسر جهان محسوب می‌شود که تبعات زیان‌بار اقتصادی و اجتماعی آن بر هیچ‌کدام از سیاستمداران دنیا پوشیده نیست، زیرا امروزه افزایش متوسط دمای هوای کره زمین و پیامد‌های ناشی از آن، تمام جوامع بشری را تحت تاثیر قرار داده است.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به پیامد‌های شدید تغییرات اقلیمی برای ایران و مخاطرات جوی ناشی از آن در طول سال‌های اخیر، باید چه برنامه‌هایی به‌منظور سازگاری با تبعات تغییر اقلیم و کاهش اثرات مخرب این پدیده در دستور کار تصمیم‌سازان در کشور قرار گیرد، توضیح داد: در حال حاضر تغییر اقلیم یکی از چالش‌های محیط‌زیستی جدی در سراسر جهان محسوب می‌شود که تبعات زیان‌بار اقتصادی و اجتماعی آن بر هیچ‌کدام از سیاستمداران دنیا پوشیده نیست، زیرا امروزه افزایش متوسط دمای هوای کره زمین و پیامد‌های ناشی از آن، تمام جوامع بشری را تحت تاثیر قرار داده است.
سحر تاجبخش با بیان این که کم‌بارشی و خشکسالی‌های پیاپی چند سال گذشته، یکی از مهمترین تبعات تغییر اقلیم در منطقه خاورمیانه به حساب می‌آید، اظهار داشت: وقتی ایران بیشتر از متوسط جهانی و حتی بیش از سایر کشور‌های خاورمیانه تحت تاثیر آثار سوء تغییرات اقلیمی قرار گرفته است، طبیعتا تصمیم‌سازان ارشد کشورمان باید بیشتر از مسئولان سایر کشور‌ها برای سازگاری با تبعات تغییر اقلیم برنامه‌ریزی کنند. البته خوشبختانه در سال‌های اخیر توجه مسئولان کشور به این مساله بیشتر شده است و در برنامه هفتم توسعه، یک ماده قانونی به طور خاص به موضوع تهیه برنامه جامع ملی تغییر اقلیم اختصاص داده شده و سازمان حفاظت محیط‌زیست مکلف شده است که این برنامه را با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله سازمان هواشناسی، در قالب یک لایحه تهیه کند تا بعد از تصویب در هیات دولت، به مجلس ارسال شود.
رئیس سازمان هواشناسی کشور همچنین به نقش دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت نفت در انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و آلاینده‌های جوی اشاره کرد و گفت: وظیفه اصلی تولید و توزیع سوخت‌های فسیلی به عنوان عامل اصلی انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در کشورمان برعهده وزارت نفت است، بنابراین این وزارتخانه می‌تواند نقش مهمی را در کاهش انتشار آلاینده‌ها ایفا کند که در بلندمدت به کم شدن آثار سوء ناشی از تغییرات اقلیمی کمک خواهد کرد، اما در حوزه سازگاری با تبعات تغییر اقلیم، دستگاه‌هایی مانند وزارتخانه‌های نیرو، کشاورزی و صمت مهمترین وظیفه را برعهده دارند که باید بیشترین توان خود را بر مدیریت منابع آب و انرژی و اصلاح زیرساخت‌ها و روش‌های اجرایی بگذارند تا پیامد‌های ناشی از تغییرات اقلیمی در کشورمان به حداقل برسد.
اما در همین خصوص رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به رویکرد سازگاری با محیط زیست برای مدیریت تغییر اقلیم، گفت: میزان بارش‌ها در کشور طی ۵۰ سال اخیر ۵۰ میلیمتر کاهش یافته است.
بابک نگاهداری افزود: تغییر اقلیم ماهیت بخشی ندارد و فرابخشی است. پیامد‌های جدی تغییر اقلیم روی مباحثی مانند امنیت غذایی، زیست بوم ها، امنیت انرژی و… تاثیرگذار است. در این بین دو رویکرد مطرح می‌شود؛ یکی سازگاری با تغییر اقلیم و کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای دو رویکرد در این بخش است.
وی با یادآوری اینکه طی ۵ دهه اخیر گرفتار تغییر اقلیم بوده ایم، گفت: تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۵۰ می‌تواند باعث کاهش ۲۳ هزار میلیارد دلار در اقتصاد شود، اگر تغییرات اقلیمی نداشتیم در مدت یاد شده شاهد ۱۱ تا ۱۳ درصد رشد بیشتر در اقتصاد جهانی بودیم.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: در این شرایط چرا در ایران مهم است، چون شواهد تغییرات قابل توجه در کشور دیده می‌شود. به عنوان مثال میزان بارش‌ها در کشور طی دهه ۵۰ بالغ بر ۲۵۰ میلیمتر بود که این رقم در دهه ۹۰ به ۲۰۰ میلیمتر کاهش یافته است.
نگاهداری ادامه داد: همچنین میانگین دما در پنجاه سال اخیر هر دهه با شیب ۴ درجه افزایش یافته است. در سال آبی ۱۴۰۰، ۱۴۰۱، ۶۱.۷ درصد از خاک کشور درگیر خشکسالی بوده و تنها ۱۹.۳ درصد ترسالی را تجربه می‌کند.
وی در ادامه با یادآوری در بخش بهداشت و سلامت شاهد مرگ و میر سالمندان به دلیل افزایش دما هستیم، اضافه کرد: از سوی دیگر به دلیل کم بارشی کاهش تولید برنج، سیب زمینی و گیاهان قندی را داشته ایم. همچنین گریبانگیر بسیاری از مسایل فرامرزی هستیم مانند طوفان گردوخاک که از کشور‌های دیگر می‌آید.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به چگونگی مدیریت تغییر اقلیم، گفت: در اکثر کشور‌های در حال توسعه بخش سازگاری با محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است. باید در برنامه هفتم توسعه و آمایش سرزمین به این مسئله توجه شود.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرد: اگر قرار است مدیریت تغییر اقلیم با رویکرد کاهش گاز‌های گلخانه‌ای باشد باید ارتقای بهره وری از تولید تا مصرف گرانیگاه اصلی است و باید به آن توجه کنیم.
خشکسالی کم نظیر
معاون مجامع، توسعه مدیریت و پشتیبانی شرکت منابع آب ایران سومین مسئولی است که روز گذشته نسبت به تغییرات اقلیمی و خشکسالی هشدار داده و گفته است: شرایط آب کشور شرایط بسیار دشواری است و دستگاه‌های تحت پوشش وزارت نیرو برای عبور از این دشواری‌ها مودت و همدلی داشتند و خدمات بی وقفه ما بدون این همدلی امکان پذیر نیست.
مهدی دانشگر بیان کرد: در مجموعه وزارت نیرو تمام مردم ایران ناظر بر اعمال و رفتار ما هستند، زیرا خدمات ما به حیات مردم متصل است، از طرفی نگاه ما برای تأمین منابع به آسمان و متأسفانه شرایط خشکی روز به روز بیشتر می‌شود و مترصد آن شده ایم که سدسازی کنیم.
مهدی دانشگر ادامه داد: سال پیش می‌گفتیم وارد سومین سال خشکسالی شدیم که در ۴۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده، اما امسال می‌گوئیم وارد چهارمین سال خشکسالی شدیم و این خشکسالی در ۸۵ سال گذشته بی سابقه بوده است.
